Dört yıldır kaos ve şiddet

Irak’ta günlük yaşamı kaos ve şiddet belirliyor. ABD’nde ise kamuoyu ve sorumlular bu durumu değiştirebilecekleri konusunda bölünmüş durumdalar. Üstelik ABD Başkanı George Bush ya da Kongre üyeleri, bu bölünmeyi aşmak için hiçbir çaba göstermiyor. Geçen Kasım ayında Demokratlar Temsilciler Meclisi ve Senato’da çoğunluğu kazandığında Başkan Bush partilerüstü işbirliğine hazır olduğunu söylemişti. Temsilciler Meclisi’nin Demokrat Sözcüsü Nancy Pelosi de, ocak ayında göreve başladığında milletvekillerinin partilerine bağlı olduğunu ama ülkelerine hizmet ettiğini vurgulayarak, “gelecek için birlikte çalışılmalı” önerisinde bulunmuştu.

Ama bu söylem yaşama geçirilmedi, şimdiye kadar işbirliği yapılamadı. Demokratlar, Senato’ya sundukları karar tasarısı ile Irak’taki birlikleri geri çekilmeye zorlama girişimlerinde başarılı olamadılar. Şimdi de savaşın bütçesi konusunda yapılacak oylamaları geri çekilme planlarına bağlamak istiyorlar ama bunun da başarılı olması beklenmiyor. Öte yandan Cumhuriyetçilerin inatçı bir şekilde Irak politikasını değiştirmemekte ısrar etmeleri, ölü ve yaralı sayısının artmasından başka işe yaramıyor.

Oysa gerek askeri gerekse politik açıdan akıllı bir stratejiye ihtiyaç var. Yeni Amerikan Savunma Bakanı ile Irak’taki birliklerin yeni komutanının durumu istikrara kavuşturmak için şansı olabilir. Robert Gates, halefi Donald Rumsfeld’den farklı bir politika izliyor. Washington’daki imajının daha iyi olduğu da kuşkusuz. Irak’tan hızla geri çekilmeden yana olan Demokrat politikacı John Murtha bile Gates’in çalışmalarını övüyor ve en azından daha doğru bilgilendirildiklerini söylüyor. Bu bile bir ilerleme sayılabilir. Çünkü bir hükümetin durumu olduğundan farklı gösterme çabalarının sonucu son dört yılda görüldü.

Yeni Savunma Bakanı, Irak’ta savaşın askeri olarak kazanılamayacağını teslim etti. Gates, Irak’ı ileriye götürecek olanların Iraklıların kendileri olduğunu açıkça söyledi. Ama, ABD’nin şimdi sorumluluktan kaçması mümkün değil. Irak’taki savaşın sorumlusu onlar ve ülkenin istikrara kavuşturulmasını sağlamak zorundalar. Tam da bu noktada gerek politika gerekse askeri açıdan somut hedeflere sahip olmak gerekiyor: Irak’ta asker ve polislerin eğitimi, altyapının kurulması, politik sürecin desteklenmesi ve anayasa’nın kabulünün sağlanması bunlar arasında sayılabilir.

ABD'nin eski dışişleri bakanlarından James Baker’ın başkanlığının yaptığı partilerüstü Irak komisyonu, politik ve akseri unsurların birarada gözetildiği bir yol çizdi. Irak savaşından yana ve karşı olanların birbirlerini beceriksizlikle ya da vatan hainliği ile suçlamalarının, kimseye bir faydası yok. Bu tutum sadece halkın bölünmüşlüğünü arttırıyor.

ABD, demokratik bir Irak’tan yana. Demokrasi uzlaşmak demek. ABD’ndeki Cumhuriyetçiler ve Demokratlar bunu kendileri beceremezlerse, Iraklılardan ne bekleyebilirler?