Gizli servislerin zayıf noktaları

Hatalar sadece Amerikan istihbarat servislerine mahsus değil. Alman gizli servisleri de yakın zamanda yaptıkları hatalar nedeniyle sık sık eleştiri oklarına hedef oldu. Hans Seidel Vakfı'nda düzenlenen bir uzmanlar toplantısında gizli servisler mercek altına alındı.

İsviçreli gizli servis uzmanı ve “Neue Zürcher Zeitung“ editörü Eric Gujer, Almanya’da gizli servis üzerindeki sıkı kontrollerin, istihbarat çalışmalarını zorlaştırdığını teslim etmekle birlikte bazı eleleştirileri de dile getirmeyi ihmal etmedi. İstihbarat birimlerinin öngörü kabiliyetlerinin yetersiz olduğunu belirten Gujer, bunun gerekçelerini şöyle sıraladı:

“Artık Soğuk Savaş zamanında olduğu gibi önceden tahmin edilebilir düşmanlarınız yok. Tam aksine, günümüzde aniden değişen bir durumla karşı karşıya kalabilirsiniz ve istihbarat birimleri, Soğuk Savaş dönemlerinde olduğu gibi çok iyi tepki veremeyebilir. Eskiden düşmana karşı hazırlık yapmanız için yeterince zaman vardı. Ama bunlar artık geçmişte kaldı.“

“Alman istihbaratı bürokratik”

Gujer, çalışma koşullarının bu şekilde kötüleşmesinin yanı sıra istihbarat birimlerinin de önemli hatalar yaptığını söyledi. Buna örnek olarak da Almanya’daki istihbarat birimlerinin oldukça bürokratik olmasını ve toplanan verilerin yüksek nitelikte değerlendirilmediğini kaydeden İsviçreli gizli servis uzmanı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“İstihbarat birimi personeli ve kaynakların yetersizliği de bununla bağlantılı. Bu daha sonra bir felaketten diğerine sürüklenmelerine yol açıyor.”

İdeal olan, istihbarat birimlerinin, gözlemlerini daha geniş bir düzlemde ve sürekli olarak yürütmeleri. Bu şekilde olası olumsuzlukları önceden sezme ve harekete geçme imkanı bulabilir ya da sorun için doğru çözümü bulabilirler.

Söz konusu gerekçeler nedeniyle, bu tarz geniş kapsamlı organize edilmiş operasyonlar artık günümüzde mümkün olmasa bile, her hafta binlerce sayfalık istihbarat dokümanı bir araya getiriliyor. Belirli mercilerce filtre edilen bu belgeler, politikacılara ulaşana kadar tekrar tekrar başka birimlere aktarılıyor.

Politikacılar ne kadar hazır?

Tabii ki başarı ve başarısızlık sadece istihbarat birimlerinin ortaya çıkardığı bulguların kalitesine bağlı değil. Politikacıların, bu bilgiyi kullanmaya ne kadar hazır oldukları da önemli. Federal Alman Dış İstihbarat Teşkilatı BND’nin eski başkanı Hans-Georg Wieck, konuya şöyle açıklık getirdi:

“Politikacılar önerilere açık değiller. Onlarla bu istihbarat verilerini doğru bir şekilde algılayabilecekleri bir şekilde konuşulmalı. Politikacılar, kendi dünyaları içinde yaşıyor. Diğer yandan, hataları önlemek ya da gelişmeleri teşvik etmek istedikleri için istihbarat çalışmalarına kayıtsız da değiller."

Söz konusu bilgilerin hassasiyeti nedeniyle, politikacıların bilgilendirilmesi yazılı bir şekilde olmuyor. Bunun yerine istihbarat birimi temsilcisi ile düzenli görüşmeler yapılıyor.

Başkanların tecrübesi

BND’nin eski başkanı Wieck, istihbarat birimi başkanının raporunun çok önemli olduğunu vurguluyor. Kişinin ciddiye alınması için tecrübeli olması gerektiğini kaydeden Wieck, fikirlerin, politikacıların görüşüne uymadığı durumlardaysa tecrübenin işe yarayamayacağını da sözlerine ekledi:

“Bu tehlike her zaman mevcut. Ancak bir kişi, uluslararası arenada tecrübe sahibiyse, anlattıkları da ciddiye alınacaktır. Destek alıp almayacağı ise bir başka soru. Benim de politikacılarla ilişkilerim pek parlak sayılmazdı. Ama yine de istihbarat çalışmalarında bilirkişi görüşü lazım olduğunda her zaman onlarla görüşüyor ve söylediklerimi dinletebiliyordum."

© Deutsche Welle Türkçe

Peter Philipp / Çeviri: Başak Sezen

Editör: Murat Çelikkafa