Emir Caber el Sabah’ın ardından Kuveyt

Ülkesinin kaderini 30 yıl gibi uzun bir süreyle tayin etmiş olan Kuveyt Emiri Şeyh Caber el Ahmed el Sabah, dün 79 yaşında öldü. Haber, dün Kuveyt Devlet Televizyonu’nda Enformasyon Bakanı tarafından duyuruldu, ancak ölüm sebebine ilişkin açıklama yapılmadı. Şeyh el Sabah, dünya çapında ham petrol rezervlerinin yaklaşık yüzde 10’una sahip olan varlıklı Kuveyt’i 1978 yılından beri yönetmekteydi.

Şeyh’in ölümü üzerine Körfez ülkesinde 40 günlük yas ilan edildi, resmi daireler üç gün süreyle kapatıldı. Bu arada veliaht Prens Şeyh Saad el Abdullah el Salem el Sabah, tahta geçerek, ülkenin yönetimini devraldı. Bu arada Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Cumhurbaşkanı Horst Köhler, Kuveyt’e taziye mesajları ilettiler. Vefat nedeniyle Kuveyt Devlet Televizyonu dün sabahtan beri sadece Kur’an sureleri yayınlıyor. Şeyh Caber el Sabah uzun zamandan beri hastaydı. 2001 yılında beyin kanaması geçirmesinden bu yana da durumu gittikçe kötüleşmişti.

Yeni emir 75 yaşında

Tahta ölen Şeyh’in kuzenlerinden biri olan veliaht Prens Şeyh Saad el Sabah geçti. Ancak onun da 75 yaşında ve hasta olduğuna dikkat çekiliyor. Geçen yıl tahtdan feragat edeceği yönündeki spekülasyonlardan sonra geçen Kasım’da bu söylentiler yalanlanmıştı. Ancak şöyle ya da böyle, Kuveyt’te yönetim sürekli olarak bir el Sabah’tan ötekine otomatikman geçiyor. İktidarın aile fertleri arasında bir öncekinden bir sonrakine geçmesi nedeniyle de ham petrol zengini Kuveyt 250 yıldan daha fazla bir süreden beri el Sabah ailesinin yönetiminde bulunuyor. Ne var ki bu iktidar tartışmasız bir konumda da değil. Kuveyt, 1961 yılında, 62 yıllık İngiliz mandasından sonra yeniden bağımsızlığına kavuşmuştu.

Irak’ın işgaline uğramıştı

Dün vefat eden Şeyh Caber el Sabah, Irak Ordusu’nun 2 Ağustos 1990 yılında ülkesine girmesiyle en ağır günlerinden birini yaşamıştı. Emir, işgalcilere yakalanmadan yakayı Suudi Arabistan’a atmıştı. Amerikan komutasındaki uluslararası askeri birliklerin 1991 yılında Irak müdahalesine son vermesinden ve Kuveyt’in kurtulmasından altı ay kadar sonra, Emir de ülkesine döndü. Tahrip olan ülkenin işte bu dönemdeki yeniden inşası, Şeyh’in ölümünden sonra da halkı tarafından şüphesiz minnetle anılacaktır. Kuveyt’li politikacılar, Emir’in ülkesinin yeniden inşası konusunda ihalkı cesaretlendirdiğini ve modern bir toplumun oluşturulmasından da çok hoşlandığını anlatıyorlar.

Ülkesine hizmetleri

Emir’in siyasi yönden de birtakım yararları dokundu ülkesine. Kuvey’te ülkenin kurtuluşundan hemen sonra seçim işlemlerine başlandı ve 1992’de seçim yapıldı. O zamandan bu yana da ülkede düzenli olarak parlamento tartışmaları yapılıyor. Ayrıca, kısa bir süreden beri kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanındı.

Kuveyt Emiri el Sabah’ın başlıca dış politika hedeflerinden birisi ise, 1991 yılındaki müdahaleden bu yana Irak’ın Arap Dünyası’ndaki etkisini önlemekti. Şeyh, bu hedefe yönelik olarak ABD ile sıkı sıkıya ittifaka girdi. Kuveyt’te bugün 30.000’e yakın Amerikan askeri ve 13.000 sivil Amerikan vatandaşı bulunuyor. Kuveyt’teki Amerikan askeri varlığına karşı olan aşırı İslamcı çevrelere karşı Kuveyt hükümeti sert tavır alıyor. Dün ölen Kuveyt Şeyh’i Caber el Sabah’ın halefine, ülkenin demokratikleştirilmesi konusunda daha çok görev düşüyor. Kuveyt’in ABD ile ittifakının sürekliliğine ise garanti gözüyle bakılıyor.