Havayollarından emisyonu düşürmeleri istendi

2005 yılında yürülüğe giren ’AB Emisyon Ticareti Sistemi’ne önümüzdeki yıl havayollarının da dahil edilmesi planlanıyor. Ancak AB’ye dâhil olmayan ülkelerin havayolu şirketlerinden de emisyonlarını azaltmaları isteniyor.

Avrupa Birliği'nde emisyon ticareti ile sera etkisi yapan gazların azaltılması ve sınırlandırılması hedefleniyor. Örneğin fabrika veya termik santraller, saldıkları karbondioksitin sınırlı bir miktarını satabiliyor ya da satın alabiliyorlar. Yani kota haklarını aştıklarında karbon kredisi satın alabiliyor ya da emisyon azaltıcı projelere katkıda bulunuyorlar. Veya işletme kotasının altında kalırsa, bu krediyi satabiliyorlar.

AB, işte bu emisyon ticaretine havayollarını da dahil etmek istiyor. Ancak Çin, kendi yolcu uçaklarının bu sisteme dahil edilmesi halinde Airbus anlaşmasını iptal edeceği yönünde yaz aylarında uyarıda bulunmuştu. "Ödenmesi gereken ek miktar çok az olacak. Avrupa Komisyonu’nun verilerine göre, örneğin Frankfurt - New York gibi kıtalararası uçak seferleri için yolcu başına 2 euro fazla ödenecek“ şeklinde konuşan Avrupa Parlamentosu Hrıstiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) milletvekili Peter Liese, kaygıların yersiz olduğunu belirtti.

Çin ve ABD itiraz etti

Ancak bu durum, havayolu şirketlerinin kaygılarını gidermiyor. Çin gibi ABD havayolları da AB emisyon ticareti sistemine dâhil edilmek istemiyor. Yeni uygulamanın milyarlarca dolar ek yük getireceğinden endişe eden Amerikan havayolu şirketleri, Avrupa Adalet Divanı’na başvurdu. Oysa bu konuyu düzenleyen yönetmelik çoktan AB üyesi ülkeler tarafından onaylandı. Ancak tepkiler artıp, bir ticari savaş tehdidi belirince Avrupa yumuşadı.

Şimdi AB Komisyonu tek tek ülkelerle pazarlık yapıyor. "Biz şimdi bu önlemlerin nasıl uygulanacağını, hesaplanacağını konuşuyoruz. Avrupa,’artık herkes böyle yapmak zorunda!' demedi. Tam tersine pek çok havayolu şirketi ‘küresel bir düzenlemeyi tercih ederiz!' demeye başladı" diyen komisyonun iklimden sorumlu üyesi Connie Hedegaard, kendilerinin de 1997’den beri zaten bunu istediğini kaydetti.

Örneğin Çin, yolcu uçaklarının karbondioksit salınımını yüzde 22 oranında azaltacağını duyurdu. Henüz bunu nasıl yapacağı netleşmemiş olsa da, AB Komisyonu bu hedefi incelemeye aldı. 3. Dünya ülkelerinden gelen tepkiler sebebiyle başka devletlerle de benzer bir süreç yürütülüyor. Özellikle ABD, Hindistan ve Çin ile ciddi uzlaşmazlıklar yaşanıyor. Bu kapsamda Avrupa bir başarı elde etti. Geçtiğimiz hafta, Avrupa Adalet Divanı’ndan emisyon ticareti ile ilgili AB yönetmeliğinin uluslararası anlaşmalarla uyuştuğu açıklaması geldi. Mahkemenin bu yıl bu yönde bir karar alması bekleniyor.

"Taviz verilmemeli"

"Eğer şimdi emisyon ticareti konusunda baskılara boyun eğersek, o zaman diğer iklim konularında da Çin ve ABD’ye söz geçiremeyiz“ diyen Avrupa Parlamentosu milletvekili Peter Liese, taviz verilmemesini istedi.

Havayolları şirketleri muhtemelen şimdiden kendilerini yeni düzenlemelere hazırlıyorlar. Çünkü AB Komisyonu,  uygulamanın 2012 yılında başlayabilmesi için pek çok şirketin gerekli bilgileri düzenli olarak aktarmaya başladığını belirtti. 

© Deutsche Welle Türkçe

Christop Prösl/Çeviri: Deniz Eğilmez

Editör: Çelik Akpınar