Hollanda’da sandıktan koalisyon çıktı

Hollanda’da yapılan erken genel seçimlerde, partilerden hiçbiri tek başına iktidar olabilecek oyu alamadı. Katılım oranının yüzde 80'in üzerinde gerçekleştiği seçimlerde, merkez sağda yer alan koalisyon partileri ile merkez solda yer alan ana muhalefet Sosyal Demokrat İşçi Partisi oy kaybına uğradı. Solda Sosyalist Parti ile yabancı düşmanı sağcı Özgürlük Partisi en kazançlı partiler oldu.

Bu sonuçlardan sonra hükümeti kurma görevinin oy kaybına rağmen seçimlerden birinci parti konumunda çıkan Hristiyan Demokrat Parti'nin lideri Jan Peter Balkenende'ye verilmesi bekleniyor. Diğer taraftan üç Türk kökenli adayın milletvekilliği de kesinleşti.

Sosyalistlerin zaferi

Hollanda seçimlerinden en kârlı çıkan partilerin başında gelen Jan Marijnissen’in Sosyalistleri, seçim başarılarını büyük bir coşkuyla kutladı. Sandalye sayılarını neredeyse üçe katlayan Sosyalistler, Lahey’de üçüncü güçlü parti konumuna yükseldi. Daha önce dokuz üyesi bulunan bir zamanların korkulu rüyası “Kızıl Devrimciler“ bundan böyle parlamentoda 26 sandalyeyle temsil edilecek.

Jan Marijnissen, partisinin bu başarısını “tarihi“ olarak nitelendirerek “22 Kasım, hem Sosyalist Parti hem de Hollanda için tarihi bir gündür. Bu seçimlerde Sosyal Demokratlar ve sağ liberalleri geride bırakarak Hollanda’da üçüncü parti olmanın coşkusunu yaşıyoruz“ diye konuştu.

Resmi olmayan kesin sonuçlara göre, Başbakan Jan Peter Balkenende liderliğindeki koalisyonun büyük ortağı Hristiyan Demokrat Parti (CDA) oyların yüzde 26'sını alarak 41 milletvekilliği çıkardı ve birinci parti oldu. Ancak muhafazakarlar, geçen seçime göre üç milletvekili kaybetti.

Balkanende sonuçtan memnun

Daha bir yıl önce yapılan kamuoyu yoklamalarında ikinci, hatta üçüncü parti konumuna kadar gerileyen Hristiyan Demokratlar ise yüzde üçlere çıkan ekonomik büyüme, işsiz sayısındaki gerileme ve denk bütçe gibi olumlu faktörler sayesinde seçmenin gözüne yeniden girmeyi başardı. Başbakan Jan Peter Balkenende, başarılı bir iktidar döneminin seçmenler tarafından takdir edilmesinin sevindirici olduğunu söyledi.

Balkenende seçim zaferinin ardından şöyle konuştu: “Bundan bir yıl ya da altı ay öncesine kadar böyle bir başarı yakalayacağımızı kim düşünebilirdi ki? Dört yıl boyunca yaptığımız zorlu çalışmaların seçmenlerce takdir edilmesi benim için büyük bir onurdur.“

Diğer oyların dağılımı

Koalisyonun ikinci ortağı Liberal Parti (VVD) ise yüzde 14'lük oy oranıyla 22 üye çıkardı ve toplam 6 üye kaybına uğradı. Ana muhalefet Sosyal Demokrat İşçi Partisi ise seçimlerden ikinci parti konumunda çıkmasına rağmen, geçen seçime göre yüzde 6 oy kaybına uğradı ve toplam 32 milletvekili çıkarabildi. İşçi Partisinin oy oranı ise yüzde 21 olarak gerçekleşti.

Solda, oyların yüzde 16'dan fazlasını alan Sosyalist Parti ile birlikte sağda da Türkiye ve İslam karşıtı söylemleriyle tanınan ve seçim çalışmalarında bunu ana tema olarak işleyen, yabancı düşmanı olarak tanınan Geert Wilders liderliğindeki Özgürlük Partisi kazançlı çıkan ikinci parti oldu. Bu parti ilk kez katıldığı seçimlerde yüzde 6 oy aldı ve toplam 9 üye çıkardı.

Yine sağda yer alan dinci partilerden Hristiyan Birlik de (CU) 3 olan üye sayısını 6'ya yükselterek kazançlı çıkan diğer bir parti oldu. Hollanda'da ilk kez, hayvan haklarını korumak üzere kurulan Hayvanlar Partisi bu seçimlerde meclise 2 üye göndermeyi başardı. 2002 seçimlerinde büyük çıkış yapan sağcı Pim Fortuyn Listesi ise bu seçimlerde hiçbir varlık gösteremeyerek meclise üye gönderemedi. 150 üyenin belirlendiği seçimlerde diğer partilerden Yeşil Sol 7, Demokratlar 66 Partisi 3 ve Devletçi Reformist Parti 2 milletvekilliği kazandı.

Koalisyon seçenekleri

Seçimlerde ortaya çıkan tablonun ardından Hollanda’da şimdi çeşitli koalisyon senaryoları gündemde. Bu sonuçlardan sonra merkez sağda yer alan Hristiyan Demokratlar ile Liberallerin çoğunluğu sağlayarak koalisyon hükümeti kurması zorlaştı. Kurulacak her türlü koalisyon biçiminde ikiden fazla partiye ihtiyaç olacak. Hollanda’da yeni hükümeti kurma görevinin oy kaybına rağmen seçimlerden birinci parti konumunda çıkan Hristiyan Demokrat Parti'nin lideri Jan Peter Balkenende'ye verilmesi bekleniyor.

Seçim sonuçlarına göre, Türk kökenli üç adayın milletvekilliği de kesinleşti. İşçi Partisi'nden Nebahat Albayrak ile Hristiyan Demokrat Parti'den Coşkun Çörüz tekrar milletvekili olurken, Sosyalist Parti'den Saadet Karabulut ilk kez parlamentoya girmeyi başardı. Türk kökenli diğer adayların durumu, tercihli oyların sayımından sonra belli olacak.