"Genişletilmiş Ortadoğu Projesi"

Dünyaca gelişmiş yedi sanayi ülkesi ve Rusya’nın oluşturduğu G-8 ülkeleri zirvesinin hazırlanmasında katkıda bulunan diplomatlar, daha önce hazırlanan ”Büyük Ortadoğu Projesi” adlı planın temelden değiştiğini söylüyorlar. ABD’nin hazırladığı, ancak Fransa, Almanya, Rusya ve Japonya’nın eleştirdiği planda ”büyük” sıfatı değiştirilerek ”Genişletilmiş Ortadoğu Projesi” olarak adlandırıldı.

ABD’nin Ortadoğu planına bölge ülkelerinden de tepkiler gelmişti. Kimin finanse edeceği henüz bilinmeyen projeye, Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek işin içinde zorlama olduğunu söyleyerek itiraz etmişti. Fransa, Almanya, Rusya ve Japonya’nın da tepkisi üzerine G-8 Zirvesi’nde ”Genişletilmiş Ortadoğu Projesi” olarak gelecek plan çerçevesinde, bölgedeki resmi ve sivil demokratik örgütleri koordine edecek bir meclis kurulması öngörülüyor.

Ortadoğu ülkeleri de davetli

ABD’nin Georgia Eyaleti’nde G-8 Zirvesi‘ne Yakın ve Ortadoğu‘dan birçok ülke davet edildi. Zirvede temsil edilecek ülkeler arasında Cezayir, Ürdün, Yemen, Afganistan ve Türkiye de var. Ancak aralarında Mısır’ın da bulunduğu bazı ülkeler ise zirveye için gelen daveti geri çevirdiler.

Bush’un Ortadoğu’yu demokratikleştirmek için kurmayı planladığı ”Ortadoğu Projesi” Haziran ayı sonunda İstanbul’da yapılacak NATO zirvesinde de ele alınacak. Çünkü NATO oluşturulacak böylesi bir girişimin askeri sorumluluğunu üstlenecek ve bölge ülkeleriyle anlaşmalar imzalayacak. Ancak Haziran sonunda İstanbul’da yapılacak olan NATO zirvesine, G-8 zirvesinden farklı olarak Arap ülkeleri davet edilmiyor.

NATO Zirvesi’nde de tartışılacak

Kuzey Atlantik Paktı, NATO, 1994 yılından beri Akdeniz ülkeleriyle diyalog çerçevesinde Fas, Cezayir, Tunus, Mısır, Ürdün ve İsrail’le görüşmeler yapıyor. İsrail’le görüşmeler yapıldığı için birçok Arap ülkesi NATO’yla işbirliğine yanaşmıyor ve bu nedenle İstanbul’da yapılacak zirvede İsrail’le aynı masaya oturmak istemiyor.

İstanbul’da yapılacak NATO zirvesine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin katılmıyor. Uzmanlar, Putin’in İstanbul’daki zirveye katılmamasını "Genişletilmiş Ortadoğu Projesi"ne sıcak bakmamasını gerekçe gösteriyorlar.