1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Bush ve Putin'den nükleer tehdide karşı ortaklık

Derleyen: Murat Çelikkafa24 Şubat 2005

Slovakya’nın başkenti Bratislava’daki Bush-Putin zirvesinden çıkan en önemli sonuç, nükleer terör tehlikesine karşı iki ülkenin de ortak mücadele kararı alması oldu. İki ülke, nükleer silahlarla gerçekleştirilebilecek olası bir terör saldırısının önüne geçebilmek için alınacak önlemleri içeren bir anlaşma da imzaladı…

https://p.dw.com/p/AawU
Putin ve Bush, Slovakya'nın başkenti Bratislava'da bir araya geldi...
Putin ve Bush, Slovakya'nın başkenti Bratislava'da bir araya geldi...Fotoğraf: AP

Rusya kaynaklı nükleer silah ve malzemelerin teröristlerin eline geçme tehlikesi, Amerika gizli servis raporlarında sık sık yer alıyordu. İmzalanan anlaşmayla böyle bir tehlikenin ortadan kaldırılması amaçlanıyor. Anlaşma, muhtemel bir nükleer saldırı karşısında uygulanacak acil eylem planıyla ilgili ayrıntıları da içeriyor. Ayrıca ABD Dışişleri Bakanı Condoleeza Rice ile Rusya Savunma Bakanı Sergey Ivanov da taşınabilir füzelerin teröristlerin eline geçmesini engellemeye yönelik bir işbirliği anlaşması da imzaladılar.

ABD Başkanı George Bush ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ayrıca gerek ikili ilişkiler gerekse uluslararası gündemi meşgul eden önemli sorunlar üzeride de görüş alışverişinde bulundu. Nükleer teknoloji bağlamında ele alınan tartışmalı konuların başında İran da yer aldı. Washington yönetimi, Tahran’ın nükleer geliştirme programına Moskova’nın uzun yıllardan bu yana destek sağladığını öne sürüyor.

ABD, özellikle Buşehir’de yapımı süren nükleer santrale Rusya’nın askeri anlamda da katkı yaptığında ısrar ediyor. Moskova yönetimi ise Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması çerçevesinde hareket edildiğini, ortada buna aykırı hiçbir eylemin olmadığını belirterek, bu iddiaları yalanlıyor.

Rusya’daki demokrasiye eleştiri

Görüşme gündeminde yer alan Rusya’da demokrasi alanındaki olumsuz gelişmeler, ABD’nin endişelendiren bir başka konu. George Bush, bu ülkedeki demokratik gelişmelerde mesafe katedilememesinden duyduğu rahatsızlığı, Bratislava’daki zirve öncesinde de dile getirmişti.

Amerikan Başkanı, Rusya’nın Avrupa ailesinin bir parçası olduğunu, bu nedenle de özgürlük ve hukukun üstünlüğü gibi bazı ortak değerlere uyma yükümlülüğü bulunduğunu belirtiyor. Ancak Rusya Devlet Başkanı Putin, sözü edilen değerlerin bugünkü Rusya’nın gerçekleri ve gelenekleriyle de örtüşmesi gerektiğini savunarak “Bunun nasıl uygulanacağı sadece Rusları ilgilendirir“ diyerek, demokrasiye yönelik eleştirileri geri çeviriyor.

Washington’un Moskova’ya yönelik eleştirilerinden biri de Ortadoğu ile ilgili. ABD, BM ve AB ile birlikte “Ortadoğu Dörtlüsü“ adı verilen oluşumun içinde yer alarak Yol Haritası’nın hazırlayıcılarından biri olan Rusya’nın diğer yandan da Suriye ile nükleer alanda işbirliği yaptığını iddia eden Bush yönetimi, bu konudaki eleştirilerinin dozunu da son dönemde hayli artırmıştı.

Diğer gündem maddeleri

ABD Başkanı Geroge Bush ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Kafkaslar’daki gelişmeler bağlamında Çeçenistan sorunu, Ukrayna ve Irak’ta seçim sonrası süreç, Afganistan’nın istikrara kavuşturulması ve Kuzey Kore gibi uluslararası gündemin üst sıralarında bulunan diğer konularda da karşılıklı görüş alışverişinde bulundukları bildiriliyor.