Butler raporu: Hatalı istihbarat

Irak’ın işgali öncesinde İngiliz Hükümeti‘nin savaş nedeni olarak ileri sürdüğü istihbaratı inceleyen Lord Butler başkanlığındaki araştırma komisyonu raporunu açıkladı. Raporun içeriğinde, Amerika Birleşik Devletleri’nde Irak Savaşı öncesi istihbaratı inceleyen rapor kadar sert olmasa da, istihbaratta yanlışlar olduğuna dair değerlendirmeler yer aldı.

Lord Butler‘ın raporunda Irak‘la ilgili istihbaratın toplanması ve bunun kamuoyuna sunulmasında kollektif bir hatanın söz konusu olduğunu, istihbarat raporunun deneyimsiz ajanlardan alınan bilgi üzerine kurulduğunu ve sağlıksız olduğunu belirtildi. Lord Butler, hemen ardından da tüm bu hataların kollektif hatalar olduğunu bireylerin suçlanamayacağını ileri sürdü. Dolayısıyla ne Başbakan Tony Blair ne de istihbarat birimlerinin başındaki kişiler bireysel olarak sorumlu tutulmadı.

Ancak Butler raporunun, İngiliz Hükümeti‘nin daha önce yapılan Hutton soruşturmasından daha çok sorun çıkarması bekleniyor. Çünkü Lord Butler, orijinal istihbarat raporunun hükümetin savaşa gitme amacına hizmet etmesi için değişime uğratıldığını savunuyor.

45 dakika iddiası

Lord Butler, savaş öncesi istihbarat raporunda Irak’ın 45 dakika içerisinde İngiltere’nin Kıbrıs’taki askeri üsleri başta olmak üzere saldırı düzenleyebileceği şeklindeki maddenin yanlış olduğunun da altını çiziyor.

Lord Butler 45 dakika iddiasının istihbarat raporunda yer almaması gerektiğini, çünkü bunu destekleyecek herhangi bir kanıt olmadığını vurguluyor. Lord Butler’a göre, hükümet 45 dakika iddiasını kulağa hoş geldiği için istihbarat raporuna koydu. Ayrıca ortak istihbarat komitesinin bu raporu hazırlarken tarafsızlığını yitirdiği de vurgulanıyor.

Raporda yer alan tüm bu ifadeler, hükümete vurulan sert darbeler oldu. Ancak Lord Butler hemen ardından tüm bu hatalardan hükümetin sorumlu tutulmaması gerektiğini, çünkü hükümetin bu hatayı iyi niyetle yapmış olduğunu belirtiyor. Bu nedenle hükümet rapor yüzünden zor duruma düşse de art arda istifaların gelmesi beklenmiyor.

Blair'in savunması

Başbakan Tony Blair de Butler raporunun açıklanmasının ardından Irak'ta hiçbir zaman kitle imha silahı bulanamayacağını belirterek, rapordaki yer alan hataların sorumluluğunu kabul etti. Ancak Blair, ”Kimse yalan konuşmadı, kimse istihbarat uydurmadı. Dünya, Saddam Huseyin gibi bir zorbadan kurtuldu da kötü mü oldu?" diye de kendini savundu.

Lord Butler raporunun ortaya çıkardığı tablo nedeniyle İngiltere’de hükümet ile istihbarat teskilatlarının ortak hataları nedeniyle sistemin çöktüğü vurgulanmaya başlandı. Başbakan Blair’e ya özür dilemesi ya da partisinin lider değisikliğine gitmesi için çağrılar yapılıyor.

Blair ise ortada bir hata olduğunu kabul etse de istifa etmek için yeterli neden olmadığını söylüyor. Kendi partisinden çok sayıda milletvekili de dahil olmak üzere Blair muhalifleri de Başbakan‘a BBC ile Daily Mirror gazetelerini hatırlatıyor. BBC ve Daily Mirror’in üst düzey yöneticileri Irak savaşı ile ilgili haberlerinde yaptıkları hatalar nedeniyle istifa etmişlerdi.