Dünyada Lübnan endişesi

Lübnan’da son iki yıl içinde öldürülen altıncı Suriye karşıtı politikacı olan Sanayi Bakanı Pierre Cemayel’e düzenlenen suikast, tüm dünyada endişe yarattı. Suikastin ardından toplanan BM Güvenlik Konseyi, yayınladığı başkanlık bildirisinde, Cemayel'e düzenlenen suikasti ve Lübnan'ı istikrarsızlığa düşürme çabalarını kınadı.

Güvenlik Konseyi'nin, Lübnan'ı suikastler ya da terörist saldırılar yoluyla istikrarsızlığa sokma çabalarını da kınadığı bildiride, Konseyin bu suikastin Lübnan hükümeti ve halkının ülkede demokrasiyi güçlendirme, Lübnan hükümetinin otoritesini tüm ülkeye yayma ve yeniden yapılanma çabalarına olası etkileri konusunda endişeli olduğu kaydedildi. BM Genel Sekreteri Kofi Annan da Cemayel’e düzenlenen suikasti “soğukkanlı bir cinayet“ olarak değerlendirdi.

Güvenlik Konseyi, ayrıca eski Lübnan Başbakanı Refik Hariri suikastini araştırmak üzere kurulması planlanan özel mahkemeye ''yeşil ışık'' yaktı. Konsey, bu konuda BM Genel Sekreteri Kofi Annan'a yollama kararı aldığı mektupta, Lübnan hükümetinin mahkemenin kurulmasına olumlu bakmasından memnuniyet duyulduğu belirtilerek, Konsey üyelerinin raporda ek olarak sunulan taslak anlaşma ve mahkemenin taslak tüzüğünü onayladığı dile getirildi.

Suikaste tepkiler

ABD’den de Cemayel’in öldürülmesine sert tepki geldi. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın saldırıyı kınayan açıklamasından sonra Başkan George Bush da “Bugün özgürlüğü hiçe sayanların kötü yüzünü bir kez daha görüyoruz“ diye konuştu. Bush, İran ve Suriye’yi Lübnan’daki istikrarı bozmakla suçladı.

Almanya Başbakanı Angela Merkel de Lübnan’da yaşanacaklardan endişeli. Lübnan’da ulusal birlik ve bağımsız bir ülke olma yolundaki gelişmelerin bir kez daha engellenmeye çalışıldığını dile getiren Merkel, Cemayel’in öldürülmesini “yüreksiz bir cinayet“ olarak niteledi. Avrupa Birliği de Lübnan hükümetine destek olmak için herşeyin yapılacağını duyurdu.

Fransa’nın tepkisi ise Suriye’ye yönelik. Fransa Dışişleri Bakanı Philippe Douste-Blazy, Fransa ile Suriye arasında üst düzey temasların yeniden başlaması için gereken güvenin mevcut olmadığını söyledi. Douste-Blazy, Sanayi Bakanı Cemayel'in dün Lübnan'da öldürülmesinden derin üzüntü duyduklarını da ifade ederek, katillerin Lübnan'ın bağımsızlığını ve egemenliğini hedef almak istediklerini kaydetti.

İran da Cemayel'in öldürülmesini kınadı. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Muhammed Ali Hüseyni, yaptığı açıklamada, Cemayel'in öldürülmesinden duyduğu üzüntüyü dile getirerek, cinayetin, "Lübnan'daki gelişmelerin barışçıl ve demokratik bir ortama doğru giden süreçte" işlendiğine dikkat çekti.

Lübnan’da siyasi kriz

Cemayel’in öldürülmesi nedeniyle üç günlük yas ilan edilen Lübnan’da ise siyasi dengeler endişe verici. Suriye karşıtları ile Hizbullah’ın öncülük ettiği Suriye yanlısı muhalefet arasında devam eden derin siyasi krizin daha da artmasından korkuluyor. Hizbullah, “Amerikan yanlısı“ olarak gördüğü şimdiki hükümeti, devirmek istiyor.

Bu çekişmenin temelinde ise hükümetin, Hariri suikastinin araştırılması için BM’den özel bir mahkeme kurulmasını istemesi yatıyor. Cemayel, Fuad Sinyora başkanlığındaki hükümetin, mahkeme kurulması talebine onay veren politikacılardan biriydi. Ancak kabinenin Hizbullah yanlısı altı bakanı, hükümetin bu planına karşı çıkarak istifa etmiş ve ülkede siyasi kriz başgöstermişti. Cemayel’den sonra kabineden iki bakan daha ölür ya da istifa ederse, Sinyora hükümeti düşecek.

Ülkedeki Suriye karşıtlarının hedefi ise Şam yönetimi. Çok sayıda Lübnanlı politikacı, cinayetten açıkça Suriye’yi sorumlu tutuyor. Ancak Hariri suikastinde olduğu gibi, suçlamaları reddeden Şam yönetimi, Cemayel suikastini de kınadığını açıkladı ve suçlamaları geri çevirdi.