Bush’un terör yasasının önü açıldı

Terör zanlılarına muameleyi düzenleyenen tartışmalı terör yasa tasarısı konusunda ABD Başkanı George Bush ile bu yasaya muhalefet eden üç Cumhuriyetçi senatör John McCain, John Warner ve Lindsey Graham ile ortak paydalarda buluştu. Gelecek hafta içinde Amerikan Kongresi’den geçmesi beklenen yasa tasarının yeni şekline göre, terör zanlılarının askeri mahkemelerde yargılanabilir. Ancak buna karşılık Bush da, tasarının ilk halinde bulunan, iki çok tartışılan düzenlemeden vazgeçti.

Bush, “Bu anlaşma, Amerikan halkının bizden beklediğini yerine getirebilmemiz için yolumuzu açtı: Teröristleri yakalayacağız, teröristleri tutuklayacağı, teröristleri sorgulayacağız, onları mahkemelerde yargılayacağız,” dedi. Senatör John McCain ise, “Bu anlaşmayla Başkan’a terörle mücadeleye devam edebilmesi için ihtiyaç duyduğu silahları vermiş olduk. Ama aynı zamanda Cenevre Sözleşmesi’ne sadık kalınacağını da garantiledik,” diye konuştu.

Cenevre Sözleşmesi, tutuklulara kötü muamele ve işkenceyi yasaklıyor. Cumhuriyetçi senatörler McCain, Warner ve Graham, Cenevre Sözleşmesi’ne uymadığı gerekçesiyle ABD Başkanı Bush’un terör yasa tasarısına karşı çıkmışlardı. Haziran ayında ise ABD Yüksek Mahkemesi, Guantanamo Üssü’ndü tutulan terör zanlılarının askeri komisyonlarda yargılanmalarının hukuk dışı olduğunu yönünde karar vermişti.

Bush taviz verdi

Yasa tasarısının yeni halinde, Bush’un istediği gibi baskı altında alınmış ifadeler mahkeme önünde geçerli sayılacak. Ancak bu ifadelerin, 2005’ten yani tutuklulara insanlıkdışı muameleyi yasaklayan yasanın yürürlüğe girmesinden önce alınmış olması şart koşuluyor. Bush, terör zanlılarının aleyhlerinde kullanılacak ‘gizli’ delilleri görmesini yasaklayan düzenlemeden; ayrıca tutuklulara muameleye ilişikin uluslararası standartları sınırlandıran bir maddenin yasada yer almasından vazgeçti. Beyaz Saray’ın güvenlik danışmanı Stephen Hadley, yeni yasa tasarısı uyarınca, Cenevre Sözleşmesi’ne aykırı davrananlar hakkında dava açılabileceğini belirtti.

İnsan hakları örgütleri, Bush’un kendi partisi içinden gelen baskılara boyun eğmesi olarak yorumlanan yasa tasarısı üzerinde anlaşmaya varılmasını memnuniyetle karşıladı. Top şimdi Kongre’de. Ancak burada Cumhuriyetçilerin çoğunluğa sahip olması nedeniyle yasa tasarının bu şekliyle Kongre tarafından onaylanacağı tahmin ediliyor.