Bush'un güvenlik reformları kabul görmedi

Amerika Birleşik Devletleri’nin, 15 ayrı teşkilattan oluşan istihbarat ailesine yeni bir çehre kazandıracak girişim, New York Times tarafından, ”Sayın Bush’un yanlış çözümü” başlıklı bir yorumla aktarıldı. Bush’un önerileri, medyanın diğer önde gelen yayın organlarında da olumlu yankı bulmadı. Hele, yaz tatiline rağmen Kongre Komisyonları'nda 11 Eylül’ün sonuçları ve Bush’un önerilerini değerlendiren Demokratlar’dan hiç olumlu ses yükselten olmadı. Hatta, Bush’un parti arkadaşlarından da eleştiriler geldi; ”Başkan’ın bu işi, biraz yarım yamalak yaptığı” ifade edildi.

Amerikan istihbarat ailesine dönük reform tartışmalarının odağında, 15 ayrı istihbarat örgütünün faaliyetlerini koordine edecek, terörle mücadele kapsamında deneyimleri tek potada birleştirecek bir ”süper koordinatör” görevinin tesis edilmesi yatıyor.

Amerikan Kongresi'nde Demokrat ve Cumhuriyetçi üyelerden oluşan 11 Eylül Komisyonu bu talebi dile getirmiş, Bush da Komisyon'un talebine iştirak etmişti. 11 Eylül 2001 saldırılarının önlenememesinin sebepleri arasında, istihbarat örgütlerinin yeterince işbirliği ve eşgüdüm içinde çalışmaması da gösterilmişti.

Reform talepleri

Ancak Bush’un durduğu noktada, 11 Eylül Komisyonu reform taleplerine devam ediyor. Komisyon, istihbarat ailesinin başına getirilecek ”süper koordinatör”ün, toplam 40 milyar doları bulan istihbarat bütçesini kontrol etmesini talep ediyor. Komisyon ayrıca, istihbarat örgütlerinin üst düzey yöneticilerinin atanmasında da ”süper koordinatör”ün söz sahibi olması üzerinde duruyor. Koordinatörün, Amerika Birleşik Devletleri’nin dış istihbarat örgütü, Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA yöneticisinin belirlenmesinde de fikrinin alınması öneriliyor.

Bush farklı görüşte

Bush, komisyonun önerilerinin bu kısmına katılmıyor. En azından kasım ayında yapılacak başkanlık seçimleri öncesinde bunların uygulanmasını istemiyor. Bush, ”süper istihbarat koordinatörü”nün bu kadar yetkiyle donatılmasına sıcak bakmıyor, daha çok ”koordinasyon” yetkileriyle yetinilmesinden yana tavrını koyuyor. Bush’un aklındaki, aslında daha çok ”dişleri sökülmüş bir aslan” meydana getirmek. 11 Eylül Komisyonu, Demokratlar ve hatırı sayılır oranda Cumhuriyetçi Parti mensubu, bu görüşü paylaşıyor.

George Bush’un ”süper koordinatöre” fazla yetki bağlamak istememesinin en büyük sebebi, Savunma Bakanlığı kaynaklı muhalefet. 11 Eylül Komisyonu’nun talep ettiği doğrultuda bir reform yapılması durumunda, bundan en çok etkilenecek idari birim, Savunma Bakanlığı. Aralarında Amerikan istihbarat ailesinin en güçlü örgütü Ulusal Güvenlik Ajansı’nın NSA’in de bulunduğu pek çok kuruluş, Savunma Bakanlığı’na bağlı. Savunma Bakanlığı, 40 milyar dolarlık istihbarat bütçesinin yüzde 80’ini kontrol ediyor.

'Savunma Bakanlığı bütçe için mücadele edecek'

Bakanlığın kontrolündeki 32 milyar dolarlık pastadan, çok gizli ve teknolojik silahların geliştirilmesine de kaynak ayrılıyor. New York Times Gazetesi’ne konuyla ilgili konuşan eski Amerikan Savunma Bakanları'ndan William Perry, bakanlığın, mevcut nedenlerle bütçe üzerindeki kontrolünü kaybetmemek için, elinden gelen çabayı harcayacağına işaret ediyor.

Savunma Bakanlığı’nın şu anda başında bulunan Donald Rumsfeld, 11 Eylül Komisyonu’na verdiği ifadede, ”süper koordinatör” fikrine sıcak bakmadığını dile getirmiş, böyle bir makamın, ”istihbarat örgütlerinin yaratıcılıklarını gelişme aşamasında boğacağını” ileri sürmüştü.

11 Eylül Komisyonu ise koordinatörlük makamına ”dişleri, pençeleri sökülmüş bir aslan” atanacağına, bu görevin hiç tesis edilmemesi yönünde görüş bildiriyor. Komisyon üyesi Kerrey, Savunma Bakanlığı'na karşı mücadele vereceklerini ilan ederek, ”önerilerinin sulandırılmasının ölümcül sonuçlara yol açabileceğini” bildirdi.