Hawaii'deki volkanın lavları evlere ulaştı

Kilauea’nın lavı yavaş yavaş akarken, gözlemciler lav akışının Pahoa köyüne ulaşacak kadar uzun sürüp sürmeyeceğinden emin değildi. Kasım ayının ikinci haftasında lav köye ulaştı ve ilk evi yok etti. Olay sırasında kimse zarar görmedi çünkü yavaşça akan lavların köye ulaşacağı belli olunca ev boşaltılmıştı.

Erimiş lav Hawaii Büyük Adası’ndaki Kilauea Volkanı'nın soğumuş yüzeyindeki çatlaklardan görülebiliyor. Volkan 1983’ten beri aktif. Lavlar Haziran 2014’te yavaşça Pahoa köyüne doğru akmaya başlamıştı.

Lavların durmak bilmeden tüten siyah dumanı Pahoa köyüne ulaşıyordu. Kasım 2014’te, köyün sakinleri sadece birkaç metre ötedeki lavları görebiliyordu. Bir hangar ve köy mezarlığı lavlar eve ulaşmadan önce yok olmuştu. Lavların yayılması evin tahribinden sonra durma noktasına geldi.

Bazı yerlerde 50 metre genişliğinde olan lavların akışı saatte 16 metre hıza ulaşmıştı. Aksiyon türündeki Hollywood filmi “Volcano’da” Tommy Lee Jones lavların akışını yarım düzine itfaiye aracı ve beton yol bariyerleriyle durdurabilmişti. Fakat gerçekte insanoğlunun akan lavları durdurabilmek için yapabileceği şeyler çok az.

Erimiş kayaların atmosferdeki oksijenle teması lavların kenarlarında alevler ortaya çıkmasına sebep oluyor. Lavların sıcaklık derecesi genellikle volkanların coğrafi pozisyonuna bağlı olarak değişiyor. Hawaii’deki gibi kalkan volkanlar sıcak içeriğe sahiptir. Bu tür volkanların kaynağından yeryüzüne çıkış noktası diğer volkanlara oranla daha kısa.

Bu ev temmuz ayında lavlar tarafından çevrelenmişti. Hawaii’deki bir çok insan için fotoğraf olağan bir riskin sembolü. Volkanik patlama tehlikesi ve patlamaların yerleşim yerleri ve mallarını yok edeceği korkusu ada sakinlerinin hayatlarının değişmez bir parçası.

Genellikle Hawaii lavları Pasifik Okyanusu'na doğru kıvrılıyor. Su ve ateş karşı karşıya gelince gerçek enerjileri gözler önüne seriliyor. Su ve ateşin sıcaklıklardaki aşırı farklılıklar lavlarda patlamalara neden oluyor.

Yeryüzündeki akışkan olmayan materyaller volkanın kraterinden geçerek yeryüzüne ulaşıyor. Kilauea aslında bir grup kraterden oluşuyor. Bu yüzden gelecek volkanik hareketlenmeleri tahmin etmek zor.

Bir zamanlar yeşil çimenlerin filizlendiği yerde alev çıkarmadan yanan siyah kaya hiçbir şeyin yeşermesine izin vermiyor. Yeraltındaki tüneller magmanın dolaşmasını sağlıyor ve bu tüneller sayesinde orijinal sıcaklığı bin dereceye kadar çıkan lavlar yavaş yavaş soğuyor. Bu sırada lavların yıkıcı etkisi geniş bir alana yayılıyor.

Lavların ilerleyişi durdurulamıyor ama yarattıkları yıkımın boyutları azaltılabiliyor. Örneğin, Pahoa’nın ana caddesindeki elektrik kabloları lavlardan korunabildi. Fakat Havai’deki birçok insan bu tür önemlerin faydasız olduğunu düşünüyor. ©Deutsche Welle Türkçe