Gazze'de çekilme sonrasında su sorun olacak
8 Ağustos 2005
BM çevre uzmanlarının tahminlerine göre Gazze şeridindeki su kaynakları 15 yıl içinde tükenmiş olacak. Yağışlar şu anda zaten azalan su kaynaklarını dolduracak kadar fazla değil, üstelik gittikçe artan nüfusun su tüketimi de yeraltı kaynaklarının kendini yenilemesini engelliyor. Gazze’deki Filistin bölgelerinde temiz su tehlikeli düzeyde azalırken, İsrailli yerleşimcilerin çekildiği bölgelerden de fazla umut yok. Gazze Çevre Bakanlığından Nebil Zakut durumu şöyle özetliyor:
“Herşey İsrailin stratejik çıkarlarına bağlı. Aslında kirlettikleri su kaynaklarını temizlemeleri gerek. İsrail geçmişte Gazze’deki yerleşimleri su kaynaklarını kontrol etmek için kurdu, şimdi kaynaklar tükendiği için burada kalmalarının gerekçesi kalmadı. Yerleşimciler İsrail için yük haline geldi, hiçbir şey üretmedikleri gibi, korunmaları için de büyük masraflar yapılıyor. Bu yüzden de geri çekiliyorlar.”
Geri çekilmeden sonra ne olacak?
Gazze Şeridi'ne yerleşecek Filistinliler'in su ihtiyacı nasıl karşılanacak? Ortadoğu’nun yetersiz su kaynakları nasıl paylaşılacak? Filistinliler tek bir çözüm görüyor, Batı Şeria’daki su kaynaklarından Gazze’ye takviye yapılması. Çünkü Gazze’deki su kaynakları sadece yetersiz değil, aynı zamanda kirli. Filistinli su mühendisi Haled Kahaman, kirlilik düzeyinin dünya sağlık örgütünün koyduğu sınırların çok üstünde olduğunu vurguluyor:
“Su içindeki klor bileşimlerinin oranı bazen litrede 700 – 800 miligramı buluyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre 250 miligramı geçmemesi gerekiyor. Han Yunus’ta sudaki nitrat oranının litrede 600 miligrama vardığını ölçtük, dünya sağlık örgütü 50 miligramın aşılmaması gerektiğini söylüyor. Bu bölgedeki sulardan içmek son derece tehlikeli.”
Su örnekleri kontrol ediliyor
Gazze’deki Filistin Sağlık Bakanlığı’nda su kontrollerinden sorumlu bölümün başkanı Haled Tibi, her gün aldıkları örnekleri kontrol ettiklerini anlatıyor:
“Günlük kontroller yapıyoruz, çünkü suyun kirli ve nitrat oranının yüksek olduğunu biliyoruz. Sudaki nitrat oranının yüksek olması sağlık için son derece zararlı ve en fazla çocukları etkiliyor. Hemoglobin ile birleşen nitrat hücrelere oksijen gitmesini engelliyor ve bebeklerin yüzleri morarıyor. Hücrelere yeterince oksijen gitmemesi başka sağlık sorunlarına da yol açıyor. Özellikle çocuklarda vücut ve zeka gelişiminde gerilik ortaya çıkıyor.”
Hastalıklara neden oluyor
Çocuklarda sakatlık, yetişkinlerde baş ağrısından böbrek yetmezliğine kadar çeşitli sorunlar yaratan yüksek nitrat, tarımda fazlasıyla kullanılan gübreden kaynaklanıyor. Kuraklıkla birlikte nitrat oranı da artıyor. Gazze’nin yaşanır hale gelmesi için bu sorunların çözülmesi gerek. Bu da ancak politik bir çözüm olabilir, aksi takdirde Gazze’de çevre felaketinin önlenmesi mümkün değil.