İngiliz hükümeti de soruşturma açıyor

Irak’ta savaş sonrası yeniden yapılanmanın sancıları sürerken, ABD Başkanı George W. Bush ve İngiltere Başbakanı Tony Blair tarafından savaşa gerekçe olarak gösterilen kitle imha silahları henüz bulunamadı. ABD’nin Silahsızlanma Komisyonu’nun eski başkanı David Kay, istifasının ardından Irak’ta kitle imha silahı bulunmadığını açıklamıştı.

Bunun üzerine George Bush harekete geçmiş ve bu konuda bir araştırma komisyonu kurulacağını açıklamıştı. Ardından bugün İngiltere’de Başbakan Tony Blair de bir soruşturma komisyonu kurulacağını doğruladı. Soruşturmayla ilgili bilgileri ise İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw verdi. Straw, komisyona eski bakanlardan Lurd Butler’in başkanlık edeceğini, İşçi Partisi’nden ve Muhafazakar Parti’den iki milletvekilinin de Butler’e yardımcı olacağını bildirdi.

Parlamentonun yaz tatiline girmeden çalışmalarını tamamlamasını planladıklarını ifade eden Straw, komisyonun 2003 yılının Mart ayına kadar geçen süre içindeki istihbaratların değerlendirileceği, sunulan raporların gözden geçirileceğini söyledi.

Blair: Kay’in açıklaması yeterli gerekçe

Londra’da meclis komisyonunun sorularını yanıtlayan İngiltere Başbakanı Tony Blair ise ABD tarafından görevlendirilen silah denetçisi David Kay’in açıklamalarının kendisini köşeye sıkıştırdığını kabul etti. Kay, Irak’ta biyolojik ve kimyasal silah bulunmadığını söylemişti. Blair bu açıklamanın gizli servis çalışmalarının soruşturulması için yeterli bir gerekçe olduğunu ifade etti.

İngiliz milletvekillerinin sorularını cevaplayan Blair’in son derece heyecanlı ve gergin olduğu gözlendi. Gelen ilk sorulardan biri de ”Irak’ta kitle imha silahı bulunamadı, o zaman savaşın meşru gerekçesi ne?” şeklinde idi. Blair bu soruya yanıt olarak savaşın gerekçesinin Birleşmiş Milletler kararlarının ihlal edilmesi olduğunu söyledi.

Blair, "Birleşmiş Milletler silah denetçilerinin görevlerini sürdürmelerine olanak tanınmış olsa ve denetimler sonunda Irak’ta kitle imha silahı bulunmamış olsa, İngiltere buna rağmen savaşa kalkışır mıydı?” sorusunu ise şu şekilde yanıtladı:

"Tabii ki evet. Çünkü David Kay tarafından yapılan açıklamalara karşın, Saddam Hüseyin’in kitle imha silahı geliştirdiğini, hatta nükleer silah üretmek için çalışmalar sürdürdüğünü ortaya koyan deliller var. Hiç şüphesiz, evet.”

Blair’in durumu güç

Tony Blair, Irak’ın kitle imha silahları konusunda bir araştırma komisyonu kurulmasına uzun bir süre karşı çıkmıştı. Ancak ABD Başkanı George W. Bush’un dün kendi ülkesinde bu konuda bir komisyon kurulacağını açıklamasının ardından Tony Blair de bu yöndeki talepleri geri çeviremedi. Fakat Blair’in durumu çok daha zor. Çünkü Blair, Bush’dan farkıl olarak Irak savaşına bir tek gerekçe sunmuştu, o da Saddam Hüseyin’in kitle imha silahları.

Şimdi asıl sorun şu: İngiliz gizli servisi Irak’ın 45 dakika içinde kitle imha silahlarını kullanıma hazır hale getireceğini bildirmişti. Peki MI6 bu sonuca nasıl vardı? Bu sorunun cevabı henüz yok. Blair ise bütün bunlara rağmen Saddam Hüseyin’in ortadan kaldırılmış olmasının sonuçta uluslararası topluma yarar sağladığını savunuyor ve ”Verdiğimiz karar doğruydu. İstediğimiz kadar araştırma komisyonları kurup, istediğimiz kadar soruşturma yapalım. Varacağımız sonuç hep şu olacak: Savaş yanlış bir karar değildi” diyor.