Dünya Ticaret Örgütü'nün yeni Başkanı Lamy

Dünya Ticaret Örgütü’nün yeni Başkanı Pascal Lamy’yi çok zorlu bir görev bekliyor. Lamy’nin en zor görevi, çıkmaza giren Doha Kalkınma Turu olarak adllandırılan Doha müzakerelerine ivme kazandırmak olacak. 2001 yılında Katar’ın başkenti Doha’da Dünya Ticaret Örgütü 4. Bakanlar Konferansı’nda Dünya ticaretinin özellikle tarım ve hizmet piyasasında liberalleştirilmesine ilişkin, görüşmeler başlatılmıştı. Ancak tarım ve hizmet piyasasının liberalleştirilmesi çabaları ve endüstri ürünlerine uygulanan gümrüğün düşürülmesi istemi bugüne kadar sonuçsuz kaldı.

2005 yılı sonunda Hong Kong’ta yapılacak Dünya Ticaret Örgütü’nün en yüksek meclisi Bakanlar Konferansı’nda müzakereler devam edecek.

Lamy'nin ağırlık vereceği konular

Pascal Lamy, başkan adayı olarak ilan edildiğinde önceliğini şöyle açıklamıştı:

“Doha Kalkınma Round’unun bitirilmesi birinci, ikinci ve üçüncü öncelik olacak.”

Lamy çıtayı yükseltiyor, ancak Dünya Ticaret Örgütü zaman planlamasında hep sınıfta kalıyor. Mesela bir formül belirlendiğinde azaltılması mümkün olan ziraat gümrüğünün gelecekte nasıl hesaplanacağı aylarca tartışıldı.

Tarım konusunun önemi

Doha Kalkınma Turu’nun dayanak noktası tarım. Bu şu anlama geliyor: Kalkınmakta olan ülkeler Dünya ticaretinden daha adil bir pay alacak. Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri gibi endüstri bölgelerinde tarım ürünlerinin gümrüğünün ve sübvansiyonların azaltılması kalkınmakta olan ülkeler için çok önemli. Lamy de Kalkınma Turu’nun vaatlerine inanıyor:

“Bence Dünya Ticaret Örgütü, kalkınmayı sağlamak için ticaretin daha fazla çalışmasını sağlayabilir. Kurallar öyle bir şekilde oluşturulmalı ve uygulanmalı ki, kalkınmakta olan ülkeler sistemin kurbanı gibi değil, sistemden fayda sağladıklarını hissetmeliler. Bu bence en önemli konu.”

Ancak, kalkınmakta olan ülkelere göre endüstri ülkeleri bugüne kadar tarım pazarlarını açmak yönünde taviz vermedikleri gibi yeni engeller de çıkardılar. Bununla da yetinmeyen endüstri ülkeleri ürettikleri endüstri ürünleri için diğer ülkelerin pazarlarını açmalarını istediler. Ve bu durum böyle devam etti.

Lamy örgütü yakından tanıyor

Lamy zor durumdakilere yardım edebilecek güce sahip. 4 yıl boyunca Avrupa Birliği’nin ticaretten sorumlu üyesi olarak görev yaptığı dönemde ticaret örgütünü çok iyi tanımıştı ve müzakere işini çok iyi biliyor. Ayrıca güçlü bir kişiliğe sahip. Sadece Dünya Ticaret Örgütü’nün Lamy’e verdiği araçlar biraz yetersiz, Lamy arabuluculuk edebilir ancak aktif olarak kontrol edemez. Şimdiye kadar örgüt başkanının görev alanını güçlendirme yönünde yapılan reform önerileri de başarısız oldu. Lamy örgüte yeni bir ivme kazandırabilir ama kararı eninde sonunda 148 örgüt üyesi verecek.