İngiltere'den İran'a 48 saatlik ültimatom

İran Devrim Muhafızları tarafından, 23 Mart’ta İran kara sularını ihlal ettikleri gerekçesiyle Basra Körfezi’ne açıklan tartışmalı su yolu Şattülarap’ta tutuklanan 15 İngiliz deniz piyadesinin serbest bırakılmasına yönelik olarak yürütülen diplomatik çabalar sürüyor.

İran’ın nükleer başmüzakerecisi Ali Laricani ve İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Parviz Davoudi’nin krizin diplomasi yoluyla çözümüne hazır olduklarını duyurmasının ardından İngiltere Başbakanı Tony Blair’den de benzer bir temenninin yer aldığı açıklama geldi.

Ancak tek bir farkla: Blair, Laricani'nin açıklamalarının umut vaad ettiğini söylemekle birlikte, İran hükümetinin diplomasinin öneminin farkında olmasını umduğunu vurguladı. Daha önceki açıklamalarında krizin barışçıl çözümünü askerlerin en kısa zamanda serbest bırakılması koşuluna bağlayan Blair, İran yönetimine ilk kez süre verdi. Tony Blair, önümüzdeki iki günün kritik önem taşıyacağını vurguladı ve askerlerin serbest bırakılmaması halinde İngiltere’nin ciddi kararlar almaktan kaçınmayacağının altını çizdi.

Şimdi top İran’da. Tahran yönetimi İngiltere’nin sert tepkisine neden olan İngiliz askerlerinin video kayıtlarını yayınlamaya son verdi ve İngiliz askerlerinin yargılanmasının ‘öncelikli’ olmadığını açıkladı. İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad Çarşamba günü kaçırılan İngiliz askerleriyle ilgili görüşlerini düzenleyeceği basın toplantısında açıklayacak.

ABD İranlı diplomatı serbest bıraktı

Bu arada bir başka gelişme de Irak’ta yaşandı. İRNA haber ajansı İran’ın Bağdat Büyükelçiliği’nde ikinci katip olarak görev yapan ve 4 Şubat’ta kaçırılan Celal Şarafi isimli diplomatın serbest bırakıldığını duyurdu. Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari bu gelişmeyi doğruladı ve Amerikan güçleri tarafından tutuklanan diğer beş İranlı diplomatın serbest bırakılması için çabalarını sürdürdüklerini açıkladı. Bu gelişmenin İran’ın İngiliz askerlerine dönük tavrını nasıl etkiliyeceği merak konusu.

Uluslararası camia da gelişmeleri yakından takip ediyor. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki- Moon krizin diplomatik yöntemlerle çözümünde ısrarcı. Ban “İran Dışişleri Bakanı’ndan sorunun bir an önce diplomatik müzakereler yoluyla çözülmesi gerektiğini rica ettim” dedi.

Moskova’dan da oluşan gerilimin tırmanması halinde ortaya çıkacak olası senaryolara ilişkin bir açıklama geldi. Rusya Genelkurmay Başkanı Yuri Baluyevsky, ABD’nin askeri açıdan İran’a saldırma gücüne sahip olduğunu ancak böyle bir savaşı kazanmasının imkansız olduğunu söyledi. Rus General “İran’a bu tür saldırıların büyük bir siyasi hata olacağı“ görüşünü de sözlerine ekledi.