Ermeni meselesine ortak komisyon talebi

ABD Başkanı George Bush, bu yılki geleneksel 24 Nisan mesajında 1915 yılındaki Ermeni olaylarını „Geçen yüzyıldaki 1.5 milyon Ermeni’nin zorla göç ettirilmesi ve kitlesel bir şekilde öldürülmesi“ diye tanımladı. Bush, bu yıl da soykırım kelimesini kullanmamasına rağmen, olayları soykırım olarak tanımlayan bir kuruluşun çalışmalarından övgüyle bahsetmesi dikkat çekti.

Bush’un mesajı

Bush’un atıfta bulunduğu Geçiş Dönemi Adaleti İçin Uluslararası Merkez adlı kuruluş konuyla ilgili analizinde Ermeni olaylarını soykırım olarak tanımlamış, ancak soykırım konvansiyonu geçmişe yönelik yaptırım taşımadığından Türkiye’den tazminat ya da toprak talebinin sözkonusu olamayacağı sonucuna varmıştı.

Bush mesajında Amerikan vatandaşı Ermeniler ve tüm dünyadaki Ermeniler’e, „yaşanan korkunç olaylardan ve can kaybından“ dolayı başsağlığı dileklerini iletti. Amerikan Başkanı gelecek vaadeden bağımsız Ermeni devletinin ileriye bakması gerektiğini, ayrıca Dağlık Karabağ sorununun, Ermenistan ve Azerbaycan arasında barışçı bir şekilde çözülmesini umduğunu söyledi.

Schwarzenegger’den anma günü

Türkiye Başbakanı Erdoğan’ın Ermeniler ile ortak bir komisyon kurulması önerisine de destek veren Bush, bu önerinin iki ülkede özgürlük, barış ve refah dolu bir gelecek yönünde sürecin ilerlemesine yardım edeceğini söyledi.

Amerika Ermeni Ulusal Komitesi ise Bush’un mesajında soykırım kelimesini kullanmamasını eleştirerek, Bush’u sözünü tutmamakla suçladı.

Öte yandan California eyaleti valisi eski Hollywood yıldızı Arnold Schwarzenegger 24 Nisan tarihini eyaletinde „Ermeni Soykırımını Anma Günü“ ilan etti.

Koçaryan’dan Ankara’ya çağrı

Ermenistan’da ise yüzbinlerce kişinin katıldığı törenler düzenlendi. Başkent Erivan’da düzenlenen törende meşalelerle geçit yapan göstericiler 30 metre uzunluğunda bir Ermeni bayrağını taşıdı. Ermenistan Devlet Başkanı Robert Koçaryan Türkiye’ye soykırımı resmen tanıması talebini yineledi. Halkının Türkler’e karşı nefret beslemediğini ve komşu Türkiye ile normal ilişkiler geliştirmek istediğini belirten Koçaryan, „Ancak kitlesel göçün 90’ıncı yıldönümünde Türkiye’den gelen resmi mektup, Türkiye’nin tutumunu değiştireceğine dair pek bir umut vermiyor“ dedi.

Almanya üzerindeki baskı artıyor

Ermeni meselesi konusunda Alman hükümeti üzerindeki baskı da artıyor. Almanya Ermenileri Merkez Konseyi’nin Frankfurt’taki Paul Kilisesi’nde düzenlediği anma töreninde Alman hükümetinden Türkiye üzerindeki baskıyı artırması istendi ve dönemin Almanyası’nın Osmanlı İmparatorluğu’nun müttefiki olarak Ermeni olaylarındaki sorumluluğu paylaştığı, bu sorumluluğun kabul edilmesi gerektiği vurgulandı. Konsey Başkanı Şavarş Ovassapyan, Türkiye’nin soykırım iddialarını araştırmak için ortak bir komite kurulması önerisini de eleştirerek soykırımın tarihçiler tarafından çoktan kanıtlandığını öne sürdü. Ermenistan Büyükelçisi Karine Kazinyan da Türkiye’nin sorumluluğunu kabul etmesi gerektiğini, iyi komşuluk ilişkilerinin ancak bu şekilde kurulabileceğini söyledi. Almanya ve İsrail arasındaki ilişkileri örnek gösteren Kazinyan ortak tarihçiler komitesi ile başlangıç yapılamayacağını savundu.

Türkiye’ye „tarihi inkar“ suçlaması

Ermeni kuruluşları Berlin eyalet parlamentosunda da bir anma toplantısı düzenledi. Toplantıya evsahipliği yapan Berlin eyalet parlamentosunun Sosyaldemokrat Başkanı Walter Momper, Türkiye’yi dolaylı olarak, ‘tarihi inkar ederek soykrımın izlerini silmek istemekle’ suçladı. Berlin eyalet parlamentosundaki toplkantıya katılan Berlin Ermeni Cemiyeti’nden Vartkes Alyanak ise konunun Alman federal meclisinin gündemine gelmesinden memnuniyet duyduğunu, ancak soykırım kelimesinden kaçınılması yoluyla inkarın sürdürüldüğünü savundu.

15 ülke „soykırımı“ kabul etti

Dünyada 15 ülkede Ermeni tehciri parlamento kararıyla ‘soykırım’ olarak tanınıyor. Avrupa’da soykırım kelimesini resmen tanıyan ülkeler, Fransa, İtalya, Hollanda, Belçika, Yunanistan, Kıbrıs Rum kesimi, İsveç, İsviçre, Slovakya ve Polonya. Ayrıca Vatikan devletinin başkanı olan Papa II. Jean Paul de soykırımı tanımıştı. Almanya ve ABD ise henüz soykırım kelimesini resmen kabul etmedi.