1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Guantanamo esirlerine AİHM yolu açık

Kayhan Karaca / Strasbourg7 Eylül 2006

Avrupa Konseyi, Avrupa toprakları üzerinden Guantanamo üssüne hukuk dışı yollardan götürülen Avrupalı veya Avrupa ikametli şahıslar için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) başvuru yolunun açık olduğunu duyurdu.

https://p.dw.com/p/AZiM
Avrupa Konseyi, Guantanamo'da tutulanların yasal haklarının çiğnendiğine dikkat çekti
Avrupa Konseyi, Guantanamo'da tutulanların yasal haklarının çiğnendiğine dikkat çektiFotoğraf: AP

Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Terry Davis, bugün Strasbourg'da düzenlediği basın toplantısında, hukuk dışı yollardan Guantanamo'ya gönderilenlerin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile güvence altına alınmış haklarının çiğnendiğini söyledi. Davis, bu nedenle, söz konusu şahısların, herhangi bir Avrupa Konseyi ülkesinin vatandaşı olmaları veya Avrupa'da ikamet etmeleri durumunda, Guantanamo'ya gönderilmeleri için üs olarak kullanılan Avrupa devletine karşı AİHM'de dava açabileceklerini bildirdi.

Amerika Birleşik Devletleri başkanı George W. Bush'un gizli CIA merkezlerini kabul etmesine de değinen Davis, "Bu konuda nihayet elle tutulur bir kanıt bulunmaktadır" dedi ve ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'ın da geçtiğimiz aylarda CIA’in Avrupa'daki faaliyetlerinin tamamen Avrupa hükümetlerinin onayıyla gerçekleştiğini söylemiş olduğunu hatırlattı.

Davis'ten öneriler

Davis, Avrupa topraklarının bir daha bu tür olaylar için kullanılmaması amacıyla Avrupa Konseyi üyesi devletlere bir dizi öneride de bulundu. Davis'in önerileri arasında, gizli servislerin faaliyetlerinin, yoğunlaştırılmış parlamenter ve yasal kontrol altına alınması, Avrupa hava sahasını kullanan resmi uçakların da kontrol edilebilmelerini sağlayacak mekanizmalar yaratılması ve diplomatik dokunulmazlık konusunun tartışmaya açılması da yer alıyor.

Avrupa Konseyi üyesi ülkeler her ne kadar bu önerilere mesafeli yaklaşsalar da, Strasbourg kulislerinde konu hakkında geniş çaplı bir tartışma başlamış durumda.

"Açıklanması gereken daha çok şey var"

Bu arada George Bush’un itiraflarına bir tepki de, hukuk dışı CIA faaliyetleri hakkında ilk soruşturmayı başlatan Strasbourg merkezli Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nin (AKPM) hukuk işleri komisyon başkanı Dick Marty’den geldi. Marty, Bush’un açıklamasını "Bu gerçeğin sadece bir yanı, daha açıklanması gereken çok şey var" şeklinde değerlendirdi.

Marty, daha önce yayımladığı raporlar ve yaptığı açıklamalarda en az 14 Avrupa ülkesinin hukuk dışı yollardan CIA ile işbirliği yaptığını dünyaya duyurmuş, bu ülkeler arasında Almanya, Türkiye, İngiltere, İspanya ve İtalya gibi ülkeleri de saymıştı.

Yolcu listesi tartışması

Öte yandan, Bush’un itirafları bugün Strasbourg'da Avrupa Parlamentosu'nda, AB ile ABD arasında havayoluyla yolculuk yapanların şahsi bilgilerinin Amerikan resmi makamlarına aktarımı konusundaki oturuma da damgasını vurdu. Parlamento, Avrupa yasalarına aykırı olduğu gerekçesiyle Avrupa Adalet Divanı tarafından durdurulan bu sürecin Washington ile yeniden müzakere edilmesine kısmen yeşil ışık yaktı.

Avrupa Parlamentosu, Birleşik Devletler ile yapılacak yeni anlaşmanın sadece 30 Kasım tarihine kadar yürürlükte olmasını, anlaşmanın bu tarihten sonra Avrupa Parlamentosu'nun de katılımıyla yeniden gözden geçirilmesini istiyor. Parlamento, Avrupalı yolcuların şahsi verilerinin korunmasına ilişkin olarak Washington’dan güvence de istiyor.