1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Dans tiyatrosunun öncüsü Bausch'tan veda

1 Temmuz 2009

Dünyanın önde gelen koreograflarından, dans tiyatrosunun öncüsü Pina Bausch öldü. Wuppertal Dans Tiyatrosu’nun yöneticisi Bausch, kendisine kanser teşhisi konulmasından birkaç gün sonra 68 yaşında hayata gözlerini yumdu

https://p.dw.com/p/IebA
Dans tiyatrosunun öncüsü Pina Bausch öldü
Dans tiyatrosunun öncüsü Pina Bausch öldüFotoğraf: dpa

„Benim için insanların nasıl hareket ettiği değil, insanları neyin harekete geçirdiği önemlidir.“ Bu cümle Pina Bausch'a ait. Wuppertal’deki toplululuğu ile uluslararası alanda modern dans tiyatrosunun en önde gelen temsilcisi sayılan Bausch, 1940 yılında Solingen’de bir lokantacının kızı olarak dünyaya geldi. Çocukluğundan itibaren bale dersi almaya başladı. 14 yaşında Essen’da, Alman dışavurumcu dans akımının kurucularından ve 20. Yüzyılın en etkili koreograflarından biri olan Kurt Jooss'un yönetimindeki Folkwang Yüksekokulu’nda dans eğitimine başladı. 1960’ta burs alarak New York’ta eğitimine devam etti. İki yıl sonra ise Almanya’ya geri dönerek, Folkwang Balesi’ne solo dansçı olarak katıldı. 1973'te ise Wuppertal Balesi’nde Almanya’nın en genç sanat yönetmeni oldu. Bu tarihten itibaren Pina Bausch’un adıyla anılmaya başlayan topluluk, hem eleştirmenler, hem de seyirciler tarafından büyük beğeniyle karşılandı.

"Sözkonusu olan sanat değil"

Klasik balenin sınırlarını ortadan kaldıran, başlangıçta daha çok modern danstan etkilenen, sonra ise bir anlamda dans tiyatrosunu yaratan Pina Bausch, çalışmalarına ilişkin şunları söylüyordu:

„Sözkonusu olan sanat, ya da sadece kabiliyet değil. Sözkonusu hayat ve hayat için bir dil bulmak. Sadece evimizde, yurdumuzda değil, her yerde farklı şekillerde anlaşılabileceğimiz tecrübesini edindik. Sergilediğimiz dansın, tüm insanların ortak duygularını, anılarını ve ümitlerini uyandırdığını gördük.“

Eserlerine isim koymakta zorlanırdı

Modern dansa, şarkı, pantomim, konuşma ve gündelik hayattan hareketler katarak dans tiyatrosu akımını şekillendiren Bausch'un eserlerinde en öne çıkan konu kadın-erkek etkileşimiydi. Her seferinde sahneye koyduğu eserlere isim bulmakta zorlanır, hatta bazı prömiyerler, isimsiz olarak gerçekleşirdi. Topluluğu ile tüm dünyada başarı kazanan Pina Bausch, kariyeri boyunca sayısız ödüle layık görüldü. Japonya’da bir sanatçıya verilen en yüksek ödül olan Kyoto Ödülü, Venedik Bienali’nin Altın Aslan Ödülü ve Fransa'dan Legion d'Honneur Nişanı bunlardan sadece birkaçı.

Bausch’un ölümü, sanat dünyasında büyük üzüntü yarattı. Wuppertal Belediyesi’nin Kültür Dairesi Başkanı Matthias Nocke, Wuppertal'in fahri hemşehrisine çok şeyler borçlu olduğunu ve Pina Busch’un dans tiyatrosu sayesinde, şehrin adının, dünyanın en ücra köşelerinde bile tanındığını söyledi. Bausch’un ölümünü, Almanya, Avrupa ve dünyadaki modern dans tiyatrosu için telafi edilemez bir kayıp olarak nitelendiren Nocke, "Wuppertal, Pina Bausch’un yasını tutuyor ve dans tiyatrosunun bu büyük hanımefendisi önünde şükran duygularıyla eğiliyor.“ şeklinde konuştu.

Dans dalında Nobel Ödülü olsaydı

Sanat dünyasını şoke eden bu beklenmedik ölüm haberinin ardından Almanya Cumhurbaşkanı Horst Köhler, Bausch'un oğluna gönderdiği başsağlığı mesajında, Almanya'nın dünya çapında bir dansçı ve koreografı kaybettiğini belirtti. Kültürden Sorumlu Devlet Bakanı Bernd Neumann ise Bausch'u çağın en önemli koreografı olarak nitelendirdi. Frankfurter Allgemeine Zeitung gazetesinin ifadesiyle „dans alanında Nobel Ödülü verilse, aday listesinin en üst sırasında bulunan" Pina Bausch’un topluluğu şu anda Polonya’da turnede bulunuyor ve sanatçının yapıtlarını sahneye koymaya devam edeceği bildiriliyor.

Jutta Koster / Çeviren: Aydın Üstünel

Editör: Ayhan Şimşek

Pina Bausch - Tanzabend
Fotoğraf: picture-alliance/ dpa
Pina Bausch Stück Mai 2008 Wuppertal
Fotoğraf: Ulli Weiss
Uraufführung des neuen Stücks von Pina Bausch in Wuppertal 2003
Fotoğraf: AP