Fransa ile İngiltere'nin "Güçlü Almanya" korkusu

Soğuk Savaşın bitişine doğru, iki Almanya'nın birleşmesi fikrine en soğuk bakan ülkelerden biri olduğu bilinen Fransa'nın yayımladığı arşivler arasında diplomatik telgraflar, dönemin Fransa cumhurbaşkanı François Mitterrand ile Dışişleri bakanı Roland Dumas'nın Avrupa'daki temas ve gizli görüşmeleri ile Fransız Dışişleri bakanlığı tarafından Berlin Duvarı'nın yıkılması ve iki Almanya'nın birleşmesi konusunda Fransa'nın tutumunu yansıtan bilgi notları ve senaryolar var.

Belgeler, dönemin Fransız diplomasisinin iki Almanya'nın birleşmesi konusunu daha çok Avrupa'nın sınırları perpsketifinden ele aldığı ve Almanya'nın Oder-Neisse sınrılarını tanımaması halinde birleşmeye karşı çıkılması gerektiğini gösteriyor.

Thatcher'ın büyük kaygısı

Yayımlanan belgeler arasında, dönemin İngiltere başbakanı Margareth Thatcher'ın 11 Mart 1990 akşamı Londra'daki Fransız büyükelçiliğinde katıldığı bir akşam yemeğiyle ilgili diplomatik telgraf da var. Telgrafta, Almanya'nın ekonomik gücünden korktuğunu gizlemeyen Thatcher'ın, Berlin'in Avrupa'nın en kuvvetli gücü haline geleceğini ve Orta Avrupa'daki küçük ülkeleri yörüngesinde toplayacağını söylediği belirtiliyor.

Telgrafta, Almanya'nın bundan böyle Avrupa Birliği'nin inşasına hükmedeceği öngörüsünde bulunan Thatcher'in "Alman tehlikesine karşı Fransa ile İngiltere'nin yakınlaşması gerektiğini" savunduğu da okunuyor. Aynı telgrafta Thatcher'in Almanya'ya Avrupa'nın inşası konusunda da güvenilemeyeceğini dile getirdiği, buna örnek olarak da, Alman Federal Cumhuriyeti'nin, Avrupa Ekonomik Topluluğu ile Türkiye arasındaki anlaşmaya rağmen Türk işçilerinin serbest dolaşımıyla ilgili yükümlülüğünü yerine getirmediğini vurguladığı not edilmekte.

Fransız diplomasisi tarafından hazırlanan 24 Ekim 1989 tarihli gayrıresmi bir kağıtta ise Berlin Duvarı sonrası Orta Avrupa ülkelerine Avrupa'da nasıl bir perspektif önerilmesi gerektiği konusu işleniyor. Bu çerçevede, eski Doğu bloğu ülkelerinin hemen Avrupa Ekonomik Topluluğu'na entegre edilmek yerine, Strasbourg merkezli Avrupa Konseyi'ne üye yapılması tavsiye ediliyor.

Sarkozy 9 Kasım 1989'da neredeydi ?

Öte yandan, Duvar'ın yıkılışının yıldönümünde Fransa, "cumhurbaşkanı Sarkozy o gece orada mıydı, değil miydi", tartışmasıyla çalkalanmakta. Sarkozy'nin kendi Facebook sayfalarında 9 Kasım 1989 gecesi Berlin'de olduğunu yazması ve kendisini çekiçle Berlin duvarını kırarken bir fotoğraf yayımlaması polemiğe neden oldu. Polemiğin nedeni, herkesin Sarkozy'nin o gece orada bulunduğu konusunda hemfikir olmaması.

Eski Başbakanlardan Alain Juppe, o gece değil, 10 ya da 11 Kasım akşamı Sarkozy ile Berlin'de olduklarını söylüyor. Alain Juppe hakkında yazılmış bir biyografide Juppe'nin 16 Kasım akşamı Berlin'e ulaştığı bilgisi var. Le Monde gazetesi de 21 Kasım 1989 tarihli sayısında Alain Juppe ve beraberindeki heyetten "rötarla Berlin'e gelenler" diye söz ediyor.

Fransız cumhurbaşkanlığı sözcüleri ise Sarkozy'nin 9 Kasım 1989 günü Berlin'de olduğunu, gün içinde Berlin belediye başkanıyla görüştüğünü ve birkaç saat bir otelde kaldıklarını bildirdi.

© Deutsche Welle Türkçe

Kayhan Karaca / Strasbourg

Editör: Baha Göngör