1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

England Iraklı mağdurlardan özür diledi

Daniel Scheschkewitz4 Ağustos 2004

Irak’ın Ebu Garib Cezaevi’nde tutuklulara işkence yaptığı ortaya çıkan Amerikalı kadın asker Lynndie England, ABD'nin Kuzey Carolina eyaletinde bulunan Fort Bragg askeri üssünde orduya ait bir komisyona ifade verdi. England ifadesinde mağdurlardan özür diledi. Komisyon, 21 yaşındaki England hakkında dava açılıp açılmayacağına karar verecek.

https://p.dw.com/p/AbBU
Çırılçıplak soyulan Iraklı tutuklulara tasma takarak dolaştıran England, Iraklılara uygulanan işkencenin sembolü olmuştu.
Çırılçıplak soyulan Iraklı tutuklulara tasma takarak dolaştıran England, Iraklılara uygulanan işkencenin sembolü olmuştu.Fotoğraf: dpa

Lynndie England’in 6 ayı bulan hamileliği, haki renkli gömleğinin altından artık iyiden iyiye kendini belli ediyordu. Ebu Garib’deki işkence fotoğraflarında, çıplak Iraklı tutukluların tepesinde, ağzı kulaklarında gülümseyerek verdiği pozlarla hafızalara kazınan Amerikalı kadın asker England, mahkeme koridorunda derin bir ciddiyete bürünmüştü.

England, tutuklulara kötü davranıldığı 13 ayrı olaydan sorumlu tutuluyor. England, görev yerinde müstehcen fotoğraflar bulundurmakla da itham ediliyor. Sözkonusu fotoğraflarda işkenceci Amerikalı asker erkek arkadaşı Charles Graner ile birlikte görülüyor. Lynndie England’in arkadaşı Graner de tutuklulara kötü muameleden dolayı hakkında soruşturma başlatılan askerlerden biri.

Masum olduğunu söylüyor

Amerikalı asker, hiçbir zaman herhangi bir fotoğrafta yer almak amacı gütmediğini belirtiyor. Daha önce basına konuşan England, tutukluların aşağılanması ve kötü muameleye tabi tutulmalarının, belli bir stratejinin parçası olduğunu öne sürmüştü. Bu strateji doğrultusunda, tutuklular deyim yerindeyse ”psikolojik açıdan uygun kıvama getirildikten sonra” askeri istihbaratın sorgu birimlerine teslim ediliyorlardı. Lynndie England’ı herhangi bir ücret almaksızın savunan avukatları ise, müvekkillerinin, amirlerinin talimatları doğrultusunda hareket ettiğini iddia ediyorlar. Avukat Rick Hernandez, Ebu Garib Cezaevi’nde yaşanan olayların, farklı yansıtılmak istendiği iddiasında.

'Üç beş askerin suçu değil'

Avukat Hernandez, Amerikan hükümetinin, bu olayda iyi eğitim görmelerine rağmen, bir şekilde emir-komuta zinciri dışına çıkan, keyiflerince hareket eden, vicdansız bir grup asker söz konusuymuş izlenimi vermeye çalıştığını iddia ediyor. Konuya böyle yaklaşmanın doğru olmayacağına işaret eden Hernandez, tutuklulara sistematik bir şekilde kötü muamele uygulandığını, bu süreçte inisiyatifin askeri istihbaratta olduğunu ileri sürdü. Hernandez, bu görüşünün, Kızıl Haç, Uluslararası Af Örgütü ve hatta Amerikan Ordusu bünyesinde hazırlanan ve General Antonio Tabuga’nın imzasını taşıyan raporla da teyid edildiğini söyledi.

Amerikalı asker Lynndie England hakkında dava açılıp açılmayacağı noktasında, Amerikan Adalet ve Savunma Bakanlıklarına ait, kurum içi yazışmalar da belirleyici rol oynayacak. Bu belgelerde, teröre karşı verilen mücadelede, sınırlı kapsamda işkence uygulanabileceği belirtiliyor. Lynndie England’ın avukatlarının, sözkonusu belgelerden savunma esnasında yararlanmaları bekleniyor.

Ohio State Üniversitesi’nde Askeri Hukuk dersleri veren Mary O’Donnel, sözkonusu belgelerin önemine işaret ediyor. Hukukçu O’Donnel, yazışmalarda, belli işkence yöntemlerinin uygulanmasından söz edildiğini ve bu yöntemlerin ifa edilmesine dönük talimatların, yasadışı bir durum oluşturmadığına dikkat çekildiğini belirtiyor. O’Donnel, böyle bir durumda, basit bir askerdenden de işkence konusunda duyarlı olmasının beklenmemesini kaydetti.

Ünlüler tanık olarak dinlenebilir

Lynndie England’ın avukatları, aralarında Savunma Bakanı Donald Rumsfeld ve Başkan George Bush’un vekili Dick Cheney’in de bulunduğu, çok sayıda ünlü ismi tanık sandalyesine çağıracaklarını açıkladılar. Gözlemciler, bu ünlü siyasetçilerin, muhtemel bir davada tanık olarak dinlenebileceğine pek ihtimal vermiyorlar. England’in sorgusunun bu hafta boyunca devam edeceği tahmin ediliyor. Ön duruşmalara bakan askeri hakim, bu sürenin sonunda, eldeki kanıt durumunun England hakkında dava açmaya yeterli olup olmadığına karar verecek.