1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Dünya’nın kardeşi Venüs takipte

Dirk Lorenzen11 Nisan 2006

Avrupa Uzay Ajansı'nın 9 Kasım'da fırlattığı Venüs Ekspresi sondası, 400 milyondan fazla kilometre yol katederek Venüs yörüngesine girdi. Sonda aracının Dünya'ya bu kadar benzeyen bir gezegenin nasıl olup da bu derece farklılaştığı sorusuna açıklık getirmesi bekleniyor…

https://p.dw.com/p/AaPa
Venüs Ekspresi, Venüs gezegeninin yörüngesine oturdu
Venüs Ekspresi, Venüs gezegeninin yörüngesine oturduFotoğraf: AP

Venüs Ekspresi, saatte 30 bin kilometre hızla 400 milyondan fazla kilometre yol katetti. Sonda aracının hızı, yörüngeye giriş aşamasında azaltıldı. Uzmanlarca en tehlikeli safha olarak değerlendirilen manevra, gezegen yüzeyinin 400 kilometre üzerinde tamamlandı. Yaklaşık 2 metre uzunluğundaki Venüs Ekspresi, gezegenin güçlü sera gazı etkisini inceleyecek.

Uzay aracındaki spektrometreler vasıtasıyla ısı ölçülecek, atmosfer analiz edilecek ve özel bir kamera Venüs'teki volkanların aktif olup olmadığını tespit edecek. 220 milyon euroya mal olan Venüs Ekspresi, gezegenin yörüngesinde 500 gün kalacak. Venüs’te araştırılacak pek çok konunun bulunduğunu söyleyen Avrupa Uzay Ajansı Gezegen Araştırmaları Merkezi’nden Gerhard Schwehm, şunları kaydetti:

“Venüs son derece ilginç bir gezegen. Venüs'ün atmosferi çok yoğun ve sıcak. Yüzde 96'sı karbondioksitten oluşan atmosferde, ayrıca azot, kükürtdioksit ve su buharı bulunuyor. Sera gazı efektiyle de biliniyor bu gezegen. Aslında Dünya’yı bu hızda kirletmeye devam ettiğimiz müddetçe ne hale gelebileceğini Venüs’te görebiliyoruz. Güneş'e ikinci uzaklıktaki ve Dünya ile birçok benzer yönü bulunan gezegenin neden bu kadar farklı geliştiğini belirlemeye çalışacağız.“

Araç yüzeye inemeyecek

1,27 ton ağırlığındaki Venüs Ekspres sondası, gelişmiş aletlerle gezegenin atmosferini ayrıntılı şekilde inceleyecek, volkan faaliyetleri ve jeolojik yapı hakkında bilgi toplayacak. Ancak kükürtdioksit yüklü bulutlar, yüzeyin görüşünü tamamen engellediğinden yüzeyi incelemek mümkün olmayacak. Sonda aracının gezegen yüzeyine iniş yapmayacağını belirten Gerhard Schwehm, sözlerini şöyle sürdürdü:

„Venüs'teki yüzey sıcaklığı yaklaşık 480 santigrat dereceye ulaşıyor. Atmosfer basıncı, Dünya’nınkinin 90 katı. Bilinmeyen, 4 milyar yaşındaki gezegenin yaklaşık 500 milyon yıl önce oluşan kabuğunun yapısı… Venüs yüzeyinin çoğunun lav akıntılarıyla kaplı olduğunu biliyoruz. Kabuğun oluşumunda anlık bir gelişmenin yaşandığını tahmin ediyoruz.“

En parlak gezegen

Venüs, güneş sistemindeki Dünya'ya en yakın gezegen olmakla kalmayıp, kütle ve yoğunluk açısından da yerküreye benziyor. Buna karşın iki gezegenin atmosferleri büyük farklılık gösteriyor. Güneş'e uzaklık bakımından ikinci, büyüklük bakımından altıncı gezegen olan ve Güneş ile Ay'dan sonra gökyüzündeki en parlak cisim Venüs, „Sabah Yıldızı“ veya „Akşam Yıldızı“ olarak da adlandırılıyor.

İç gezegen olduğundan Dünya'dan teleskopla bakıldığında Ay gibi safhalar gösteren Venüs gezegenini, ilk olarak 1962'de Mariner 2 uydusu ziyaret etti. Bunu, Pioneer Venus, Sovyet Venera 7 ve yüzeyin ilk fotoğraflarını gönderen Venera 9 ve diğerleri takip etti. Son olarak, yaklaşık 15 yıl önce Venüs etrafında yörüngede dönen Amerikan uydusu Magellan, radar kullanarak Venüs'ün haritalarını oluşturdu. Venüs Ekspresi, Avrupa'nın gezegene gönderdiği ilk uzay aracı.

Venüs, çok sıcak noktalarında yanardağ etkinliğine sahip. Büyük bölümü jeolojik olarak son birkaç yüz milyon yıldır çok sakin görünüyor. Venüs doğudan batıya doğru dönüyor ve 1 Venüs günü 243 Dünya günü olarak biliniyor. Venüs'ün Güneş etrafındaki yörüngesi çembere yakın olup yörüngesindeki dönüşünü 225 Dünya gününde tamamlıyor. Dolayısıyla bir Venüs günü, bir Venüs yılından daha uzun. Venüs'ün manyetik alanı bulunmuyor. Bunun yavaş dönüşünden dolayı olabileceği düşünülüyor. Atmosferin manyetik alanı olmadığından, güneş rüzgarı atmosferin derinlerine işliyor.