CIA gözaltılarında 38 kayıp

Önde gelen sivil toplum kuruluşlarından İnsan Hakları İzleme (HRW) Örgütü, Amerikan Merkezi Haberalma Örgütü'nün (CIA) gizli tutukevlerinde tuttuğu sanılan terör zanlılarının 38'inin hala kayıp olduğunu bildirdi ve ABD'ye bu kişilerin akıbetinin açıklaması çağrısında bulundu. İnsan Hakları İzleme Örgütü, ABD Başkanı George W. Bush'a hitaben yayımladığı açık mektupta, 2001'den itibaren CIA'in gizli tesislerinde tutulanların hepsinin kimliğinin, akıbetinin ve nerede olduklarının açıklanması istendi.

Mektupta, “Muhtemelen sizin de bildiğiniz gibi CIA'in gözaltı programı, ABD'nin namına, ahlaki duruşuna ve doğruluğuna büyük zarar verdi. CIA'in gözaltısında tutulanların akıbeti ve nerede oldukları konusunda bilgi vererek, bu programın verdiği zararı onarmaya başlayabilirsiniz'' denildi. CIA'in gizli tutukevlerinde tuttuğu çok sayıda kişiye ne olduğunun bilinmediğini kaydeden HRW, Bush'a mektubunda, CIA'in elinde bulunduğu ya da bulunmuş olduğu sanılan kayıp 38 kişinin listesini de verdi.

'Vekaleten gözaltı'

Kayıpların bir kısmının, terör zanlılarına işkence uygulanabilen başka ülkelerdeki tutukevlerine nakledilmiş ya da CIA'in kontrolünde tutulmak üzere yabancı tutukevlerine gönderilmiş olabileceğini düşünen HRW, başka bir ülkede 'vekaleten gözaltında' tutulanlar varsa Washington'ın bu zanlıları yargılanmak üzere ABD'ye nakletmesi ya da salıverilmelerini sağlaması gerektiğini kaydetti. Örgüt, insanları gizli zindanlarda tutmanın temel insan hakları kurallarının ihlali olduğuna dikkati çekti.

Bush, geçen yıl Eylül ayında, uluslararası alanda yoğun eleştirilere neden olan, CIA'in terör zanlılarına yönelik gizli gözaltı programı yürüttüğünü kabul etmiş ve istihbarat toplanarak yaşam kurtarıldığını ifade ederek programı kuvvetle savunmuştu. Washington, aynı dönemde, CIA'in gizli gözaltı tesislerinde tutulan son 14 zanlının ABD'nin Guantanamo'daki gözaltı merkezine nakledildiğini, CIA'in gözaltısında başka kimsenin kalmadığını açıklamıştı.

CIA'in 2001'den sonra, terör zanlılarını kaçırdığının, bunları nakletmek için Avrupa ülkelerinin hava sahalarını kullandığının ve gizli gözaltı merkezleri kurduğunun ortaya çıkması, Bush yönetiminin terörle savaşında kullandığı en fazla eleştiriye uğrayan yöntemlerden biri olmuştu.