Endeavor'un son yolculuğu

Uluslararası Uzay İstasyonu’na son yolculuğunu gerçekleştirecek Endeavor, beraberinde tam 7 bin 500 kg. ağırlığında malzeme bulunduracak. Bu ağır yükün önemli bir kısmını ‘Alfa Manyetik Spektrometre” adlı parçacık fizik deneylerinde kullanılmak üzere geliştirilen bir araç oluşturuyor. Endeavor'daki altı astronottan biri olan Mike Fincke, bu aracın uzay istasyonuna götürülme nedenini şöyle açıklıyor: “Evrenin yüzde seksen beşini anlamadığımız ortaya çıktı. Galaksilerin neden birbirinden uzaklaşarak hareket ettiğini bilmiyoruz, bilim adamları da şaşkın. Şimdi uluslararası bir misyonla gerçekte dışarıda neler olduğunu anlamak için bir fırsat geçti elimize. Biz sadece aracıyız, ama iki milyarlık bu pahalı araca uzaya çıkması ve yeni bulguları açığa çıkarması için iyi bakacağız.”

Büyük patlamadan izler

Deneye katılan onlarca ülke arasında Almanya da var. Spektrometre, Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi CERN’de geliştirildi. Bilim insanları, bu deney sayesinde büyük patlamanın kalıntılarını bulmayı umuyorlar. Bu tür deneylerde neyin keşfedileceğini öngörmek mümkün olmadığından her keşif bir başarı olarak nitelendiriliyor.

Öte yandan son kez uzaya çıkacak Endeavor'da 15 metre uzunluğundaki koluyla vinci andıran ve uyduların tamiratında kullanılan bir vinç de bulunacak. NASA Uluslararası Uzay İstasyonu Müdür Yardımcısı Kirk Shireman, “Hatırlarsanız 2007 yılında da bu vinç kolu Uluslararası Uzay İstasyonu’nun solar panellerinin tamiratında kullanılmıştı. Bu olanaktan uluslar arası Uzay İstasyonu’nda da yararlanılacak olması bizi sevindiriyor" diyor.

NASA'lı işsizler

Uluslararası Uzay İstasyonu’na gelecek yıllarda uzay mekiği gönderilmeyecek. Bu nedenle Endeavor beraberinde bazı stok malzemeleri de götürüyor. Altı kişilik ekibin görevi bu ekipmanı oraya götürerek, istasyonun tamamlanmasına yardımcı olmak. Uluslararası Uzay İstasyonu'na artık mekik gönderilmeyecek olması, binlerce kişinin işini kaybetmesine de neden olacak. Şimdiden bir çoğunun işine son verildi, bazıları da başka işlere atandı. NASA’nın mekik programı sorumlusu John Shannon, “Programı başımız dik şekilde sonlandırıyoruz. Çok karmaşık operasyonlar yürütüyoruz ve Uluslararası Uzay İstasyonu’nu mükemmel bir durumda bırakıyoruz. Buradan edindiğimiz tecrübelerle yeni çalışmalara başlayacağız. Gerçekten de muallâkta olan bazı durumlar var ama bu hep böyle kalmayacak. Bizim bir yönergemiz var; bu mükemmel ekibin bilgi ve tecrübesini başka alanlarda kullanacağından ve çok başarılı olacağından eminim" diyor.

ABD-Avrupa ortaklığına devam

NASA Uluslararası Uzay İstasyonu Müdür Yardımcısı Kirk Shireman da Avrupa Uzay Ajansı ile işbirliğinin süreceğini sözlerine ekliyor: “Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki işbirliğinin 2020 yılına kadar süreceğini düşünüyorum. Ayrıca başka proje çalışmalarımız da sürüyor. Bu konuda da bir değişiklik olmayacak.”

Ne var ki Amerika Birleşik Devletleri’nin mekik programına son verecek olması, Amerika’nın gururuna dokuınuyor. Zira bundan sonra Amerikalı astronotlar Rus uzay araçlarına muhtaç olcaklar. Uluslararası Uzay İstasyonu ise 2020 yılına kadar araştırma faaliyetlerinde kullanılacak.

Christina Bergmann / Çeviri: Başak Özay

Editör: Ahmet Günaltay