CIA soruşturmasında Avrupa ülkelerine sert eleştiri
2 Mart 2006
Avrupa Konseyi, CIA’in Avrupa’daki gizli faaliyetlerine ilişkin iddiaları aydınlatmak üzere üç aydan bu yana sürdürdüğü soruşturmayı tamamlayarak sonuçlarını kamuoyuna açıkladı. Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Terry Davis elde ettikleri sonuçları, “Avrupa, yabancı istihbarat servislerinin kolayca at koşturduğu bir bölge konumunda” şeklinde özetledi. Davis, yapılan analizlerin hiçbir Avrupa ülkesinin, topraklarında faaliyet gösteren yabancı istihbarat servislerini denetlemeye uygun yasalara sahip olmadığını ortaya koyduğunu vurguladı.
CIA ajanlarının Milano’da yerel makamlara haber vermeden Mısır uyruklu bir kişiyi gözaltına alabildiğine işaret eden Terry Davis, ABD liderliğindeki terörizme karşı ortak mücadeleye ilişkin eleştirisini de şu sözlerle dile getirdi: “Ben Avrupa ile ABD arasında özellikle terörizme karşı her türlü ortak mücadeleyi desteklerim. Ama ben Avrupa’nın bağımsızlığından, yani üç maymun misali, kör, sağır ve dilsiz olmamasından da yanayım.”
“Yeni düzenlemeler gerekiyor”
Avrupa hava sahasının yeteri kadar kontrol edilmediğinden şikayetçi olan Davis, sivil uçuş olarak açıklanan uçuşların Avrupa’nın hiçbir ülkesinde denetimden geçmediğini söyledi. CIA’nin terör zanlısı sivil tutukluları sevkettiği belirtilen uçuşların bu tür uçuşlar olduğuna, CIA personelinin de sivil memurlardan oluştuğu için bu uçuşların resmi makamlara bildirilmediğine de dikkat çekti. Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, bu alanda acilen yeni düzenlemelere gidilmesi gerektiğini vurguladı.
Davis, özellikle Polonya, Bosna - Hersek, Makedonya ve İtalya hükümetlerine sert eleştiriler yöneltti. CIA’nin kaçırma eylemlerinde oynadıkları önemli rol kanıtlanan bu dört ülkenin, kendilerine yöneltilen sorulara net yanıtlar vermemelerini eleştiren Davis, kişilerin bilgi alma hakkına göndermede bulundu. Davis, “Kaçırma eylemlerinden, gizli hapishanelerden vs. söz edildiğinde, şunu düşünmek durumundayız: Belki yarın sana da aynı şeyler yapılacak. Biz, Alman vatanadaşı olan bir adama yapılan bu muamelenin yanlış olduğuna inanıyoruz” diye konuştu.
“Kamuoyu baskısı gerekli”
Ancak tüm eleştirilere rağmen Avrupa Konseyi’nin üye ülkelerden eksik kalan bilgileri isteme olanakları çok kısıtlı. İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Right Watch) sözcülerinden Joane Mirner de bunun mümkün olması için kamuoyu baskısı gerektiğine işaret etti. Mirner, “Avrupa Parlamentosu ile Avrupa Konseyi’nin bu konuda bukadar hızlı davranmış olmasından çok etkilendik. Ancak bu soruşturmaların ne kadar başarı şansı olduğu da kuşku götürür” dedi.