1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Bush’un çıkışı şaşırttı

Carsten Schmiester18 Ekim 2007

ABD Başkanı George Bush’un İran’ın nükleer programına dikkat çekerek Üçüncü Dünya Savaşı uyarısı yapması, uluslararası toplumda yankı yarattı. Gözlemciler, Bush’un değerlendirmesinde ne kadar ciddi olduğunu tartışıyor.

https://p.dw.com/p/BsBZ
Bush, "İran’ın, nükleer silahlar üretebilecek bilgi ve teknik kapasiteye sahip olduğuna inanıyorum" dedi.
Bush, "İran’ın, nükleer silahlar üretebilecek bilgi ve teknik kapasiteye sahip olduğuna inanıyorum" dedi.Fotoğraf: AP

“Üçüncü Dünya Savaşı“… Bush’un dudakları arasından bu ifadeler gayri ihtiyarı mi döküldü, yoksa bilinçi olarak mı, bunu kestirmek güç. Ancak Amerikan Başkanı’nın basın toplantısının, önceden planlanmadığı ve belirli bir gündeminin olmadığı biliniyor.

Aralarında Türkiye’nin Kuzey’e Irak’a olası bir operasyonu da olmak üzere uluslararası gündemdeki çeşitli konulara değinen George Bush, ağırlıklı olarak İran’ın tartışmaları nükleer programı üzerinde durdu: “İran’ın, nükleer silahlar üretebilecek bilgi ve teknik kapasiteye sahip olduğuna inanıyorum. Onları bu sevdalarından vazgeçirmenin tüm dünyanın çıkarına olduğunu biliyorum.“

İzleyiciler pür dikkat

Bu söylem, daha öncekilerden çok da farklı değildi aslında. Ancak birden bire George Bush’un ağzından “savaş“ sözleri çıkınca toplantıyı izleyenler pür dikkat kesildi: “Her kim ki Üçüncü Dünya Savaşı’nı engellemek istiyorsa, İran’ın bir atom bombası üretmesini da önlemek zorundadır.“

ABD Başkanı ilk kez bu kadar ileri giderek “Üçüncü Dünya Savaşı“ ihtimalinin o kadar da uzak olmadığını söyledi. Ancak hemen ardından diplomasi yolunu sonuna kadar kullanacaklarını da vurgulamayı ihmal etmedi: “Belki günün birinde yeni bir Cumhurbaşkanı çıkıp da ’nükleer programımızda ısrar etmenin daha fazla bir anlamı yok’ diyene kadar onları izole edeceğimizi mümkün olduğu kadar çok sayıda müttefikimizle birlikte İranlılara anlatmaya çalışacağız.“

Savaş senaryoları

Her ne kadar sonrada toparlamaya çalıştıysa da Amerikan Başkanı’nın sarfettiği “Üçüncü Dünya Savaşı“ ifadesinin, Beyaz Saray ve Pentagon’da bu ihtimale yönelik senaryolarının telaffuz edilmeye başlanmış olabileceğini akıllara getiriyor. Kimileri, Başkan’ın sadce bazı korkuları körüklemek istediğini ve asıl amacının Rusya gibi ülkelerin, İran’a karşı tutumunu gözden geçirmesini sağlamak olduğunu savunuyor. Geçtiğimiz Salı günü Tahran’ı ziyaret eden Rusya lideri Vladimir Putin ile İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad arasında oldukça samimi bir hava esmişti.

”Bush somut hamle yapacak”

Ancak ABD Başkanı’nın amacının sadece korkutmak olmadığını düşünenler de var. Bunlardan biri olan ünlü Amerikalı araştırmacı-gazeteci Seymour Hersh, Bush’un görev süresi sona ermeden İran konusunda somut bir hamle yapabileceğini iddia ediyor. Hersh, “Bizim için İran bir tehdit unsuru olmayı sürdürken Bush’un Beyaz Saray’dan ayrılacağını düşünmüyorum“ diyor.