1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

DEP davası bozuldu

Jörg Pfuhl14 Temmuz 2004

Yargıtay 9. Ceza Dairesi, kapatılan DEP'in 4 eski milletvekili hakkında yeniden yargılama sonucunda verilen kararı oybirliğiyle bozdu. İstanbul’dan Jörg Pfuhl’un alınan son kararla ilgili değerlendirmesi...

https://p.dw.com/p/AbD7
Zana ve arkadaşları haziran ayının başında serbest bırakılmışlardı...
Zana ve arkadaşları haziran ayının başında serbest bırakılmışlardı...Fotoğraf: AP

Oybirliğiyle alınan karar, Ankara 1 Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesi’nin verdiği 15 yıllık hapis cezası kararını usul yönünden bozdu. Davanın esası, mahkumiyete dayanak olan ”PKK örgütü üyeliği" iddiası dosyanın tevdi edildiği Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ele alınacak.

Leyla Zana ve arkadaşlarına ilişkin verilen son yargı kararı, Ankara’nın yaklaşık 10 milyonu bulan Kürt kökenli vatandaşlarıyla ”daha iyi ilişkiler kurma çabasının bir göstergesi” olarak değerlendirilebilir. Zana, cezaevinde 10 yıl yattı. 1990 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Diyarbakır milletvekili olarak seçilen Leyla Zana, mecliste yeminini Kürtçe yapınca büyük gürültü kopmasına neden oldu.

Zana’nın Kürtçe çıkışını yaptığı yıllarda, Türk Silahlı Kuvvetleri de Türkiye’nin güneydoğusunda, ayrılıkçı örgüt PKK’ya karşı giderek yoğunlaşan operasyonlar yapıyordu. İşte böyle bir siyasi ortamda Demokrasi Partisi hakkında kapatma kararı verildi. Dokunulmazlıkları kaldırılan Zana ve arkadaşları da ”PKK lideri Abdullah Öcalan’dan aldıkları emir ve talimat doğrultusunda, ülke içinde ve dışında yoğun bölücü faaliyetlerde bulundukları” gerekçesiyle Türk Ceza Kanunu'nun ”yasadışı örgüt üyeliği” fiilini düzenleyen hükmüne göre 15 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldılar.

AİHM’nin kararı

Karar, özellikle Avrupa’da tepkiye yol açtı. Avrupa Konseyi, belirli aralıklarla Zana’nın serbest bırakılmasını talep etti, gıyabında kendisine ödüller takdim etti. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ise yargılanmanın adil yapılmadığını hükme bağladı. Avrupa Birliği süreci kapsamında reformlar yürürlüğe koyan Türkiye, yaklaşık 1,5 yıldır Strasbourg’un verdiği kararları ”bağlayıcı nitelikte” kabul ediyor.

Türkiye’de yargı, bu bakış açısı kapsamında Zana ve arkadaşlarına ilişkin davanın yeniden görülmesine karar verdi. Ankara 1 No’lu Devlet Güvenlik Mahkemesi, nisan ayında Zana ve arkadaşları hakkında verilen 15 yıl hapis cezası kararını onayladı. Bu arada Türkiye’nin yürürlüğe koyduğu reformlar doğrultusunda DGM’ler kaldırıldı.

Dosyayı ele alan Yargıtay 9. Ceza Dairesi ise, kapatılan DEP’in 4 eski milletvekili hakkında, yeniden yargılama sonucunda verilen kararı oybirliğiyle bozdu. Yargıtay 9. Ceza Dairesi, dosyayı usul hataları yönünden ele aldı. Davanın esasını oluşturan ”PKK üyeliği iddiası”, dosyanın tevdi edildiği Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ele alınacak.

Zana hakkında soruşturmalar sürüyor

Ayrılıkçı örgüt PKK, ilkbaharda tek yanlı olarak ateşkesi bozduğunu ilan etti. Son iki ay içinde can veren 60 kişi, ateşkesin PKK tarafından bozulmuş olmasının bir neticesi. Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ, Zana ve arkadaşlarının ayrılıkçı örgüte dönük diyalog çağrılarının ve mitinglerde Kürtçe hitap etmelerinin, mevcut yasalara aykırı olduğunu belirterek, devletin ilgili birimlerini harekete geçmeye çağırdı. Cumhuriyet savcılığı inceleme başlattı. TRT belli periyodlarla Kurmanci ve Zaza lehçelerinde yayın yapmasına, Kürtçe özel dil kurslarının açılmasına izin verilmesine rağmen, yürürlükteki kanunlar, mitinglerde Türkçe dışında başka dillerin kullanılmasına izin vermiyor.