Doların düşüşü Amerikan ekonomisini endişelendiriyor

Yılın ilk 10 ayında 500 milyar doları aşan ticaret açığının gelecek nesillerin refahını ipotek altına aldığını idrak eden ABD Başkanı George Bush, açıkları azaltıp doları yeniden güçlendirmek için Kongre’ye işbirliği çağrısında bulundu. Doların Euro karşısında en düşük kurdan işlem gördüğü gün Başkan’ın, “Benim hükümetim güçlü dolar politikası uygular” demesi piyasaları ikna etmeye yetmedi.

Uluslararası Para Fonu İktisadi Etüdler Merkezi Başkanı Raghuram Rajan, dolar zaafiyetinin global para ve mali politikaları olumsuz etkileyeceği uyarısında bulunuyor. Para Fonu, mevcut pariteler karşısında paniğe kapılmaya mahal olmadığını, ancak ABD’deki tasarruf oranının düşmesi ve Avrupa ile Japonya’daki düşük büyüme hizi gibi ekonomik dengesizliklerin giderilmesi gerektiğine işaret ediyor.

Faizlerin yükselmesi

Tassarruf eğilimindeki düşüş, yani özel hanelerin de aşırı borçlanmaya başlaması gibi ticari açığın ucuz dolara rağmen rekor üzerine rekor kırması da Para Fonu’nu düşündürüyor. Ekonomistlerin en büyük endişesi, Amerikan Merkez Bankası’nın sermaye girişini arttırmak için faizleri yükseltmek zorunda kalması.

Amerikan ticaret bilançosu açığının nedenlerine gelince. Almanya’nın Kiel kentindeki dünya ekonomsi araştırmaları merkezinden konjonktür uzmanı Klaus Jürgen Gern, doların daha düşmesine yol açacağı söylenen ticaret açığının nedenleriyle ilgili olarak DW mikrofonlarına şunları söyledi:

“Bu büyüme hızının yıllarca ticari ortakların büyüme hızlarının çok üzerinde gerçekleşmiş olmasının bir sonucu. Amerikan ekonomisi çok hızlı büyüdü, dolayısıyla da artan tüketim ve yatırım malları talebini, bu malların üretiminin yurtdışına kaydırılması nedeniyle de ithalatı arttırmak suretiyle karşılayabildi.”

Euro bundan yarar sağlıyor

Euro’nun bu gelişmeden çok yönlü yarar sağladığı görülüyor. Amerikan ticaret açığının Euro bölgesi üzerindeki etkisi ne olabilir? Konjonktür uzmanı Gern bu soruyu “Euro’nun değer kazanmasının iki türlü etkisi var. Bir yanda Euro bölgesinde üretilen malların maliyetini artırıyor, yani ihracatı frenliyor. Diğer yanda ise Euro karşılığındda daha fazla dolar fiyatlı mal alınabildiği için ithalatı ucuzlatıyor. Bu olumlu bir faktör. Ama sonunda olumsuz faktörlerin ağır basacağı söylenebilir” şeklinde yanıtlıyor.