Eskimoların hakları iade ediliyor

“Hepimizi topladılar ve iki gün içinde köyümüzü terk etmek zorunda olduğumuzu bildirdiler. Varımızı yoğumuzu olduğu gibi bırakmamız, buldozerlerin gelip her şeyi yerle bir edeceği söylendi. Şoke olmuştuk ama gitmekten başka çaremiz yoktu.”

Toplam 100 kişiden oluşan 30 İnuit aile 1953 yılının Mayıs ayında, dev bir Amerikan üssüne yer açılsın diye Grönland’ın en iyi av koşullarına sahip bölgesinden sürülerek, kuzeye yerleştirildi. Amerikalılar Eskimoların ezelden beri yaşadığı yerleşim bölgesinde “Thule Air Base” adlı üssü inşa etti.

Stratejik konum

Grönland stratejik konumu nedeniyle, soğuk savaş sırasında ABD’nin hava savunması için büyük önem taşıyordu. B 36 bombardıman uçaklarının Grönland’dan Sovyetler Birliği topraklarına ulaşması mümkündü.

“Grönland, Kuzeyin en büyük adası.. Buz denizinin geri kalan dünyadan ayırdığı,Geri kalan dünyadan ayırdığı, yüksek kayalıkların ve ebedi soğuğun ülkesi..”

Kopenhag'ın sırları

Amerikalılar’ın reklamını yaptığı Grönland, Danimarka’nın sömürgesiydi. İnuitler, yani Eskimolar hiçbir hakka sahip değildi ve Danimarka, süper güç ABD’nin yoğun baskısı altındaydı. Kopenhag hükümeti Eskimoların yaşadıkları bölgeden sürülmesinin nedenlerini yıllar boyunca gizlemeyi başardı. Eskimoların gönüllü olarak kuzeye göçtüğü anlatıldı. Nükleer silah yerleştirilmesi konusunda da kamuoyu kandırıldı. Danimarka hükümeti Grönland’a nükleer silah yığılmasını resmen reddetmekle birlikte, el altından ABD’ne yeşil ışık yaktı.

“Buz dağlarının ardında çağımızın en büyük askeri sırlarından biri yatıyor: Blue Jay Operasyonu!”

Ada halkının muhalefeti

“Blue Jay ” adı altındaki operasyonla, bugün Amerikan füzesavar sisteminin vazgeçilmez bir parçası olan askeri üssü inşa etmek üzere Thule’ye toplam12 bin Amerikalı inşaat işçisi ve asker gönderildi. Bu arada ABD, Thule’deki radar tesisinin güçlendirilmesini planlıyor. Washington bu yöndeki talebini birkaç önce Danimarka’ya bildirdi. Kopenhag hükümeti, bu plana karşı çıkmak niyetinde değil. Çünkü Amerikan üssü hatırı sayılır bir gelir kaynağı. Ancak artık kısmen özerk olan Grönland sakinleri, buna karşı çıkıyor. Bu tepkinin tek nedeni, askeri üs nedeniyle adanın bombalı saldırıya hedef olabilme tehlikesi değil, aynı zamanda Danimarka ve ABD tarafından bir kez daha aldatılma korkusu.

Tazminat ödenmiyor

Eskimolara tazminat ödenmesi sözkonusu bile değil. Eskimolar, eski av bölgelerine geri dönmek ve tazminat talebiyle Kopenhag’da açtıkları davayı geçen yıl Aralık ayında kaybettiler. Şimdi haklarını, Strassburg’daki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde arıyorlar.