1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

'Herkesin cumhurbaşkanı olacağım'

1 Temmuz 2014

Cumhurbaşkanlığı seçiminde en kritik dönemece girilen Türkiye’de, iktidardaki AKP'nin cumhurbaşkanı adayı Başbakan Recep Tayyip Erdoğan oldu.

https://p.dw.com/p/1CTNW
Fotoğraf: picture-alliance/dpa

Erdoğan, cumhurbaşkanı seçilmesi durumunda herkesin cumhurbaşkanı olacağını belirtirken, vatandaşlara “güçlü ekonomi, barış ve AB’ye tam üye yeni bir Türkiye” vaadinde bulundu.

Ankara’da günlerdir merakla beklenen soru, yanıtını buldu. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün “Yeniden aday olmayacağım” açıklamasının ardından AKP'nin cumhurbaşkanı adayı 4 bin kişinin katıldığı özel bir törenle açıklandı. Ankara Ticaret Odası Kongre Salonu’nda kürsüye çıkan AKP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin, “Tüm vekil arkadaşlarımızın ittifakıyla Başbakanımız Erdoğan’ın, cumhurbaşkanı adayımız olmasını kararlaştırdık” dedi. Salonda eşi ve çocuklarıyla birlikte hazır bulunan Erdoğan, özgeçmişini anlatan kısa film gösteriminin ardından kürsüye, AKP'nin 30 Mart yerel seçiminde kullandığı Dombra şarkısıyla çıktı.

Konuşmasına duayla başlayan ve “Halka hizmet için bir güzel yolculuğa çıkıyoruz. Bizi kibirden, hasetten, kötülükten azad et ya Rab” diyen Başbakan Erdoğan, konuşmasını Anadolu’nun tarihe mal olmuş aşık filozofları Aşık Veysel ve Yunus Emre’den okuduğu dörtlüklerle süsledi. Erdoğan, “Biz, siyaseti makam ve mevki için değil Allah için yaptık” derken, cumhurbaşkanlığı yolunda temel amacının Türk demokrasisini yükseltmek ve yüceltmek olduğuna vurgu yaptı. Erdoğan, nasıl bir cumhurbaşkanı olacağını ve seçilirse neler yapacağını da konuşmasında tek tek anlattı.

'Kutuplaştırmayacağız'

Barışın hâkim olduğu bir Türkiye için çalışacağını anlatan Erdoğan, “Hiçbir zaman kutuplaştıran olmadık, olmayacağız. Ayrımcı olmadık. Biz, asimilasyon yoluyla hiçkimseyi kendimize benzetme derdinde olmadık” diye konuştu. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunun 10 Ağustos’ta yapılacağını hatırlatan ve bu seçimi halkın yapacağına dikkat çeken Erdoğan, “Cumhurbaşkanını halkın seçmesiyle birlikte Türkiye’de kara bir dönem, vesayet dönemi kapanmış olacak. Referandum, Türkiye’de demokrasi adına büyük bir adım olacak” vurgusu yaptı.

Ekmeleddin İhsanoğlu
Fotoğraf: Getty Images/AFP

Cumhurbaşkanı seçilmesi durumunda "devletle milleti kucaklaştıran, milletin ve demokrasinin tarafını tutan bir cumurbaşkanı olacağını", "herkesin hakkını gözeteceğini" dile getiren Erdoğan, “Herkesin cumhurbaşkanı olacağımdan hiç kimsenin endişesi olmasın” diye konuştu. Erdoğan, cumhurbaşkanı olduğunda da temel önceliğinin yeni Anayasa olacağını, Türkiye’yi AB’ye tam üye yapmak için çalışacağını, ekonomiyi daha iyi noktaya getirmeye kafa yoracağını ve demokrasi ortamını güçlendirmeyi hedeflediğini söyledi. Erdoğan, "paralel yapı" olarak nitelediği Fethullah Gülen cemaatiyle "tavizsiz" mücadelesinin de cumhurbaşkanı olması durumunda da süreceğine dikkat çekti. Terörün bitmesi için başlatılan "çözüm sürecinin" sekteye uğramamasının da temel öncelikleri arasında yer alacağını anlatan Erdoğan, AK Partililerden de “Bu bir veda değil, başlangıç. Birbirimizden kopmayacağız” sözleriyle helallik istedi.

'Önce cumhurbaşkanımızı seçelim'

Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığının açıklanmasıyla “Başbakan kim olacak” sorusu Ankara’da siyasetin en sıcak sorularından biri oldu. Bu soruyu Deutsche Welle’ye yanıtlayan AKP Sözcüsü Hüseyin Çelik, “Önce Cumhurbaşkanımızı bir seçelim. 1. turu bitirelim” diyerek, başbakanın hemen açıklanmayacağına dikkat çekti. 1. tur seçimin 10 Ağustos’ta olduğunu ve Cumhurbaşkanı Gül’ün görev süresinin de 28 Ağustos’ta dolduğunu hatırlatan Çelik, “1. turdan önce başbakanımızı büyük olasılıkla açıklamayacağız. 1. turda seçimi tamamlayıp, sonra da başbakanımızı açıklamak istiyoruz. 10 Ağustos’la 28 Ağustos arasında 18 gün var. O süre içinde başbakanımızı açıklarız” diye konuştu.

Başbakan Erdoğan’ın 1. turda cumhurbaşkanı seçileceğine inandığını söyleyen Çelik, Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığıyla birlikte "Yeni Türkiye" anlayışının kendini "açıkça" göstereceğini dile getirdi ve “Eski Türkiye’de devletin milleti diye bir kavram vardı. Burnundan kıl aldırmayan devlet, yeni Türkiye’de olmayacak. Yeni Türkiye’de milletin devleti olacak. Çünkü cumhurbaşkanlığı, milletin ihtiyacına tercüman olacak bir makam olacak” mesajı verdi.

Yüzde 51 oy alır mı?

Cumhurbaşkanlığına aday olan Başbakan Tayyip Erdoğan’ın rakipleri, Ekmeleddin İhsanoğlu ve Selahattin Demirtaş. İhsanoğlu, CHP ve MHP’nin "çatı adayı" olarak seçim kampanyasına memleketi Yozgat’tan başladı. HDP’nin adayı Selahattin Demirtaş “Halkın adayı olarak köşke çıkacağız” diyerek, bu yolda çok iddialı olduğunu söyledi. Demirtaş, AKP ile HDP’nin anlaştığına ilişkin iddiaları da yalanladı.

Türkiye’de ilk kez referandumla yapılacak cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu 10 Ağustos’ta. İlk turda seçilebilmek için geçerli oyların salt çoğunluğunu, yani yüzde 51’ini almak gerekiyor. Eğer bu olmazsa, 24 Ağustos’ta ikinci tura gidilecek. Peki Erdoğan, oyların yüzde 51’ini alabilir mi? İhsanoğlu’nun ya da Demirtaş’ın şansı ne kadar?

Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Şaban Kardaş, seçimin büyük ihtimalle ikinci tura kalacağını söylüyor ve kilit oyların "Kürt oyları" olduğuna dikkat çekiyor. Kardaş, “Demirtaş’tan dolayı ikinci tura kalma durumu var. Çünkü Kürt oyları ilk turda büyük ihtimalle Demirtaş’a gidecek. İhsanoğlu’na tepki gösteren CHP oyları da büyük ihtimalle, Demirtaş’ın olacak. Ancak son kertede, yani ikinci turda Erdoğan seçimi alır” diyor. Kardaş, Erdoğan’ın hem Türkiye’de hem de dünyada liderliğinin güçlendiğini belirtirken, “Cumhurbaşkanlığı yolunda yaptığı konuşma da bunu gösteriyor. Herkesi kucaklayacağını söylemesi kendisine olan inancı daha da yükseltmiştir” diyor.

Başbakan Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığı konuşmasını "bir çeşit balkon konuşması" olarak yorumlayan Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden Baskın Oran da seçimin 2.tura kalacağını düşünüyor. “Halkımız ne isterse, o olacak ancak seçimi Demirtaş’ın alacağı oylar belirleyecek” diyen Oran, Erdoğan’ın konuşmasında da "yeni bir açılım" olmadığını öne sürüyor.

Oran, “Açılışı duayla yapması normal ama mülkün sahibi Allah’tır demek, devletin İslam kurallarına göre yönetileceğini dile getirmektir” derken, Erdoğan’ın "Kutuplaştırmadık, kutuplaştırmayacağız" sözlerinin de doğruyu yansıtmadığını iddia ediyor. “Memleket hiç bu kadar kutaplaşmadı” diyen Oran, “Erdoğan; partili ve partizan bir cumhurbaşkanı olacağını ilan etti. Vesayetin tamamen biteceğini söylüyor ama zaten bitti. Bu konuda kendisine teşekkür borçluyuz ama biten bir şeyin reklamını yapmak anlamsız” diyor.

©Deutsche Welle Türkçe

Hilal Köylü / Ankara