Havada ABD-AB rekabeti artıyor

Dünyanın en büyük yolcu uçağı ünvanını taşıyan Airbus A380 bugün ilk kez havalandı. “Büyük Kuş“ diye tabir edilen uçağın deneme uçuşunu izlemek üzere Fransa’nın Toulouse kentindeki havalimanı ve çevresinde yaklaşık 10 bin kişi toplandı.

Kanat açıklığı 80 metre olan iki katlı uçağın yüksekliği de 24 metre. Standart modelinde 550 yolcu kapasitesi olan ilk A380’in gelecek yıl hizmete girmesi öngörülüyor. Bu dev uçağın deneme uçuşunun başarılı olmasıyla Avrupalılar ilk kez sivil havacılıkta ABD’nin önüne geçti. Ancak Airbus’ın bu hamlesinin, ekonomik olarak da Boeing’i sollamaya yetip yetmeyeceği kuşkulu.

Boeing’in siparişlerde Airbus’u katladı

A380’nin deneme uçuşunu başarıyla gerçekleştirilmesi, Airbus’un ve dolayısıyla da Avrupalıların göğsünü kabarttı. Artık “dünyanın en büyük yolcu uçağına“ sahip olan Airbus’un bu tarihi başarısını yakaladığı gün, rakibi Boeing cephesinden gelen bazı açıklamalar moralleri bozdu. Boeing’in geçen yıl üretime geçtiği yeni uçak modeli B787 Dreamliner için rekor sayıda sipariş aldığı belirtildi. Boeing’e -68’i kesin olmak üzere- şu ana kada 217 sipariş talebinin gelmesi Airbus’ın hevesini kursağında bıraktı. Zira Airbus, A380 modeli için ancak 154 sipariş alabildi.

Airbus’un „kuşu“ daha ucuz

2008’de dünya semalarında uçmaya başlayacak olan B787’in daha şimdiden bu kadar rağbet görmesinin en büyük nedenlerinden biri de A380’e oranla yaklaşık yüzde 60 daha ucuz olması. Airbus’un yeni “Büyük Kuşu“ 216 milyon Euro’ya alıcı beklerken, Boeing’in Dreamliner’i 92 milyon Euro.

Sadece bu rakamlar bile havacılık sektörünün iki dev kuruluşu arasında yaşanan amansız rekabetin boyutlarını gözler önüne sermesi için yetiyor da artıyor bile. Şimdi cevabı en çok merak edilen soru şu: Dünyanın en büyük yolcu uçağı A380’i üreterek rekorlar kitabına giren Airbus, aynı başarıyı ekonomik alanda da göseterebilecek mi? Yoksa yeni modelin, tıpkı Concorde gibi bir ölü yatırım olma tehlikesi de var mı?

Boeing’in 787’sine talep arttı

Amerikan Teal Group danışmanlık şirketinden Richard Aboulafia, bu konuda bazı endişeleri olduğunu dile getiriyor ve iki kuruluşun farklı felsefelere sahip olduğuna dikkat çekiyor. Amerikalı uzmana göre Boeing, “dünyanın en büyük yolcu uçağını üretmek“ türünden hedefleri çoktan terkederek, yakıt ikmâli yapmadan uzun süre havada kalabilen uçaklara yöneldi. B787 Dreamliner de bu felsefenin en son ürünü. Uzun mesafeli yolculuklarda müşterilerin “direkt uçuşları“ tercih etmesi, B787’ye olan talebin daha da artmasına neden oluyor.

Dreamliner’e karşı yeni model

Airbus ise bir seferde mümkün olan en fazla yolcu sayısı taşımayı hedefliyor. 550 yolcu kapasiteli A380 işte tam da bu amaçlara uygun bir şekilde üretilmiş durumda. Boeing’in Dreamliner modeline karşı da sessiz kalmayan Airbus, A350 adı altında yeni bir modeli piyasaya sunmaya hazırlanıyor. Ancak Boeing’in Dreamliner’inden iki yıl sonra piyasaya sürülecek bu yeni modelin, uzun mesafeli uçuşlardaki pazar şansının ne kadar olacağını kestirmek güç.

Havada ABD-AB teşvik savaşı

Avrupa ve ABD’nin Airbus ve Boeing vasıtasıyla ekonomik alanda yaşadıkları bu rekabet siyasi arenada da etkisini hissettiriyor. Uçak üretimlerinin sübvanse edilmesine sınırlama getirilmesi konusunda daha önce defalarca mutabık kaldıklarını açıklayan Avrupa Birliği ve ABD, kısa bir süre sonra ise “karşı tarafın bu mutabakata uymadığı“ suçlamasını yapıyor sık sık. Airbus’un bir sonraki modeli A350 için Avrupa Birliği’nden yaklaşık 1 milyar 600 milyon Euro sübvansiyon alması bekleniyor. Amerikan Senatosu ise Airbus’un bu miktarı gerçekten de alması durumunda, Avrupa Birliği’ni Dünya Ticaret Organizasyonu’na şikayet etmekle tehdit ediyor.