1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Hamaney muhaliflere sırt çevirdi

19 Haziran 2009

İran’da tartışmalı seçim sonuçlarına itiraz eden muhalefet, İran’ın dini lideri Hamaney’in açıklamalarıyla hayal kırıklığı yaşadı. Ahmedinejad’a arka çıkan Hamaney, gösterilerin son bulmasını istedi.

https://p.dw.com/p/IUng
Fotoğraf: AP

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, merakla beklenen Cuma hutbesinde, tartışmalı seçimler sonrasında yeniden Cumhurbaşkanlığı’na seçilen Mahmud Ahmedinejad'a destek verdi. Hamaney, Ahmedinejad’ın seçimleri kazanmasını “kesin zafer” olarak nitelendirdi. İran’ın dini lideri, iç ve dış politika konusundaki görüşlerinin de Ahmedinejad’a daha yakın olduğunu açıkladı.

Ahmedinejad, İsrail’e yönelik sert açıklamaları, nükleer program konusundaki ısrarı, Batı dünyası ve kapitalizme karşı suçlamalarıyla çok fazla tepki çeken bir isim haline geldi. İran Cumhurbaşkanı’nın bu sert tutumuna karşın, dini lider Hamaney göze batmama politikası uygulamayı tercih etti. Dış ziyaretler yapmayan Hamaney, ülke içinde dahi röportaj vermekten kaçındı. Ancak siyasi gözlemcilere göre, Hamaney bugünkü konuşmasıyla tüm kartlarını masaya yatırmış ve Ahmedinejad’a tam destek verdiğini bütün dünyaya duyurmuş oldu.

Hile iddialarını reddetti

Seçimlerden sonra ilk kez halka hitap eden Hamaney, sokak gösterilerine son verilmesi çağrısında bulundu. Hamaney, diğer adaylara hitaben söylediği sözlerde, dökülecek kanlardan onların sorumlu olacaklarını belirtti:

"Sokaklarda güç testi yapmak yanlış. Bunun yerine gelin ve seçim kutlamalarına katılın. Eğer birileri başka bir yol seçerse, o zaman açık konuşacağım.“

Hamaney, seçimlere hile karıştırıldığı yönündeki iddiaları da sert bir dille reddetti ve şöyle konuştu:

“İslami yönetim, seçilmiş Cumhurbaşkanı için 24 milyon değil 40 milyon oy topladı. Halk güveniyor. Diğer adayların taraftarları da oylamada hile yapılmasının yönetimin tarzı olmadığı konusunda emin olmalılar. İran’daki yasal mekanizmalar, ülkemizde usulsüzlüğe izin vermez. 11 milyonluk oy farkı hile olamaz.”

Cumartesi günkü gösteriye izin yok

İran’ın dini lideri ''cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki yüzde 85'lik katılım, düşmanlar için büyük bir siyasi deprem oldu'' ifadelerini kullandı. Halkın seçimlere katılımıyla “düşmanlara cevap verdiğini” kaydeden Hamaney, ABD ve Batı'nın hala İran halkını tanıyamadığı görüşünü savundu.

AB liderleri ise Brüksel’de yaptıkları zirvede, İran’a barışçıl protesto gösterilerine izin vermesi çağrısında bulundu. Liderler yayımladıkları ortak bildiride, güvenlik görevlilerinin barışçıl gösterilerde şiddet kullanmaktan kaçınması istendi.

Musevi taraftarları, Cumartesi günü geniş katılımlı bir gösteri düzenlemeyi planlıyor ancak İranlı yetkililer daha öncekiler gibi bu gösteriye de izin verilmediğini açıkladı. Tahran Valisi Murteza Temeddün, izinsiz gösteri düzenlenmeyeceği umudunda olduğunu söyledi.

Birleşmiş Milletler endişeli

İran’daki muhalif gazeteci ve politikacıların birbiri ardına gözaltına alınması ise BM’yi endişelendirdi. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Navi Pillay, İran’daki gelişmelerin kaygı yarattığını söyledi. Pillay, hükümete bağlı milislerin protestoculara yönelik "hukuk dışı tutumlarının" devam etmesinin durumu daha da vahim hale getireceğini belirtti. Pillay'ın sözcüsü de gözaltına alınanların sayısının "yüzlerce" olduğunu söyledi.

BS/AG, AP/Reuters/ dpa/AA/DW