Gazze artık Filistinliler'in denetiminde

Gazze Şeridi’ndeki 38 yıllık İsrail askeri yönetimi dün son İsrail askerlerinin de çekilmesiyle resmen sona erdi. Filistin tarafı, İsrail yönetiminin Batı Şeria’daki Yahudi yerleşimlerini genişletme planları ve Gazze’deki kontrolü tam olarak bırakmamış olması nedeniyle işgali tamamen sona ermiş olarak görmüyor. İsrail, geri çekilmenin ardından İsrailli sivillere karşı saldırılar yaşanması durumunda sert karşılık vereceğini açıklarken, Filistin lideri Mahmud Abbas, Gazze’de kontrolün ocak ayına kadar sağlanacağı vaadinde bulundu.

Diğer yandan, Gazze Şeridi’nde sevinç gösterileri yapan bazı Filistinliler’in boş sinagogları ateşe vermesi ise tepkilere neden oldu. İsrail Dışişleri Bakanı Silvan Şalom, sinagogların ateşe verilmesini kınayarak, militan Filistinliler’in bu davranışını “barbarlık“ olarak niteledi. Bu arada İsrail yönetiminin Gazze’deki sinagogların yıkımını yasaklaması Filistin yönetimiyle kriz yaşanmasına neden olmuştu.

Filistin yönetimi törene katılmadı

Filistin yönetimi, ayrıca İsrail’in bölgedeki sinagogları yıkmama kararı almasına kızarak son anda devir-teslim törenine katılımını iptal etti. İsrail Genelkurmay Başkanı Dan Halutz düzenlenen askeri törende yaptığı konuşmada, geri çekilmeyi tarihi bir gün olarak nitelendirerek, her iki taraf için de büyük bir barış fırsatı olduğunu vurguladı. Halutz şöyle konuştu:

“Gazze Şeridi’nden başımız dik ayrılıyoruz. Seçme şansımız vardı ve bu kararı bilinçli bir şekilde, fırsatları ve tehlikeleri bilerek aldık. Burada İsrail yerleşimleri üzerinde dalgalanacak olan Filistin özerk yönetimine ve terör örgütlerine ait bayraklar gerçeği değiştiremez. İsrail devleti, Gazze’deki 38 yıllık varlığı sırasında ordusu ve vatandaşlarıyla çok ağır bir bedel ödedi. Yüzlerce ölü ve yaralı bu yolun hiç kolay olmadığının kanıtıdır.“

“İşgal tam olarak sona ermedi“

İsrail askerlerinin tamamen çekilmesiyle binlerce Filistinli boşaltılan Yahudi yerleşimlerine akın etti. Ancak işgalin bitip bitmediği konusundaki siyasi ve hukuki tartışmalar sürüyor. Filistin yönetiminin baş müzakerecisi Saib Erekat İsrail ordusunun çekilmesinin, işgalin sonu anlamına gelmediğini vurguladı. Erakat, “İsrailliler Refah havaalanını kapatarak buradaki 1 milyon 300 bin kişiyi büyük bir hapishanenin içine tıkmış oldu. Havaalanı kapalı, açmaya yanaşmıyorlar. Kişilerin ve malların dolaşımı önündeki kısıtlamalar sürüyor“ diye konuştu.

İsrail ise işgalin tamamen sona erdiği görüşünde. İsrail tarafı, Gazze’nin hala militan grupların kalesi konumunda olduğunu belirterek kısıtlamalara hala ihtiyaç olduğunu savunuyor. Çekilmenin ardından güvenlikle ilgili ilk uyarı İsrail Savunma Bakanı Şaul Mofaz’dan geldi. Gazze Şeridi’nde bundan sonra yaşanabilecek şiddet olaylarına sıfır tolerans göstereceklerini açıklayan Mofaz, İsrailli sivillere yönelik saldırılar gerçekleşmesi durumunda ordunun her şekilde karşılık verebileceğini belirtti.

“Kontrol yıl sonuna kadar sağlanacak“

Filistin Özerk Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas ise Gazze’deki kaosun bu yıl sonuna kadar kontrol altına alınacağı vaadinde bulundu. Abbas, uluslararası yol haritasındaki yasadışı silahlara el konması maddesine rağmen, bölgede etkili olan Hamas örgütünü silahsızlandırmaya çalışmayacağını, bunun iç savaş yaratabilecek yararsız bir girişim olacağını belirtti.

Hamas’ın 25 Ocak’taki seçimlerle oluşturulacak Filistin yasama konseyine ilk kez katılacağına dikkat çeken Abbas, “Eğer bu gerçekleşirse zaten kısa süre sonra silaha artık ihtiyaçları kalmayacaktır“ dedi. Abbas, İsrail Başbakanı Ariel Şaron’un Gazze’den çekilmedeki kararlılığını da övdü, ancak buna karşılık Batı Şeria’daki Yahudi yerleşimlerini genişletme çabasına girişmemesini istedi. Filistin lideri, aksi takdirde yeniden şiddet ve terör çemberine sürüklenileceği uyarısında bulundu.

BM’de diplomasi trafiği

Bu arada İsrail Başbakanı Ariel Şaron BM’nin New York’ta gerçekleştirilecek 60’ıncı kuruluş yıldönümü törenlerinde yoğun bir diplomasi trafiğine hazırlanıyor. Şaron’un görüşeceği liderler arasında Amerikan Başkanı Geırge Bush, İngiltere Başbakanı Tony Blair, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ürdün Kralı Abdullah’ın yanısıra AB’den liderler ile Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan da bulunuyor.