1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Filistin'de mücadele eden gruplar

Mahmud Tevfik / DW23 Nisan 2004

Filistin’de mücadele eden pekçok grup var. Bu gruplar içinde İsrail ile görüşme masasına oturabilecek tek güç olarak Filistin lideri Yaser Arafat’ın El Fetih grubunu ve Filistin Kurtuluş Örgütü gösteriliyor. Filistin siyaset bilimci Mehdi Abdülgani, Filistin’deki bu gruplara arasında güç ve iktidar mücadelesini anlattı...

https://p.dw.com/p/AbJH
Filistinli örgüt Hamas radikal gruplar üzerinde etkili olmaya başladı...
Filistinli örgüt Hamas radikal gruplar üzerinde etkili olmaya başladı...Fotoğraf: AP

Filistinliler’in mevcut siyasi yapısı incelendiğinde, bir yanda Yaser Arafat’a bağlı El Fetih grubunun otoriter bir hakimiyeti, diğer yanda ise radikal bir çizgi benimseyen Hamas ve benzeri grupların yer aldığı görülüyor. Bu iki kutup arasında ise çeşitli sosyal gruplar mevcut. Bunlar arasında komünistlerden kadın hakları savuncularına renkli, kısmen marjinal bir yapıya sahip olanlar da var.

Filistinli siyaset bilimci Mehdi Abdülhadi, önemsiz gibi görünen bu ara grupların, bölgenin geleceği açısından büyük önem taşıdığnı savunuyor. İlerici ve bağımsız sivil toplum kuruluşu olarak tanımladığı bu grupların, insanları yönlendirmeye çalıştığını ifade eden Mehdi Abdülhadi, bunun da uzun vadede radikal akımların etkilerinin azalmasını sağlayacağını savunuyor.

"Hamas’ta dönüşüm yaşanıyor"

Filistinliler’in siyasi arenası aslında dışardan görüldüğü kadar renksiz ve cansız değil. Aynı kaderi paylaşan insanların oluşturduğu topluluklar, farklı siyasi oluşumlara da zemin hazırlıyor. Gerek Arap ülkelerinde, gerekse çeşitli batı devletlerinde sürgünde yaşayan Filistinliler’in örgütlenme çabaları buna çarpıcı bir örnek oluşturuyor. Mehdi Abdülhadi’ye göre, bu ve benzeri oluşumlar, daha şimdiden Hamas gibi radikal gruplar üzerinde etkili olmaya başladı bile.

Hamas’ın son dönemde ”tarihi” diye nitelendirilebilecek bir dönüşüm yaşadığını savunan Filistinli siyaset bilimci, örgütün öldürülen manevi lideri Şeyh Yasin’in beş aşamalı programını buna örnek gösteriyor. İsrail’e ateşkes önerisi, Filistin’deki seçimlere katılım ve kurulucak bir Filistin devletine onay verilmesi, bu beş aşamalı programda yer alan noktalar arasında. Tüm bu hususlar, daha önce Hamas tarafından reddediliyordu.

"Eski tüfeklerin otoritesi kırılmadı"

Ancak Filistin Kurtuluş Örgütü ve El Fetih’i oluşturan eski tüfeklerin otoritesinin henüz kırılmadığını belirten Abdülhani, demokrasi, adalet ve insan hakları gibi unsurların bu kuşak tarafından hiçe sayıldığını öne sürüyor.

Filistinli siyaset bilimci, tüm gruplar için en önemli sınavın, Filistin bölgelerinde demokratik seçimler yapılması olduğunu da kaydediyor. Ancak uluslararası gözlemciler, daha önce Ortadoğu barış sürecindeki etkinliğini yitiren Filistin özerk yönetimin seçimlere gidilmesi durumunda içteki güç otoritesinin de sarsılacağını, Hamas’ın ise daha da güçlenme ihtimali bulunduğunun altını çiziyorlar.