Guanatamo konusunda hukuki çelişki

Amerikan mahkemelerinin birbiri ile çelişen kararları, Guantanamo üssündeki tutsakların hakları ve kaderleriyle ilgili. Önce federal bir yargıç, tam da Bush yönetiminin istediği doğrultuda, tutukluların sivillerin yargılandığı hiçbir Amerikan mahkemesine çıkarılamayacağına hükmetti. Bundan sadece 2 hafta sonra bir başka yargıcın aldığı karar ise hukuksal açıdan Bush yönetimi için bir yenilgi niteliğinde. Çünkü Yargıç Joyce Hens Green, Pentagon’un, tutsakların “düşman savaşçı” statüsünü sınattığı askeri mahkemeyi anayasaya aykırı ilan etti.

Tutsakların savunmasını hazırlayan avukatlardan Prof Eric Friedman, Pentagon’un tutumuyla ilgili eleştiride bulunarak “Savunma Bakanlığı‘nın hayata geçirdiği mahkemeye verilen görev, delillerin sınaması değil, halihazırda verilmiş bir kararı onaylaması. Burada amaç ise bağımsız bir hukuksal sınamayı engellemek“ diye konuşuyor.

3 kişi lehine karar alındı

Şimdiye kadar statüsü sınanan 330 kişiden sadece 3’ünün haksız yere üsse kapatıldığına karar verildi. Diğer yandan, Yargıç Green elde delil olmadan, dava açmadan ve avukatları devreye sokmadan insanları keyfi şekilde belirsiz bir süreli alıkoymanın hukuka aykırı olduğunu vurguladı.

Bu tür uygulamaların hukuksal dayanaktan yoksun olduğunu kaydeden Green, suçlu olmaları durumunda bile, tutsaklara tanınan anayasal haklar olduğunu vurguladı. Beyaz Saray Sözcüsü McClellan ise farklı görüşte. McClellan, “Karara saygılıyız, ama katılmıyoruz. Adalet Bakanlığı bundan sonra atacağımız adımların uygunluğunu sınayacak” diye konuşuyor.

Son karar bekleniyor

Ancak hukukçulara göre, bu açıklama Bush yönetiminin temyize gideceği anlamına geliyor. Georgetown Üniversitesi’nden Profesör Jonathan Turley, iki yargıcın aynı konuda farklı karar vermesinin sorumluluğunu ise yine en üst düzeydeki Amerikan Yüksek Mahkemesi’nde görüyor. Prof. Turley, Yüksek Mahkeme yargıçların kendi aralarında tutsaklara hak tanıma, tanınacaksa hangi hakların tanınması gerektiği konusunda hemfikir olmadığını belirtiyor.

Ancak yine de tarafların konuyu tekrar Yüksek Mahleme’ye taşımada kararlı görünüyor. Bu mahkemeden nihai bir karar çıkana kadar ise Guantanamo tutsakları demir parmaklıklar arkasında kalmayı sürdürecek.