Haiti "haydut devletler listesi"ne girebilir

Siyasi olarak bakıldığında bir iç savaşın eşiğinde, ekonomik bakımdan iflas bayrağını çekmiş ve silahlı çeteler tarafından terörize edilmiş bir ülke... İşte 200 yıl önce bağımsızlığına kavuşan bu Karayip ülkesinin bugünkü durumunun kısa bir özeti. Ülkenin kuzeyinde, bir süre öncesine kadar Devlet Başkanı Jean-Bertrand Aristides’in hizmetinde olan ama daha sonra ona baş kaldıran ve sayıları 700’ü bulan siahlı militanlar, hakimiyeti tümüyle ele geçirmiş durumdalar.

Devlet Başkanı Aristides, 1994 yılında orduyu lağvettiği için, bu asilere karşı koyacak herhangi bir askeri güç de mevcut değil. Güvenlik sağlamak üzere yeniden yapılandırılmış polis teşkilatı ise rüşvet batağına saplanmış durumda ve bu yüzden de etki gücü hemen hemen hiç yok.

Sendikacı, entellektüeller ve sivil toplum örgütü temsilcilerinden oluşan “Demokratik İttifak” ise devlet başkanının demokratik yollarla iktidardan uzaklaştırılmasını istiyor. Aristides ve taraftarları ise istifa bir yana, yönetim yetkisinin muhalefetle paylaşımına bile soğuk. Muhalefet ise bu tutum karşısında, pazarlık masasına dahi oturmaya yanaşmıyor. Aristides’in görev süresi, normal şartlarda Şubat 2006’da doluyor.

Şimdi yapılabilecek tek şey, hazırlanan uluslararası barış planının hayata geçirilmesini beklemek olsa gerek. Planın en önemli unsurlarından biri, silahlı grupların ellerindeki gücü devretmeleri. Ancak bunun gerçekleşmesi neredeyse imkansız. Çünkü, hükümet yıllarca bu militanları sadece desteklemekle kalmadı, aynı zamanda onları muhalefetin de üstüne saldı. “Chimeres” adı verilen ve çocuk askerlerden oluşan ölüm komandoları, yıllarca muhalefete karşı çeşitli eylemler gerçekleştirdiler. Şimdi rüzgâr tersine döndü ve aynı gruplar iktidara karşı savaşıyorlar.

Haiti’deki olası bir iç savaş sadece silahlı asi gruplarla Aristides yanlıları arasında sınırlı kalmayacaktır. Aynı zamanda birbirine rakip militanların da karşılıklı çatışmaları ihtimali mevcut. Eğer çeteler dağıtılamazsa, Haiti’nin “haydut devletler” sınıfına dahil olması kaçınılmaz olacaktır. İşte bu nedenle Washington’un, krizden bir çıkış yolu bulmak için Devlet Başkanı Aristides üzerindeki baskıyı artırması bekleniyor.