Her yerde farklı bir Paskalya

Paskalya yortusu, Hz. İsa’nın son yemeğini, ölümünü, insanlık adına kendini feda edişini ve çarmıha gerilmesinden üç gün sonra dirilişini simgeliyor. Tarihi, ayın durumuna göre saptandığı için Paskalya’nın tarihi yıldan yıla ve mehzeplere göre değişiyor. Katolik Kilisesi’ne göre ilkbaharın başlangıcının, yani 21 Mart’ın ardından gelen ilk dolunaydan sonraki Pazar günü kutlanıyor. Paskalya’nın tarihi 22 Mart ile 25 Nisan arasında değişiyor. Ortodokslar ise, farklı bir takvim kullandıklarından Paskalya’yı daha sonra kutluyor. İşte ülkeden ülkeye Paskalya’nın kutlanma biçimleri…

Bulgaristan: Ortodoks Bulgarlar için en büyük bayram Paskalya. Kırmızıya boyanan yumurtaların iyileştirici ve sihirli güçleri olduğu söyleniyor. Pazar günü bu yumurtalar tokuşturulur: Yumurtası zarar görmeyenin bütün yıl boyunca hastalanmayacağına inanılır.

Yunanistan: Bir hafta boyunca kiliselerde uzun ayinler düzenleniyor. Paskalya Cuması, eğlenceli ve zevk veren hiçbir şey yapılmaz. Cumartesi gece yarısı, papazlar Hz. İsa’nın dirilişini ilan ettikten sonra, havai fişek gösterileri oluyor. Pazar ise yeme içme ve eğlenme günü. Kokoreç ise Yunanlıların Paskalya Pazarı’nın özel yemeği.

İngiltere: Paskalya Cuması üzerinde haç resmi bulanan özel ekmekler yemek, burada adetten. Cuma’dan önceki Perşembe günü ise Kraliçe, fakirlere yardım dağıtır. Kraliçe’nin dağıttığı yardım paralarının miktarı ise Kraliçe’nin yaşıyla doğru orantılı. Paskalya yumurtaları burada da eksik değil. Rengarenk boyanan yumartalarla ‘yuvarlama yarışı’ yapılıyor.

İtalya: Hz. İsa çektiği çileler oyunlarla anlatılırken, şaşaalı ayinler düzenleniyor. Rengarenk kağıtlara sarılı, çikolatadan dev yumurtalar satılıyor. ‘Paskalya güvercini’ diye adladırılan özel bir kek Paskalya Pazarı ve Pazartesisi kahvaltı sorfralarından eksik olmuyor.

Macaristan: Paskalya’da Macarların genç kız ve kadınları ‘sulamak’ gibi bir adetleri var. Bu adetin kökenlerinin Hristiyanlık öncesi geleneklere dayandığı tahmin ediliyor. Erkekler, eş dost ve akraba çevresinden genç kız ve kadınları ziyaret ederek, üzerlerine parfüm sıkıyor. Buna karşılık önlerine Paskalya yumurtaları, hamur işleri ve alkol konuyor. Bayram nedeniyle alkol tüketimi fazla olduğundan, polis yollarda özel güvenlik önlemleri almak zorunda kalıyor.

ABD: Sadece Paskalya Pazarı var. En büyüğü New York’ta olmak üzere geçit törenleri düzenleniyor. Beyaz Saray’a kabul edilen çocuklar, burada yumurta arıyor. Başkan ve eşi, imzalı ahşap yumurtalar dağıtıyor.

Filipinler: Nüfusunun yaklaşık yüzde 90’ının Hristiyan olduğu tek Asya ülkesinin başkenti Manila’ya iki saat uzaklıktaki Cutud köyünde Hz. İsa çektiği acıların benzerlerini yaşamak esas. Gönüllü Katolikler kendilerini kırbaçlattırıp, sırtlarında dev bir hacı kilometrelerce taşıyıp sonunda da kendilerine çarmıha gerdiriyor. Böylece günahlarından arındıklarına inanıyorlar.

Almanya: Paskalya tavşanı ve Paskalya yumurtası olmadan Almanya’da Paskalya düşünülemez. Yumurta hayat kaynağının, taşvan ise doğurganlığın sembolü. Çocuklar, ‘Paskalya tavşanları’nın sakladığına inanılan rengarenk yumurtaları arıyor. Hz. İsa’nın ölümünü ve de dirilişini simgeleyen Paskalya ateşi ve mumlarını da unutmamak gerek.

Paskalya Museviler’de de kutlanıyor. Ancak Museviler için Paskalya İsrailoğulları’nın Mısır’ı terk edip kölelikten kurtuluşlarını simgeliyor. Paskalya yortusunun ilk gecesi Mısır’dan kaçış sırasında mayalanmaya zaman bulamayan ekmeği hatırlatan mayasız ekmek ve köleliğin acılarına gönmdermede bulunan acı sebzeler yeniliyor...