141210 Chodorkowski Staatsmacht

Rus petrol devi Yukos'un eski patronu Mihail Hodorkovski’yi demir parmaklıklar ardına götüren olaylar 2003 yılında başladı. Hodorkovski’nin muhalefet partilerine yardım ettiğini söylemesinin ve siyasi emellerini açığa vurmasının ardından, Yukos, iktidar tarafından baskı altına alındı. 2003 yılında şirket hakkında vergi kaçırma suçlamasıyla dava açıldı ve aynı yılın ekim ayında Hodorkovski tutuklandı. Hodorkovski'nin avukatı Juri Schmidt, Kremlin’in müvekkilinden korktuğunu ve bunun basında da sık sık dile getirildiğini söylüyor.

Schmidt, “Basın, hükümetin Hodorkovski’den korktuğu yönündeki haberlere bugün eskisinden daha fazla yer veriyor. Ben bu düşüncelerin çok açık bir şekilde ifade edildiğini ve oldukça da sık dile getirildiğini düşünüyorum" diyor.

Hodorkovski'nin siyasette etkisi

Avukat Schmidt'e göre, Hodorkovski, Rus muhalefeti ve insan hakları savunucuları için bir sembol haline geldi.

Schmidt görüşlerini, “Aslında Hodorkovski ve Lebedyev’e karşı açılan davanın daha da ileriye götürülmesinin ana nedeninin korku olduğu kanısındayım. Hükümet, bu iki isme yapılan hamlenin bu kadar büyük bir yankı doğurmasını beklemiyordu. İlk duruşmada kamuoyunun sakin olduğu varsayılan tepkisi, hükümetin bunun ikinci duruşmada da böyle süreceğini düşünmesine yol açtı. Ancak yanlış hesapladılar. Basın merkezimize ulaşan çok sayıda mektup ve ayrıca son kamuoyu anketleri de Hodorkovski'nin prestijinin arttığını gösteriyor. Tüm bunlar hükümetin korkusunu besliyor. Bu korkunun bir gerekçesi olduğunu da sözlerime eklemek istiyorum. Hodorkovski'nin, siyasi muhalefeti birleştirip liderliğini üstlenmesi mümkün" sözleriyle dile getiriyor.

Kremlin'e yakın isimler farklı görüşte

Kremlin'e yakınlığıyla tanınan siyaset uzmanı Wjacheslav Nikonov ise hükümetin Hodorkovski'den giderek daha fazla korkmaya başladığı yönündeki tezleri reddediyor.

Nikonov, “İster aktif ister sınır dışı edilmiş olsun hiç fark etmez, Rus hükümetinin hiçbir oligarktan korkusu olduğunu düşünmüyorum. Tam aksine devlet oligarklara baskı yapabilecek çok sayıda koza sahip. Kremlin’in Hodorkovski duruşması nedeniyle imaj kaybetmesi, temelde hiçbir şey değiştirmeyecek. Ayrıca Hodorkovski’nin şu anda siyasi güç faktörü olarak hiçbir anlamı yok çünkü kamuoyu tüm oligarkların hapiste olması gerektiğini düşünüyor" şeklinde konuşuyor.

Nikonov, hükümet için bu duruşmanın ulusal güvenlik çıkarlarıyla ilgili olduğunu vurguluyor. Rus siyaset uzmanı Nikonov ayrıca, eski petrol devine başka suçlamalar da yöneltiyor: “Hodorkovski, herhangi bir seçim kampanyası başlattığı için değil tam aksine Rus Parlamentosu’nda önemli komitelerin kontrolünü satın aldığı için hapsedildi. Onun izni olmaksızın Maliye Bakanlığı belirli bazı operasyonları yürütemiyordu. Eğer bu zat hiçbir vergi ödemediği devlete saldırmaya da başlarsa, o zaman hoşgörü sınırını aşmış olur.“

© Deutsche Welle Türkçe

Jegor Winogradow / Çeviri: Başak Sezen

Editör: Ahmet Günaltay