Doların düşmesinden kaybedenler ve kazananlar

Euro‘nun pahalanıp doların ucuzlamasının birçok nedeni var. Bunların başında ABD’nin cari açığı geliyor. Amerikalılar, üretiklerinden %5 fazlasını tüketiyorlar. Yabancı sermaye şimdiye kadar hisse senedi ya da hazinenin borç senetlerini satın aldığı için ödemeler dengesindeki açığın sakıncalı olmadığını söyleyen uzmanlar bu grubun başında yer alan Japon ve Çin sermayesinin doların aşınmasına seyirci kalamayacağı görüşündeler.

Doların ucuzlaması, Washington yönetiminin işine geliyor. Amerikan mallarının dünya pazarlarındaki fiyatı düşüyor. Amerikan yönetimi ticaret bilançosu açığına karşı bu rahat metodu tercih ediyor. Doların yeniden değer kaybetmesinde, vergileri daha da indireceğini açıklayan ve ödemeler dengesi ve bütçe açıklarının büyümesini göze aldığı anlaşılan George W. Bush’un 2 Kasım seçimini kazanması önemli rol oynadı.

Ayrıca doların çöküşüne pek aldıran yok. Euro‘nun sürekli değer kazanmasına rağmen Almanya’nın cari fazlası 48 milyar Euro‘yu aştı. Bunda da Euro‘ya geçilmesi etkili oldu. Almanya, 2004 yılının ilk yarısında Euro bölgesine 184 milyarlık ihracat yaptıl ki bu da Euro ülkelerinin Almanya’nın toplam ihracatındaki payının %43’e yükseldiğini gösteriyor. Bir diğer avantaj da güçlü Euro’nun dolar üzerinden işlem gören ham petrol fiyatlarındaki artışı önemli ölçüde egalize ediyor.

Doların düşmesinden kaybedenler

En çok Amerikan pazarına mal satan şirketler açısından ise durum öyle değil. Öncelikle otomotivciler vadeli döviz işlemleri ile kur oynamalarına karşı kendilerini sigorta ediyorlar. Bunu ihmal eden şirketler dünyanın en büyük motorlu taşıt pazarı olan Amerika’da rekabet güçlerini kaybediyorlar. BMW ve Porsche gibi şirketler zamanında kur tedbiri aldıkları için satış düzeylerini koruyabildiler.

Volkswagen vadeli döviz işlemleri riskini göze alamadığı için Amerika’da para kaybediyor. Ancak döviz piyasasındaki imkanlar da kısıtlı.Uzun vadede doların ihracata zarar vereceği ve euro bölgesindeki ekonomik canlanmayı tehlikeye atabileceği bir gerçek. Dolar gerçekçi bir kura çıkmazsa ihracatçı şirketler fiyatları ve dolayısıyla da üretim maliyetini düşürmek zorunda kalacaklar.

Alman Sanayiciler Birliği Başkanı Michael Rogowski, dolar bölgesinde Alman mallarına olan talebin düşmesinin konjonktür açısından yol açağı sakıncaları, ”Euro, aşırı değer kazandı. İkincisi Euro çok kısa zamanda sıçrama yaptı. Ucuz Euro‘dan pahalı Euro‘ya geçiş çok hızlı oldu. Bir üçüncüsü de Avrupa’nın ekonomik gelişmesi ve gücünün henüz bu kuru kaldıracak duruma gelmemiş olması” şeklinde değerlendirdi.

Avantajları

Ama ekonomistler Euro-dolar paritesindeki aşırı değişikliğin sadece dezavantaj getirmediğini belirtiyor ve petrol fiyatının dengelemesinin yanı sıra Euro bölgesinden ABD’ye yapılan seyahatlerin ve dolarla alınan ithal mallarının ucuzladığını ifade ediyorlar. Tabii sonuncusu, krizden kurtulamayan perakendeci Alman şirketlerinin ucuz ithalattan elde ettikleri fiyat marjını müşteriye ne ölçüde yansıttıklarına bağlı.