161209 Gabenforscher

Noel’in yaklaştığı şu günlerde Almanya'daki alışveriş merkezlerinde sevdiklerine hediye almak isteyen insanların tatlı telaşı göze çarpıyor. Dükkânlar dolup taşıyor, kasaların önündeki kuyruklar akşam saatlerinde daha da uzuyor. Berlin Hür Üniversitesi öğretim üyelerinden sosyolog Friedrich Rost da Noel öncesi yaşanan bu telaşı yakından takip ediyor. ‘Hediye alıp verme’ alışkanlığı üzerine araştırmalarını sürdüren uzman, hediyelerin ne anlama geldiğini şu sözlerle açıklıyor: “Hediyeler verilen değerin bir ifadesi, bunu insan bir dükkâna gidip kendisi satın alamaz. Tabii ki doğru hediye seçimi çok önemli, zira yanlış seçilmiş hediyelerin yarattığı hayal kırıklığı da oldukça büyük oluyor. Ancak hediye alıp verme bir ilişkinin somut işareti. Sosyologlar içinse kimin kime ne hediye ettiği bağlantısını incelemek oldukça ilginç.”

Kişisel çıkarlar ön planda değil

Hediye vermenin insanlar arasındaki gerginliklerin yatıştırılmasında ve anlaşmazlıkların giderilmesinde önemli rol oynadığını belirten uzman, bunun bencillikten uzak bir eylem olduğuna dikkat çekiyor: “Hediye alırken, diğer insanların ihtiyaçları göz önünde bulunduruluyor. Bu bencil, yalnızca kişisel çıkarın düşünüldüğü bir eylem değil. Diğer insanlar da birlikte düşünülüyor..”

Sosyologlar hediye seçimi yapılırken dikkatli olunması gerektiği uyarısında da bulunuyor. Zira bayramlar, doğum günleri, yılbaşları gibi özel günlerde hediye alıp vermek küslerin barışmasına, uzun süreli kırgınlıkların giderilmesine de vesile oluyor. Hediyelerin barışçıl bir misyonu olduğuna dikkat çeken sosyolog Friedrich Rost şöyle konuşuyor: “İnceliğin, nezaketin bir göstergesi olarak hediyeler sohbete elverişli bir ortam da yaratıyor. Yabancı bir insanın evine giderken bir buket çiçek götürmeniz de buna bir örnek, zira bu şekilde karşılıklı bir sempati uyandırılmış oluyor.”

İngiliz iktisatçıdan farklı yorum

Ancak bu konuya farklı açıdan yaklaşan ekonomistler de var. İngiliz iktisatçı Joel Waldfogel 'alışveriş çılgınlığı' içinde hediye alınırken yanlış seçimler yapmanın, ekonomiye her yıl büyük zarar verdiğini savunuyor. Waldfogel, bir Alman vatandaşının ortalama olarak yılda hediyeler için 700 euro harcamada bulunduğuna dikkat çekerek, yanlış hediye seçimlerinin yılda 70 milyar euroluk ekonomik kayba neden olduğunu belirtiyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Richter, Christoph / Çeviri: Başak Özay

Editör: Beklan Kulaksızoğlu