Erken uyarı sistemi arıza yaptı
25 Aralık 2011
Sık sık tsunami felaketi yaşanan Endonezya’da resmî teknoloji kurumu, erken uyarı sistemi dâhilinde yerleştirilen şamandıraların görevini başarıyla gerçekleştirip gerçekleştirmediğini denetlemekle yükümlü. Ancak proje koordinatörü Wahyu Pandu’ya göre, şamandıralar yalnızca kısa bir süre çalıştı. Sumatra kıyısına yerleştirilen dört şamandıra bozuldu. Java’nın güneyinde, Hint Okyanusu açıklarındaki diğer üç şamandıra da artık faaliyet göstermiyor. Pandu, balıkçıların bu aletlerin teknik cihazlar olduğunu bilmediğini ve muhtemelen hassas noktalarına temas ederek bunların çalışamaz duruma gelmesine neden olduğunu söylüyor.
Şamandıralarda bulunan pahalı sensörlerin çalınmış olabileceğini de dile getiren Pandu, "Bu şamandıraların çoğu daha önce de bozulmuştu. Ya kabloları kopartıldı, ya balıkçı tekneleri gelip çarptı ya da sensörler çalındı. Şamandıraları yerleştirdiğimiz bölgelerde balıkçılık yapılıyor. Pek çok balıkçı buraya gelip, ağlarını atıyorlar. 19 şamandırayı gözlem altında tutuyoruz. Almanya’dan getirilen şamandıraların yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri’nden getirilenler de var. Diğerlerini ise kendimiz geliştirdik. Bu şamandıraların çoğu saldırganlar tarafından tahrip ediliyor" şeklinde konuşuyor.
Tayland'dan kötü haber
Wahyu Pandu, Tayland’da da tsunami erken uyarı sistemi için yerleştirilen şamandıraların bozulduğu yönünde haberler geldiğini belirtiyor. Pandu, şamandıraları sürekli olarak kontrol altında tutmanın çok kolay olmadığını ifade ediyor. Uzaman göre Endonezya Deniz Kuvvetleri’nin dahi bütün bölgeleri denetlemesi mümkün değil. Diğer bir sorun da yedek parça tedarikinin güçlüğü.
Pandu, "Bu şamandıralar biraz karmaşık bir yapıya sahip. Bir kez zarar gördükleri zaman, onları karaya çekmemiz gerekiyor. Sudan çıkartmak için bir gemi bulmamız, bütün cihazları yeniden gözden geçirip ayarlarını yapmamız gerekiyor. Çok uzun ve zor bir süreç. Bazı parçaların Almanya’dan getirilmesinde, dolayısıyla, tamiratta güçlük yaşıyoruz. Şamandıraların tamir edilmesi biraz zaman alacak" diyor.
En az 22 şamandıra gerekli
Şu anda üç şamandıra tamir ediliyor. Pandu, tamiratın uzun bir süre alacağını düşünüyor. Farklı yerlere yerleştirilmiş olan 14 şamandıradan yalnızca beşinin çalışır durumda olduğunu kaydediyor. Oysa Endonezya’da tsunami erken uyarı sisteminin verimli şekilde faaliyet gösterebilmesi için en az 22 adet şamandıranın faaliyet göstermesi gerekiyor. Özellikle Sumatra ile Java tsunami tehlikesi ile karşı karşıya olan bölgeler. Almanya’dan ithal edilen erken uyarı sistemi şu anda kullanımda değil. Endonezya, diğer ülkelerin sistemlerine muhtaç durumda.
Pandu, “Sismik hareketleri ölçmek ve deniz yüzeyindeki değişimleri incelemek için kullanılan başka araçlar da var. Bu araçlar, meteoroloji dairesi tarafından denetleniyor. Ayrıca Hint Okyanusu’nda başka tsunami erken uyarı sistemleri de bulunuyor. Avustralya, Noel Adası yakınlarına kurdu; örneğin. Bu sistemleri biz de kısmen kullanabiliyoruz" ifadelerini kullanıyor.
© Deutsche Welle Türkçe
Amrullah Zaki / Çeviri: Başak Özay
Editör: Ercan Coşkun