Davos'a karşı Amazonlar

Davos'taki Dünya Ekonomik Forumu'na alternatif olarak, Brezilya'nın Belem kentinde düzenlenen Dünya Sosyal Forumu, ekonomik düzende köklü değişim çağrılarıyla son buldu. "Başka bir dünya mümkün" sloganıyla düzenlenen Forum’da, yerli halkların temsilcileri başta olmak üzere 150 ülkeden 100 binin üzerinde küreselleşme karşıtı biraraya geldi. Sivil toplumun en büyük buluşmalarından biri olan foruma bu yıl iki konu; küresel ekonomik kriz ile Amazon yağmur ormanlarının korunması ve buna bağlı olarak bölgedeki yerli halkların yaşam koşullarının iyileştirilmesi konuları damgasını vurdu.

Mevcut ekonomik düzene sert eleştiri

Forum, mevcut ekonomik düzene yönelik sert eleştirilere sahne oldu. Ev sahibi Brezilya’nın Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva ile Venezülla Devlet Başkanı Hugo Chavez, piyasa ekonomisine yönelik ağır eleştirilerde bulundu. Her iki lider de devletin piyasayı güçlü bir şekilde kontrol etmesi gerektiği görüşünü savundu.

Avrupa Parlamentosu Yeşiller Grubu'nun Latin Amerika ve uluslararası ticaretten sorumlu üyelerinden Gaby Küppers, küresel ekonomik krizin aldığı boyutlara dikkat çekerek, Forum’un krize çare sunup sunamayacağı konusunda başta şüpheleri bulunduğunu, ancak Brezilya’ya gittikten sonra gördüklerinden etkilendiğini belirtiyor:

"Forumun başladığı ilk günden itibaren, ne kadar çok insanın Belem'e geldiğini görünce büyük bir şaşkınlık yaşadım. Yaklaşık 100 bin insanın buraya gelmesini beklemiyordum. Özellikle de, bir dekor olarak değil, aksine pek çok tartışmanın itici gücü olarak gördüğüm yerli halkların temsilcilerinin foruma yoğun biçimde katılması beni şaşırttı."

Yerli halklar ve Amazonlar ön plandaydı

Yerli halklar ve Amazonlar'ın öne çıkması 2009 yılı Dünya Sosyal Forumu'nun en önemli özelliğiydi. 120 ülkeden sayıları iki bini aşan yerli halkların temsilcileri, forum süresince karşı karşıya oldukları sorunlara dikkat çekmeye çalıştı. Brezilya Adalet Bakanı Tarso Genro ile biraraya gelen temsilciler, çevrenin korunması, daha iyi işleyen bir sağlık sistemi gibi taleplerde bulundu, hidrolik santral ve baraj inşaatlarının durdurulmasını istedi. Brezilya'daki Kayapo yerlilerinin reisi Akiabaro, çevre ve yerlilerle ilgili devlet kuruluşlarını hükümetten para alıp, doğanın korunması konusunda hiçbir şey yapmamakla eleştirdi ve hükümetten destek istedi:

"Hükümet bizim tarafımızda olmak zorunda. Ulusal çevre biriminden hiç ses çıkmıyor. Neticede hükümetten para alıp da, doğamızın zarar görmesine izin veren onlar. Hepsi, odun için ağaçların kesilmesine, hidrolik santrallerin ve barajların inşa edilmesine göz yumuyorlar. Biz bunu istemiyoruz. Eğer biz kendi yaşadığımız yerli bölgesinde bu tür şeylere izin verirsek, dünyanın sonu gelir. Zira yerli diye bir şey kalmaz. Doğa mahvolur. Brezilya'da nefes alacak temiz hava kalmaz. Bütün bunları biz koruyoruz.”

‘Kuzey yarımkürenin söz hakkı kalmadı’

Latin Amerika Sosyal Forumu'nun temsilcilerinden ve Dünya Sosyal Forumu'nun düzenlenmesine öncülük edenlerden biri olan Candido Grzybowski, Davos'ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'na katılan ülkelerin mevcut krizde pay sahibi olduğunu belirterek, Kuzey ülkelerini sert dille eleştirdi:

"Bence, kuzey yarımkürenin artık hiç bir şey söylemeye hakkı yok. Sadece bu aptallığı neden yaptıklarını ve bunu 'tek çözüm' olarak görmelerinin nedenini açıklamaları gerekiyor. Bir kumarhanede olduğu gibi kağıt oynamak mı tek çözümdü? Üstelik, herkesi de peşine takıp, bütün dünyayı fakirliğe sürükleyerek... Bütün olanların tek sorumlusu onlar. Onlar ve onlara destek olan hükümetler, yani çoğunluk."

‘IMF ve Dünya Bankası lağvedilsin’

Dünya Sosyal Forumu'nda bağlayıcı kararlar alınmasa da kimi konular üzerinde görüş birliğine varıldı. Sosyal örgütlenmeler, Uluslararası Para Fonu IMF ve Dünya Bankası gibi kurumların lağvedilmesi çağrısında bulundu. Ayrıca, Amerika Birleşik Devletleri'nde yalnızca mali krize özgü bir forum yapılması, İstanbul'da yapılacak Dünya Su Forumu'nda ya da diğer mecralarda özelleştirmeye karşı çıkılması, yeni toplantılar düzenlenmesi önerileri dile getirildi. Gelecek Dünya Sosyal Forumu'nun Afrika kıtasında yapılacağı kesinleşti, ancak hangi kentte yapılacağı henüz karara bağlanmadı.