Erken uyarı sisteminde insan faktörü

26 Aralık 2004 tarihinde Sri Lanka’nın dev dalgaların hedefi olacağı saatler öncesinden belliydi. Ancak Hint Okyanusu çevresinde bir erken uyarı sisteminin bulunmaması, saatlerin boşa akıp gitmesine neden oldu.

Pasifik Okyanusu’na kıyısı bulunan ülkeler, dev dalgalara karşı birkaç dakika içinde uyarılabiliyor. Uzmanlar, Hint Okyanusu’nda bulunmayan sistemin iki yıl içinde kurulabileceğine işaret ediyor. Almanya’nın Bonn Üniversitesi’nde afet hazırlık ve müdahale alanında çalışmalar yapan Richard Dikau, ölçüm istasyonlarının yeterli olmadığına dikkat çekiyor:

Sadece ölçüm istasyonu yetersiz

„Erken uyarı sisteminin önemli unsurlarından biri, uyarının insanlara ulaşmasını sağlayacak yerel iletişim yapısıdır. Felaket bölgesinde böyle bir yapının bulunmadığı anlaşılıyor.“

Uyarı, sirenlerin yanı sıra radyo istasyonları tarafından da hızla yayılabilmeli. Kilit noktalarda oturanlar, bilgi akışına engel olmamalı:

„Doğal felaket durumunda devreye girecek iletişim organizasyonunda eğitim de önemli rol oynamaktadır. Felaketin ardından kişilere düşecek görevlerin, tahliye planları, broşür ve diğer bilgilendirici malzemelerin düzenlenmesi gerekmektedir. Bu ayrıntılar, erken uyarı sinyalinin ulaşması durumunda işletilecek iletişim süreci ve doğru kararlar alınabilmesi açısından büyük önem taşımaktadır.“

Yoksulluk, afet bölgelerinde yeterli önlemlerin alınmasına çoğu zaman engel oluyor. Acil yardım ön plana çıkıyor ve felaket tehdidini azaltacak kalıcı düzenlemelerin hayata geçirilebilmesini önlüyor. Dikau:

İletişim organizasyonu

„Sorunun üzerine giderken bölgedeki sosyo-ekonomik gerçekler dikkate alınmalıdır. Erken uyarı sisteminin etkin bir şekilde faaliyet gösterebilmesi, afet tehdidinin yöneldiği bölgelerdeki kalkınma sorununun giderilmesine de önemli ölçüde bağlıdır.“

Bonn Üniversitesi afet uzmanı Richard Dikau, Sri Lanka gibi ülkelerde altyapının geliştirilmesi için destek verilmemesi durumunda karmaşık bir teknik sistemin fazla bir anlam taşımayacağı görüşünde. Dikau’ya göre, bu uzun vadeli hedefe ulaşılabilmesi için zengin ülkelerin de afetlerin sonuçlarını unutmamaları gerekiyor. Richard Dikau:

„Felaketler unutulmasın!“

„Yaklaşık 1 yıl önce İran’da meydana gelen depremde 30 bin kişi hayatını kaybetti. Ancak kamuoyunun bu olaya ilgisi önemli ölçüde geriledi. Felaketlerin unutulmasını önlemeli, medya ve bilim çevrelerinde konunun tartışılmasını sağlamalıyız. Felaket tehditlerine dönük iletişim, yalnızca bu tehdide maruz kalan ülkeler değil, uyarı sistemleri üreten gelişmiş ülkeler açısından da öncelikli konulardan biri haline gelmelidir.“