Bush, Irak raporundan rahatsız

Amerikalı ve Iraklı bilim adamları tarafından hazırlanan ve bir İngiliz tıp dergisinde yayımlanan rapora göre, Irak’ta savaşın başlamasından bu yana ölen insan sayısı tahminlerden on kat fazla, yaklaşık 650 bin civarında. Amerikan yönetiminde rahatsızlık yaratan bu rapor, ABD Başkanı George Bush tarafından ise gayrı ciddi ilan edildi.

Kuzey Kore’nin nükleer denemesi ve buna kendi başkanlığındaki Amerikan hükümetinin tepkilerini açıklamak üzere Beyaz Saray’da basının karısına çıkan Bush, Irak’la ilgili sorulara şöyle yanıt verdi: “Ben bunu ciddi bir rapor olarak kabul etmiyorum. General Casey ve Iraklı yetkililer de öyle. Birçok masum insanın öldüğünü biliyorum ve bu beni rahatsız ediyor, üzüyor. Şiddetin karşısında duran Iraklıları ise alkışlıyorum.”

Bush, “Kuşkusuz şiddet var. Fakat bu rapor, daha önce de yayınlamışlardı, bunun yöntemi hiç güvenli değil. Biliyorsunuz ben birçok insanın öldüğünü söylüyorum. Ama 600 bin ya da onların tahmin ettiği rakam neyse, bu güvenilir değil” diye sözlerini sürdürdü.

Rapor ne diyor?

Bush’u rahatsız eden bu raporu, Amerikan John Hopkins Bloomberg Kamu Sağlığı Okulu ve Bağdat’taki El Mustansiriye Üniversitesi uzmanları ortak hazırladı. Rapora göre, 2003 yılı Mart ayında Irak’ta savaşın başlamasından beri ölü sayısı, bugüne kadar sanıldığı gibi 50 bin değil, 650 bin civarında.

Araştırmayı yapan kamu sağlığı uzmanları, daha önce Mart 2003 ile Eylül 2004 arasında 100 bin kişinin öldüğünü belirledikleri bir araştırma yaptıklarını ve bu kez amaçlarının bu rakamı güncellemek olduğunu belirtiyor. Bu amaçla uzmanlar, bu yılın Mayıs ayından itibaren Irak’ın 16 vilayetinde ailelerle görüşmeler yaparak, bu ailelerde kaç kişinin öldüğünü ve bu ölümlerin nedenlerini saptadı. Daha sonra bu sonuçlar bilimsel yöntemlerle Irak geneline yansıtıldı.

Ortaya çıkan sonuç çarpıcı: Rapor, Irak’ta savaş öncesinde ölüm oranının binde 5,5’ten, 40 ay içinde binde 13,3’e çıktığını belirtiyor. Raporun yazarları, “Temmuz 2006 tarihine kadar Irak’ta savaş nedeniyle 655 bin kişinin öldüğünü tahmin ediyoruz” diyor. Bu rakam, Irak nüfusunun yüzde 2,5’unun savaşta öldüğünü gösteriyor.

Ölü sayısı artmaya devam ediyor

Rapor, savaşın başlamasından beri ölü sayısının her yıl artmaya devam ettiğini de belirtiyor. İçinde bulunduğumuz 2006 yılında, ülkeyi işgal altında tutan ve ABD yönetimindeki koalisyon kuvvetlerinin bu ölümlerdeki payının azaldığını özellikle vurguluyor araştırmayı gerçekleştiren bilim adamları. Ama ülkede silah yarası sonucu ölenlerin hala çoğunluğu oluşturduğunu ve bombalı saldırılar sonucu gerçekleşen ölümlerin sayısının da hızla arttığını açıklıyorlar.

Bilim adamları, yöntemlerinin Batı ülkelerinde kullanılan, denenmiş yöntemler olduğunda ısrarlı. Üstelik yanılma paylarını da eklediklerinde ölü sayısının 430 binle 790 bin arasında olduğunu söylemeleri de Bush’u rahatlatmıyor.

Beyaz Saray’ın rahatsızlığı

George Bush’un rahatsızlığı, sadece, güvenilirliği ve bilimselliği bağımsız uzmanlarca da doğrulanan son raporun verdiği rakamların, kendi hükümetinin verdiği düşük rakamların yanlışlığını ortaya koymasından kaynaklanmıyor. Raporun yayınlanmasının, ABD’de yaklaşan Kongre seçimleri öncesinde Irak Savaşı’nda bir strateji değişikliği isteyen seslerin giderek daha yükseldiği bir döneme rastgelmesi de Beyaz Saray’ı rahatsız ediyor.

Bir yandan muhalefetteki Demokrat Parti yöneticileri, Irak’tan geri çekilmek gerektiğini söylüyor. Öte yandan, eski Dışişleri Bakanı James Baker gibi Cumhuriyetçilerin de Irak’ta başka bir strateji uygulanmasının doğru olacağını düşünmeye başlaması hem Bush’u, hem de Pentagon’u güç durumda bırakıyor. Kamuoyu yoklamaları, Amerikan halkının da büyük çoğunlukla artık bu savaşın sona ermesini arzu ettiğini ortaya koyuyor.