Guantanamo mahkemelerini meşrulaştırma atağı

Haziran ayında ABD Yüksek Mahkemesi, söz konusu askeri komisyonların uluslararası hukuka ve Amerikan Anayasası’na aykırı olduğu yönünde karar almış ve bu karar, Amerikan kamuoyu ve siyasetinde Bush’un terörle mücadele yöntemlerinin yeniden sorgulanmasına yol açmıştı. Şimdi ise Beyaz Saray, yeni bir yasa tasarısı hazırlığı içinde. Ancak bu tasarı, insan hakları örgütleri tarafından Guantanamo üssündeki tutsakların yargılandığı askeri komisyonları meşrulaştıracağı gerekçesiyle eleştiriliyor.

Hatta John McCain ve Lindsay Graham gibi Amerikan Kongresi’ndeki bazı Cumhuriyetçi milletvekilleri de somut bir delil olmadan insanların tutuklanmasına karşı çıkıyor. Cumhuriyetçi Kongre üyesi Graham, “ABD vatandaşları için de geçerli olmayan bir yargılama sürecini hiç bir zaman onaylamayacağım diyor.”

CIA’in gizli sorguları

Birçok kongre üyesi, CIA’in gizli gözaltı ve sorgu merkezlerinde zanlılardan alınan ifadelerin güvenirliliğinden de şüphe ediyor. Demokrat Partili Senatör Charles Levin “Bu ifadelerden bazıları işkence altında alındığı için hukuki bir geçerlilikleri yoktur” diyor. Levin sözlerini şöyle sürdürüyor: “Eğer yönetim, askeri danışmanlarına kulak verseydi, sert sorgulama yöntemlerine hiç başvurmazdık. Bu yöntemler, yurtdışındaki güvenirliliğimizi zedeledi”

ABD Başkanı Bush’un “bu gizli merkezlerde alınan ifadeler sayesinde birçok saldırının önlenebildiği” iddiası da birçok kişiye inandırıcı gelmiyor. Onlardan biri de Anayasal Haklar Merkezi’nde görevli Gintalja Gutierrez. Guiterrez, CIA’in sorgulama yöntemlerine şiddetle karşı çıkıyor.

Gutierrez, “ABD’de bugünü kadar birçok terörist meşru mahkemelerde yargılandı. Ancak gizli hapishalener, gizli yöntemler uygun değil. Başkan’ın istediğini yapmasına izin verirsek, anayasal çerçevenin dışına çıkarız; ki bizim askerlerimiz de bu anayasal çerçeve için savaşıyor” diyor.

Temel bir değişiklik yok

Beyaz Saray’ın hazırladığı ve Kongre’nin onaylamasını istediği yeni yasa taslağında da tartışmalı askeri komisyonlar için temel bir değişiklik öngörülmüyor. Örneğin “Gizlilik gerekçesiyle, komisyonlarda yargılanan zanlılar davaya katılmaktan men edilebilir” deniliyor.

Bush’un isteği, yasa taslağının Ekim ayına kadar Kongre’den geçmesi. Siyasi analistlerse Bush’un siyasi hesaplar peşinde olduğu yorumunu yapıyor. Buna göre Bush, 11 Eylül’ün 5. yıldönümünde Amerikalılar’a, “Biz teröristlere yakalayıp Guantanamo’ya kapattık. Ama orada yargınlanmıyorlar. Bunun sorumlusu ise Kongre, ben değilim” mesajını vermek istiyor.