Dört günde 1000'den fazla ölü

Geçen yılın Aralık ayında Somali devlet ordusunun, komşu Etiyopya’nın da desteğiyle, ülkeye uzun zamandır hakim olan İslamcı militanlara karşı üstünlüğü ele geçirmesiyle Somali’de kısmen sağlanan huzur ve istikrar ortamı yeniden bozuldu. Başkent Mogadişu'da 29 Mart - 1 Nisan tarihleri arasında hükümet yanlısı Etiyopya ordusu ile aşırı dinci militanlar arasındaki çatışmalarda 1086 kişi öldü.

Mogadişu’ya egemen Haviye kabilesinin liderlerinin sözcüsü Hüseyin Aden Korgab, ekiplerinin çatışma bölgelerinde durum değerlendirmesi yaptığını, yaralı sayısının 4 bin 334 olduğunu belirtti. Çatışmaların neden olduğu maddi kaybın da 1.5 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.

BM Mülteciler Yüksek Komiserliği daha önce, Şubat ayından bu yana Mogadişu'daki çatışmalardan yaklaşık 124 bin kişinin kaçtığını, bu kişilerin çoğunun komşu bölgelere sığındıklarını açıklamıştı.

41 tutuklama

Etiyopya Dışişleri Bakanlığı da son günlerde radikal İslamcı militanlara yönelik olarak düzenlenen operasyonlarda 41 kişinin tutuklandığını bildirdi. 17 farklı ülkeden oldukları belirtilen terör zanlılarının arasında Etiyopyalıların da olduğu, bu kişilerin Etiyopya’ya gönderildiği kaydedildi.

Etiyopya Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında “Son tutuklamalar, uluslararası terörizmin Etiyopya’nın güvenliğini tehdit ettiğini bir kez daha göstermiştir“ denildi. Adis Ababa yönetimi operasyonlara gerekçe olarak, İslamcı militanların mücadelelerini Etiyopya topraklarına kaydırmak istemelerini gösterdi.

Somali’deki kriz nedeniyle Afrika Birliği barış gücü birlikleri ülkede görev yapacak. Toplam 8 bin askerden oluşacak barış gücünün ilk bölümü Mart’ta Somali’de konuşlandı. Afrika kuvvetlerinin Etiyopya birliklerinin yerini alması planlanıyor.

ABD'li yetkiliden ziyaret

Öte yandan ABD Dışileri Bakanlığı’nın Afrika’dan sorumlu yetkilisi Jendayi Frazer hafta sonunda Somali’ye ziyaret düzenlendi. 1994 yılından bu yana Somali’yi ziyaret eden en üst düzey ABD yetkilisi olan Frazer, Somali hükümetinin merkezi olan Baidoa’da Devlet Başkanı Abdullahi Yusuf Ahmed ve Başbakan Ali Muhammed Gedi tarafından kabul edildi.

Frazer, Doğu Afrika ülkesi Somali’deki tarafları barışa çağırdı. Sık sık delinen ateşkese uyulmasını isteyen Amerikalı yetkili, ulusal bir çözül üzerinde çalışışmasını gerektiğini belirtti. Jendayi Frazer “16 yıldır devam eden şiddet ülkeyi teröristler için bir havuza dönüştürdü” dedi.

ABD, Ocak ayı ortalarında savaş uçakları ve helikopterlerle, El Kaide militanlarına yönelik olduğunu iddia ettiği Somali’deki bazı hedeflere hava saldırıları düzenledi. Bu saldırılardarda sivillerin de ölmesi nedeniyle, ABD’nin eylemleri uluslararası zeminde eliştirildi. Ancak operasyonları savunan Somali yönetimi, ülke içindeki İslamcı militanlarla mücadelede ABD’den yardım istediğini bildirdi.

Dikta rejiminden sonra kaos ortamı

Afrika Boynuzu ülkesi Somali’de savaş ağalarının uzun süre iktidarda kalan diktatör Muhammed Siad Barre'yi devirdiği 1991'den bu yana merkezi bir hükümet kurulamıyor. BM'nin yardımı ile iki yıl önce kurulan son hükümet ülkede denetim sağlayamadı.

Radikal İslamcı Şeriat Mahkemeleri Konseyi militanları başkent Mogadişu'yu Haziran 2006’da ele geçirdi. Aralık ayının sonunda ise Etiyopya destekli Somali hükümet güçleri başkenti geri aldı.

Devlet Başkanı Abdullah Yusuf ulusal uzlaşma konferansının 16 Nisan’da toplanacağını bildirdi.
Mogadişu’da yapılacak konferansa 3 bin kişinin katılması bekleniyor.

İslamcı devlet korkusu

Etiyopya’nın Somali’ye müdahalesi geniş kesimler tarafından eleştiriliyor. Nüfusunun çoğunluğu Hıristiyan olan Etiyopya, sınırlarında komşu bir İslamcı devletin doğuşundan korkuyor.

Şeriat Mahkemeleri Konseyi liderleriyse Etiyopya'nın doğusu ile Kenya ve Cibuti'nin kuzey doğusunda yaşayan etnik Somalililerle birleşerek, Büyük Somali'yi kurmak istediklerini belirtiyor.