İktidar pokerini Merkel kazandı

Almanya, 36 yıl sonra tekrar bir “Büyük Koalisyon” tarafından yönetilecek. Muhafazakar Hıristiyan Birlik Partisi (CDU) lideri Angela Merkel’in başbakanlığında kurulması yönünde mutabakat sağlandıktan sonra, CDU ile meclis grubunu paylaştığı Hıristiyan Sosyal Birlik (CSU) koalisyonun bir tarafını oluştururken, ülkeyi Yeşiller’le birlikte 7 yıl yöneten Sosyal Demokrat Parti (SPD) iktidarın diğer bir ortağı oldu. Koltuğunu Merkel’e bırakmala hazırlanan Başbakan Gerhard Schröder ise hükümette yer almayacağını açıkladı.

Almanya’nın ilk kadın başbakanı olma hedefine ulaşan Angela Merkel düzenlediği basın toplantısında, koalisyon müzakerelerinin Çarşamba günü başlayarak Kasım ortasına kadar devam edeceğini söyledi. Bu sürecin sonunda ortak hedeflerin belirlenmesi ve bakanlar kurulunun partiler tarafından onaylanmasıyla yeni “Büyük Koalisyon” resmen göreve başlayabilecek.

“Yeni olanaklar koalisyonu”

Basın toplantısında “yeni olanaklar koalisyonu” olarak tanımladığı iktidar ortaklığının hedefinin Almanya’nın reform sürecini sürdürmek olduğunun altını çizen Merkel, gelecek dört hafta içinde izlenecek politikalar üzerine mutabakat sağlanacağını ve ortakların bakanlar kurulunda birbirlerine sayısal üstünlük sağlamalarının mümkün olmayacağını sözlerine ekledi.

Merkel, basın toplantısında Türkiye ile ilgili soruları da yanıtladı. Tam üyelik müzakerelerinin başlaması yönünde AB’nin karar aldığına dikkat çeken Merkel, “imtiyazlı ortaklık” önerisini adıyla dile getirmeden şimdi bir müzakere çizgisinin oluşacağı ve bu kapsamda AB’nin yeni üyelerle ilgili olarak “hazmetme yeteneği” konusunda çekincelerin kayıtlara geçirilebildiğini söyledi.

Koalisyonun diğer ortağı SPD’nin Genel Başkanı Franz Müntefering ise partisinin sağlam temeller üzerinde kurulan bir koalisyonun kurulabilmesi için çalışacağını açıkladı. Hangi bakanlığın kim tarafından yürütüleceği konusunda henüz kesinleşmiş bir kararın olmadığına dikkat çeken Müntefering, koalisyon görüşmelerini yürütecek olan 15’er kişilik ekiplerin Sosyal Demokrat tarafında görevi sona erecek olan Başbakan Gerhard Schröder’in de yer alacğını söyledi.

Bakanlıkların paylaşımı

Berlin’de dün gece başbakanlık düğümünün çözüldüğü Hıristiyan Birlik partilerinin başbakan adayı Angela Merkel, ortağı Edmund Stoiber, Sosyal Demokrat Parti Genel Başkanı Franz Müntefering ve Başbakan Gerhard Schröder arasında yapılan görüşmede, bakanlıkların paylaşımı üzerinde de uzlaşma sağlandı, ancak isimler henüz kesinleşmiş değil.

Buna göre, Merkel’ın başbakanlığına karşılık, 8 bakanlık Sosyal Demokratlar’da kaldı. CDU/CSU tarafına başbakanlık ve başbakanlık nezdinde Devlet Bakanlığı dışında altı bakanlık verilecek. Birlik partileri de 4’ü Hıristiyan Demokrat Birlik, 2’si Hıristiyan Sosyal Birlik olmak üzere kendi aralarında 6 bakanlığı bölüştürdüler. Böylece iki taraf da kabinede eşit sayıda temsil edilecek ve bir tarafın diğerine üstünlük sağlaması önlenecek. Meclis Başkanı ise muhafazakarların bir temsilcisi olacak.

Hangi bakanlıkların hangi ortağa verileceği de belli oldu. Varılan mutabakata göre, iktidarın muhafazakar kanadı Ekonomi, İçişleri, Savunma, Eğitim ve Araştırma, Aile ve Yaşlılar ile Tüketici Koruma ve Tarım bakanlıklarını devralacak. Sosyal Demokratlar da Dışişleri, Maliye, Adalet, Sağlık, Çalışma, Ulaştırma, Çevre ve Kalkınma bakanlıklarından sorumlu olacak.

Almanya’da Büyük Koalisyon deneyimleri

Almanya’da “Büyük Koalisyon” deneyimleri genelde kısa süreli olmadı. Federal düzeyde 1966 - 1969 yılları arasında Hıristiyan Demokrat Kurt Georg Kiesinger başkanlığında ilk kez yaşanan Hıristiyan Birlik Partileri ile Sosyal Demokratlar arasındaki iktidar ortaklığı bugüne kadar bir daha denenmedi. Ancak eyaletlerde Sosyal Demokratlar ile Hıristiyan Birlik Partileri iktidarı başarıyla paylaşabildiklerini gösterdiler.

Almanya’nın 16 eyaletinin dördünde muhafazakarlar ile Sosyal Demokratlar koalisyon ortaklığını sürdürüyorlar: Bremen, Brandenburg, Saksonya ve Schleswig Holstein. Bunların arasında Bremen 10 yıldan beri bir “Büyük Koalisyon” tarafından idare ediliyor. Doğu eyaletlerinden Brandenburg’da iki büyük partinin başarılı birlikteliği altı yıldan beri sürüyor.