Göklerde AB - ABD kavgası

Amerikan uçak endüstrisinin tek rakibi durumuna gelen ve ilk kez geçen yıl dünya havayolu şirketlerine Amerikan Boeing’den daha fazla yolcu uçağı satan Airbus, Washington yönetimi tarafından sanık sandalyesine oturtulmak isteniyor. AB de aynı gerekçeyle Boeing’e sübvansiyon ödediğini iddia ettiği Amerikan yönetimini Dünya Ticaret Örgütü’ne şikayet etti.

Amerikan yönetimini haksız rekabet gerekçesiyle harekete geçirten, Airbus şirketinin A-350 tipi yeni uzun menzilli yolcu uçağının ön finansmanı için dört AB hükümetinden mali yardım istemesi oldu.

Yaklaşık 1,7 milyar Euro miktarındaki sübvansiyona karşı çıkan Washington yönetimine bu yardımı üçte bir oranında azaltmayı önerdiklerini belirten AB’nin Ticaretten Sorumlu Üyesi Mendelson, sübvansiyonun sıfıra indirilmesinde direten Amerikan yönetiminin uzlaşmaya niyetli olmadığını dile getirdi.

“Washington uzlaşmıyor”

“Washington uzlaşmaya iştahlı değil” diyen Mendelson, ABD’nin AB ile ticari anlaşmazlığı tercih etmiş olmasından hayal kırıklığı duyduğunu, sözlerine ekledi. Komisyon üyesi Mendelson, Amerikan uçak endüstrisinin devletten dolaylı sübvansiyon aldığını iddia ediyor. Mendelson’a göre, rekabet ortamını bozan bu sübvansiyonlar, 1992 yılında uçak sanayii için kararlaştırılan azami sübvansiyonların üç katını buluyor.

Amerikan Uzaycılık Dairesi ve Savunma Bakanlığı tarafından Boeing şirketine verilen siparişlerin son on yıl içinde 22 milyar dolarlık sübvansiyonla beslendiği de AB Komisyonu’nun iddiaları arasında. Peter Mendelson, Airbus’un aksine Boeing şirketinin devletten aldığı yardımları geri ödemediğini de sözlerine ekliyor.

Boeing şirketinin yakında piyasaya çıkaracağı Dreamliner 787 tipi uçak için yapılan geliştirme harcamalarının %70’inin Amerikan vergi mükellefinin cebinden çıktığını, Japonya’nın da bu uçak için 1,6 milyar dolarlık ön finansman katkısında bulunduğunu belirten AB Komisyonu üyesi, Amerikan yönetiminin milli uçak sanayiine yapılan sübvansiyonlara ses çıkarmamasının ikiyüzlülük olduğunu belirterek, Boeing şirketinin rekabetten korktuğuna dikkat çekti.

Kavgadan EADS zararlı çıkabilir

AB ile ABD arasındaki sübvansiyon kavgasından, Avrupa Uzay ve Havacılık şirketi EADS’in zararlı çıkmasınden endişe ediliyor. 100 yakıt ikmal uçağı için 23 milyar dolarlık ihale açan Amerikan Savunma Bakanlığı’nın, Airbus’un büyük hissedarı olan EADS’i bu ihaleye sokacağına ihtimal verilmiyor. Şimdiye kkadar silahlı kuvvetlerin bütün ikmal uçaklarını imal eden Boeing şirketindeki rüşvet skandalı yüzünden Savunma Bakanlığı ihaleyi yenilemek zorunda kalmıştı.