Epik filmlerin bestecisi öldü

50 yıla yakın süren bir kariyer. Birçoğu klasikleşmiş 150’den fazla film müziği. Alfred Hitchcock’tan David Lean’e kadar 20. yüzyıl sinemasının en büyük yönetmenleri ile işbirliği. Grammy, Altın Küreler ve tabii Oskarlar. İşte geçen Pazar sabahı kansere yenik düşen Fransız besteci Maurice Jarre’ın 84 yıllık hayatının kısa bir özeti.

"Benim şansım, sinema dünyasının en büyükleri ile çalışabilmek oldu. David Lean bana mükemmeliyetin keyfini tattırdı.“ Bu sözler, Hollywood’un en ünlü Fransızlarından olan besteci Jarre’a aitti. Jarre’ın yedinci sanatın en büyük isimlerinden biri olmasında gerçekten de ünlü İngiliz yönetmen Lean’in önemli payı vardı. Zira Jarre, 1962’de Lean’in imzasını taşıyan "Arabistanlı Lawrance“ filminin müzikleriyle dünya çapında üne kavuştu.

"Arabistanlı Lawrance"ın hikayesi

Maurice Jarre’ın anlattığına göre, filmin yapımcısı Sam Spiegel başlangıçta, müzikler için toplam üç ayrı besteci öngörüyordu, zira "Arabistanlı Lawrance"ın tüm zamanların en büyük filmi olacağına inanıyordu. Ancak proje şekillenmeye başladıktan sonra, bestecilerden biri Sovyetler Birliği’nden çıkış izni alamadığı ve diğeri de başka bir film müziği üzerinde çalıştığı ve 1,5 yıl süre istediği için Jarre, filmin tek bestecisi olarak kaldı. İki saatlik film müziği için sadece altı hafta vakti vardı. Ancak ünlü Rus besteci İgor Fyodoroviç Stravinski’nin „bir müzisyen bir bürokrat gibidir, sabahları erkenden işinin başında olmalıdır. İlham sonradan gelir.“ sözlerini benimseyen Maurice Jarre, bu görevin altından başarıyla kalkmayı başardı. Oskar ödül töreninde yılın en filmi seçilen „Arabistanlı Lawrance“ın galip geldiği dallardan biri de en iyi film müziği dalındaydı ve Fransız müzisyen ilk Oskarını kazanıyordu.

Maurice Jarre’ın bestelediği müzikler, birçok filmi unutulmaz kıldı. Yine bir David Lean filmi, yine Maurice Jarre’ın müzikleri ve yine bir Oskar. 1965 yapımı “Doktor Jivago”nun, döneminin en fazla gişe hasılatı yapan filmleri arasında yeralmasında hiç kuşkusuz, hikayeye damgasını vuran melodinin de büyük payı vardı.

Lean ile olan dostluğunu, hayatının en harikulade tecrübesi olarak nitelendiren Maurice Jarre, 1985 yılında da yine aynı yönetmenle çalıştığı “Hindistan’a Bir Geçit” filminin müzikleri ile üçüncü kez, sinema dünyasının en prestijli ödülü olan Oskar’a layık görüldü.

Müzik aşkı

Müziğe olan aşkını, 19. yüzyılın en ünlü piyanist ve bestecilerinden Franz Liszt’in 2 numaralı Macar Rapsodisi’ne borçlu olduğunu söyleyen Jarre, 13 Eylül 1924 tarihinde Fransa’nın Lyon kentinde dünyaya geldi. Eğitiminin ardından 26 yaşında Paris’teki Ulusal Halk Tiyatrosu’nun müzikal direktörlüğüne getirildi. Jarre, 1951’den 1963’e kadar sürdürdüğü bu görevdeki yıllarını, hayatının en önemli yılları olarak adlandırırdı.

1952'de kısa metrajlı bir film için bestelediği müzikle sinema dünyasını adımını atan Jarre, kariyeri boyunca David Lean’in yanısıra John Frankenheimer, Alfred Hitchcock ve Luchino Visconti gibi dev yönetmenler ile de çalıştı. İslam tarihi üzerine yapılmış en ünlü filmlerden biri olarak görülen "Çağrı"nın müziklerine de imza atan Jarre, ayrıca “Ölü Ozanlar Derneği”, “Sisteki Goriller”, “Öldüren Cazibe” ve “Hayalet” gibi sinema filmleri ile “Shogun” gibi dizilere de müzik yazdı. Volker Schlöndorff’un Günter Grass’ın romanından uyarladığı “Teneke Trampet”in müzikleri de Maurice Jarre imzası taşıyordu.

Hayatı boyunca sayısız ödüle boğulan Jarre, son olarak da Şubat ayında Uluslararası Berlin Film Festivali'nde kariyerinde imza attığı çalışmalar nedeniyle Altın Ayı Onur Ödülü’ne layık görüldü. 1960’lı yıllardan bu yana Los Angeles’ta yaşayan ve Fransız şarkıcı Mireille Mathieu’nün “Hollywood’un en büyük müzisyeni” olarak nitelendirdiği Jarre, özel hayatını medyadan hep gizli tuttu, hatta kendisi gibi ünlü bir besteci olan oğlu Jean-Michel Jarre ile neden hiç ortak bir çalışma yapmadığı yönündeki soruları bile cevapsız bıraktı.