Darfur'a BM barış birliği gönderilmesi isteniyor
10 Mart 2005
BM Genel Sekreteri Kofi Annan, Darfur’da şiddet ve tecavüze maruz kalanların çoğunun kadın ve kız çocukları olduğunu söyledi. Yardım örgütleri de bu görüşü doğruluyor. Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü’nün geçtiğimiz günlerde açıkladığı raporuna göre, hastane kayıtları 2004 yılının Ekim ayı ile 2005 Şubat ayı arasında yaşları 12 ile 45 arasında değişen 300 kadar kadının tecavüze uğradığını ortaya koyuyor. Kurbanların yüzde 80’i, suçluların hükümete yakınlığı ile bilinen milisler ve askerler olduğu bildiriyor. Ayrıca Darfur’da çocuk felci vakalarının arttığı tespit edildi.
Genel Sekreter Annan, bu gelişmeler karşısında BM Güvenlik Konseyi’ni Darfur’daki krize çözüm bulmak için harekete geçmeye çağırdı. Annan’a göre, bölgeye bir BM barış gücü gönderilmesi gerekiyor. BM İnsani Yardımlar Koordinatörü Jan Egeland’ın son açıklaması da Annan’ı destekler nitelikte. Egeland, Darfur’da durum kontrolden çıktığına işaret ediyor.
“Dünyanın başka hiçbir yerinde insan hayatı Darfur’daki kadar tehlikede değil” diyen Egeland, şimdiye kadar 6 milyondan fazla kişinin, köylerinden sürüldüğünü de dikkat çekti. Bu rakam, Hint Okyanusu’ndaki deprem ve tsunami felaketi nedeniyle evlerinden olanlardan beş kat fazla.
Daha fazla askere ihtiyaç var
Egeland, Darfur’daki milislerin silahsızlandırılması, onyıllar süren savaşın ardından bölgede altyapının oluşturulması için öncelikle daha fazla askere ihtiyaç olduğunu vurguladı. BM yetkilisine göre, bölgeye 10 bin askerin daha gönderilmesi durumu belirgin şekilde düzeltebilir. Egeland, Afrika Birliği’nin bölgedeki barış misyonunu genişletmesini talep ediyor.
Sudan, Halk Kurtuluş Hareketi’nin Başkanı, aynı zamanda ülkenin gelecekteki Devlet Başkan Yardımcısı John Garang da uluslararası çabanın artırılmasını zorunlu görüyor. Garang, “Tarafsız birlikler olmadan hükümetin desteklediği Cancavid milislerini kontrol altına almak çok zor. Bu milislerin, onları silahsızlandıracak askerlerce durdurulması gerekiyor. Bu konuda hükümet birşey yapamaz. Keza milisleri silahlandıran da hükümet” diye konuştu.
Uluslararası yardım örgütleri Darfur’a BM mavi bereli askerlerinin gönderilmesinden yana. Garang ise kendisine bağlı birliklerin, hükümete bağlı ordunun ve Afrika Birliği’nin bölgedeki birliklerinin takviye edilmesini istiyor. Afrika Birliği’nin bölgedeki asker sayısının 1800’den 4000’e yükseltilmesi planlanıyor. Ancak bu işlem için yeterli mali kaynak, donanım ve lojistik desteğin bulunmadığı belirtiliyor.
Suçluların cezalandırılması
Olayın bir de hukuksal boyutu var. BM’nin görevlendirdiği bir araştırma komisyonu geçtiğimiz yıl bölgede incelemelerde bulunmuştu. Komisyonun hazırladığı raporda, hükümete yakınlığı ile bilinen milislerin insan haklarını ihlal ettiği, hatta insanlık suçu işlediği tespitinde bulunulmuştu. Ancak raporda soykırım kavramı yer almadı. BM Güvenlik Konseyi üyelerinin çoğu, sorumluların Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne çıkarılmasını istiyor. Ancak şu ana kadar bu konuda harekete geçilmedi.